С. Ж. Бахтиярова
Биіктікке секіру мен сырықпен секірудің жеке ережелері
жүктеу/скачать 4,53 Mb. Pdf көрінісі
|
БАХТИЯРОВА С.Ж. Жеңіл атлетика оқыту әдістемесі (63-66 беттегі материалдарды қарастыру)
| Биіктікке секіру мен сырықпен секірудің жеке ережелері.
Биіктікті жҧқа тақтайшаның жоғарғы шетінен сектордың беткейіне дейін жалпы сантиметрмен ӛлшейді. Бастапқы биіктік жарыстар жӛніндегі ережелерімен немесе тӛрешілер алқасының жиналысында командалардың ӛкілдерімен анықталады. Жҧқа тақтайшалар биіктікке секіруде 2 см. кем емес (кӛпсайыста 2 см.), сырықпен секіруде сәйкесті -5 (10) см. кӛтеріледі. Биіктікке секіруде уақыт тәртібімен кӛтеру мысалы 2 метр биіктікке дейін 5 см., 2 метрден кейін - 2 см. орнатылуы мҥмкін. Бҧл тәжірибие бір қатысушы қалғанда, ал қайта секіруді жҥргізу кезіндегі жағдайда таратылмайды. Секторда жалғыз ғана қалған қатысушы бас тӛрешінің келісімі бойынша ӛзі анықтайды. Жарыстың басталуына дейін қатысушы ӛзінің бастапқы биіктігін айту қажет. Әрбір биіктікке секірушінің ҥш талпынысы бар, олар хаттамаға жазылған жазбаларға сәйкес кезекпен-кезек орындалады. Егер қатысушы бірінші талпыныстан биіктікті алса, онда екі қалғаны келесі биіктікке ауыстырылмайды. Егер қатысушы биіктікті бірінші талпыныстан алмаса, ол екі қалғанын келесі биіктікке ауыстыруға болады, онда оның тек қана екі талпынысы болады. Егер ҥш талпыныста сәтсіз орындалса, онда қатысушы жарыстан шығады, ол жарысты жақсы жеңген биіктіктен тоқтатады. 44 Бірінші және барлық қалған орындар ең ҥлкен алынған биіктік бойынша қатысушылар арасында анықталады. Егер бірнеше қатысушы бір биіктікті алса, онда талпыныстың ең кішкентай санын соңғы биіктікті алғаны жақсы деп есептеледі; теңбе-тең кӛрсеткіштер кезінде артықшылықты барлық алған биіктікке талпыныстарды аз жҧмсаған қатысушы ие болады. Егер барлық кӛрсеткіштер екі немесе қатысушыларда бірдей болса, онда бірнеше қатысушыларда бірдей болса, онда жеңімпаз- дарды анықтау ҥшін қайта секіру жҥргізіледі. Бҧл жағдайда оларға бір талпыныс қатысушылар ала алмаған биіктікті алуға беріледі және егер олар оны алса, онда тәртіп бойынша келесі биіктікке кӛтеріледі, ал егер ала алмаса, онда секіру биіктікті алдағы ӛткен биіктікке тҥсіреді және осылай биіктікті сәтті жеңген бір ғана қатысушы қалғанша жҥргізеді. Қайта секіру тек қана бір ғана талпыныс беріледі, талпынысты ӛту немесе ауыстыруға рҧқсат етілмейді. Қайта секіру нәтижесі жақсы деп есептеледі, егер қатысушы негізгі жарыстармен салыстыру бойынша оны жақсартқан жағдайда орын алады. Қайта секіруде жеңіп шыққан қатысушы бірінші орынды алады, ал қалған орындар қатысушылар арасында бӛліседі және олар барлығы жалпы екінші орынды алады. Биіктікке секіру есептелмейді, егер қатысушы: - жіңішке планкіні ҧшырса; - екі аяқпен жерден итермелесе; - жіңішке планкіден секіріп ӛтусіз тек жазықтықта жерге тҥсу орынының маталар беткейіне тҥссе; - бағандардың екі жағы бойынша жіңішке планкінің жазық- тығын жалғастыратын сызықтарды қиып ӛтсе; - талпынысты орындауға бӛлінген уақытты пайдаланбаса. Егер секіру сәтінде қатысушы маталардың тӛселген бӛлігіне тисе және биіктікті жеңіп ӛткен жағдайда қате болып есептелмейді. Сырықпен секіру есептелмейді, егер қатысушы: - планкіні дененің қандай да бір бӛлігімен немесе сырықпен ҧшырып тҥсірсе; - тӛреші сырықты планкінің жанына қарай дәл қҧлап бара жатқан кезде ғана алуға қҧқы бар; - егер сырық планкінің жанына қҧлап бара жатқан кезде оны ешкімге алуға рҧқсат етілмейді; - егер бас тӛреші сырық планкіні ҧшыру мҥмкін деп есептесе, онда секіру есептелмейді; - планкіні жебей тірек ҥшін қораптың тірек қабырғаларының жоғары шеті арқылы ӛтетін тік жазықтық сектордың беткейі немесе жерге тҥсу ҥшін дененің қандай да бір бӛлігімен немесе сырықпен маталарға тисе; 45 - жерге тірегеннен кейін кӛсеу орнынан қолын жоғары (сырықтағы тірелу бойынша) орналастырса немесе тӛменгі қолын жоғарыдан жоғарылау ауыстырса; - талпынысқа берілген уақыттан асып кетсе. Егер бас тӛреші биіктікке секіруші немесе сырықпен секіруші талпынысты орындау кезінде планкіге тиіп кетпесе, ал ол қандай да бір басқа себептермен қҧласа, онда талпыныс есептелуі мҥмкін, бірақ рекорд есептелмейді. Сырықпен секіруде қатысушы тӛрешіге алдын-ала хабарлап, алға немесе артқа қарай бағандардың орнын ауыстыруға қҧқы бар. Бағанның әрбір орынын ауыстырғаннан кейін орнатылған биіктіктің дҧрыстығы тексерілуі қажет. Әрбір қатысушы ӛзінің сырығын пайдалануға қҧқы бар және басқа қатысушыларға ҧсынуға міндетті емес. Сырықтардың дҧрыс- тығы мен жарамдылығы сол қатысушылармен тексеріледі. Жарыстың бастамасы алдында тӛреші сырықтардың негізгі ережелерге сәйкестігін тексеру қажет: - сырықтың тірек шеті дӛңгеленген бӛлігі - «тығын» болуы қажет; - сырықты сынудан сақтау мақсатымен 300 мм. астам емес оның тӛменгі жағынан орамы рҧқсат етіледі; - сырық беткейі тегіс болуы қажет, кӛсеу орнына екі қабаттан астам емес желімді матамен орау рҧқсат етіледі. - сырықтардың ҧзындығы, диаметрі, салмағы, материалы реттелмейді. - сырықтардың сынуы немесе сырықтың туындаған секіру ережелерінің бҧзылуы кезінде қатысушыларға қайтадан талпыныс беріледі. - қатысушыларға қолына немесе таяқта тҧтасуды жоғарыла- татын жабыстыратын заттарды келтіреді, білекте таңғыш немесе қалқанды пайдалануға рҧқсат етіледі. - қолдың білезігін немесе бармақтарды бинттеуге рҧқсат етілмейді. - бинт немесе жабыстырғышты пайдалану спортшының жарақатын байлау қажеттілігін растайтын жарыстың дәрігердің жазбаша ҧйғарымы бойынша тек қана тӛрешілермен рҧқсат етілуі мҥмкін. жүктеу/скачать 4,53 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|