С. К. Ахметкалиева А. Ш. Оразымбетова
Тұтынушылық қажеттіліктерді болжау әдістері
жүктеу/скачать 2,12 Mb. Pdf көрінісі
|
| 2.3 Тұтынушылық қажеттіліктерді болжау әдістері
Кейбір болжамдарды алу үшін сарапшылар тобы шақырылады. Әсіресе, бұл саланың немесе ірі корпорацияның жаһандық даму болжамдарын жасау кезінде жиі орын алады. Сарапшылар беретін бағалар бірнеше жолмен біріктірілуі мүмкін. 1.Топтық келісім әдісін пайдалану. Бұл жағдайда болжамдар дөңгелек үстелдер өткізу кезінде қатысушылар арасында еркін пікір алмасу кезінде жасалады. Бұл тәсілдің кемшілігі - дөңгелек үстелде пікірлердің бір бөлігі әр түрлі себептермен ескерілмеуі мүмкін. Олардың негізгілері – талқылауға қатысушылар мәртебесіндегі айырмашылықтар және қатысушылардың өз көзқарасын қорғауға кедергі келтіретін жеке қасиеттері. 2. Дельфи әдісін қолдану. Болжам алу үшін сауалнама құрастырылады. Қатысушылар сауалнамаларды толтырады және оларды сауалнама жүргізетін адамға береді. Одан әрі қатысушылардың жауаптары өңделеді, орташаланады және қатысушыларға қайтадан беріледі. Әдетте 34 салмақты болжам алу үшін екі-үш итерация жеткілікті. Бұл әдістің негізгі артықшылықтары - құпиялылық және қатысушылардың бір-біріне әсер етпеуі. Интуиция бойынша бағалау. Интуицияны нақты деректердің болуына қарамастан дұрыс баға беру қабілеті ретінде анықтауға болады. Қазіргі іскерлік тәжірибеде кез келген интуиция, күмәнді, сенімсіз, назар аудармайтын нәрсе болып саналады. Мысалы, www.e1.ru порталында ұсынылған басшылар мен мамандар үшін 377 тренингтік бағдарламаның ішінен, интуицины дамыту мәселелері тек үшеуінде ғана болды. Мұндай жағдайдың екі себебін атауға болады. Біріншіден, әлі күнге дейін психолог-мамандардың арасында интуиция деген ұғымға ортақ пікір жоқ. Екіншіден, интуиция - бұл бір адамға тән, ал басқаларға тән емес қабілет. Интуицияны «ғылыми» зерттеу әрекеттерінің көпшілігі нәтижелердің қайталану факторымен байланыстырады. Теориялық тұрғыдан, егер интуиция - әлемнің ғылыми бейнесінің бір бөлігі болса, онда сол бастапқы жағдайлар орын алса нәтиже қайталануы тиіс. Тәжірибе жүзінде сыналушының ішкі жағдайының күшті әсерін сезінеді, сондықтан әр кездегі нәтижелер бір-бірінен өзгеше болуы мүмкін. Болжамдарды алу үшін интуицияны пайдаланатын компаниялар бұл фактіні жариялауға асықпайды. Алынған интуитивті деректерді «нақтылау» немесе «түзету» үшін болжаудың басқа да әдістері міндетті түрде пайдаланылады. 2.5-кесте. Автомобиль доңғалағының тысына сұраныс Апта 1 2 3 4 5 6 Сұраныс бірлігі 44 32 46 42 39 40 жүктеу/скачать 2,12 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|