С. сейфуллин атындағы Қазату студент жастарының газеті
жүктеу/скачать 6,27 Mb. Pdf көрінісі
|
| ÌÀÌÀÍ
С.СЕЙФУЛЛИН атындағы ҚазАТУ СТУДЕНТ ЖАСТАРЫНЫҢ ГАЗЕТІ e-mail: agun.katu@gmail.com • www.agun.kz 1967 жылдың 6 сәуірінен бастап шығады № 23 (2098) 14 сәуір 2012 жыл Адамзат баласының әрбір күні қуаныш пен шаттыққа, махаббат пен сүйіспеншілікке құрылуы керек. Сондықтан бабаларымыз табиғат анамен бірге түлеп, бірге жаңарып отырған. Сондықтан көктемнің шырайлы күндерінде «Алтыбақан» теуіп, «Ақсүйек» ойнап бозбала мен бойжеткеннің сырласуына мүмкіндік жасаған. Ол күндер ауыл аймақтың тойларының бастауы секілді, талай жастардың басқосуына себепкер болғаны анық. Заман озғанымен, бабаларымыздан мұраға қалған ұлттық құндылықтарымызды қадірлеп-қастерлеу біздің парызымыз. Қазақ журналистері мен өнертанушылары ғашықтар күнін атап өту туралы пікірді талай жыл тамызық етіп, талқылады. Сондықтан сәуірдің 15 –ін «Ғашықтар күні», «Махаббат күні», «Еңлік-Кебек» немесе «Қозы мен Баян» күні болсын деген сияқты ұсыныстар талқыланып, сан мыңдаған пікірлер айтылды. Қоғам үшін осындай мерекелік күннің қажеттілігі аңғарылды. Сондықтан оның кейбіреуі қолдау тапты. Бірақ осындай бір мерекені ұлттық дәстүрімізбен қабыстырып ұйымдастырсақ, «Ғашықтар күні» деп атасақ деген тұжырым жасадық. Сөйтіп алғаш рет республика бойынша студенттер арасында «Ақсүйек» ойынын кең көлемде атап өтуді қолға алдық. Бұл ұлттық құндылығымызды жаңғыртып, өзгенің таңсығынан арылуға мүмкіндік беретініне сенімдіміз. Енді осы ғашықтар күнінде «Ақсүйек» ойынын ұйымдастыру дәстүрге айналады. Осы шараны ұйымдастыруға С.Сейфуллин атындағы ҚазАТУ ректоры Ақылбек Күрішбаевтың «Наурыз» мейрамы кезіндегі «біздің ұлттық ойындарымыздың өзіндік тәлім-тәрбиелік, философиялық, тағылымдық астары терең» деген ойы түрткі болған еді. Ғашықтардың, махаббаттың мерекесінің тіршілік оянып, шуақты көктемде болғаны заңды құбылыс. Көктем – күллі адамзат үшін сезімнің, шуақтың, шабыттың, яғни махаббаттың синонимі секілді. Махаббат мейрамын айтулы күнге айналдырып, ауқымды түрде атап өтер уақыт жетті. Оның ішінде бұл мейрамға ұлттық сипат, рең беру қажеттігі бүгінгі күннің талабы. Т. Маханов 15
СӘУІР – ҒАШЫҚТАР КҮНІ ҚазАТУ ерекше киіз үй жасады
Астанада Наурыз мейрамын атап өту барысында дәнді дақылдардан жасалған ерекше киіз үйдің таныстырылымы болды. Қазақстанда өсетін 13 түрлі дәнді дақылдан жасалған киіз үйдің авторы С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университеті. Оны жасап шығарған - университеттің сәулет өнері факультетінің оқытушысы, суретші Бақытжан Әріпов. Киіз үйдің дәнді дақылдардан жасалуы оның жалғыз ерекшелігі емес. Бірегей туындыда қолданылған әрбір өлшемнің өзіндік мән-мағынасы бар. Онда жазғы және күзгі бидай, арпа, күріш, маш, үрмебұршақ, асбұршақ, тары, жүгері, жүгерінің ұнтағы, арпа, қарақұмық, сұлы, барлығы 13 түрлі дәнектің қолданылуы. Астана қаласының 13 жылдығын білдіреді. 55 сантиметр болатын оның жалпы аумағы университеттің биыл атап өтетін 55 жылдық мерейтойымен байланысты. Киіз үй қондырылған тұғырдың ені 57 см болуы, аталмыш ЖОО- ның 1957 жылы құрылғанын білдірсе, тұғырдың 70 см-лік ұзындығы қазақтың киелі - 7 санымен байланысты. Киіз үйді айналдыра университеттің ғалымдары ойлап тапқан бидайдың 4 сұрпының сабақтары қойылған. Онымен қоса, ҚазАТУ-дың баспасөз орталығының директоры Талғат Махановтың атап көрсеткеніндей, дәнектер қамырға жабыстырылды және онда ешбір бояу қолданылмаған. Киіз үйдегі оюларға түрлі-түстілікті дәнді дақылдардың табиғи бояуы беріп тұр. Астанада мүмкін, Қазақстанда аналогы жоқ ерекше киіз үй С.Сейфуллин атындағы ҚазАТУ-дың мұражайында сақталатын болады. “Ерекше киіз үй” жобасы Қазақстан рекордтар кітабына енгізілетін болды. www.inform.kz e-mail: agun.katu@gmail.com • www.agun.kz 2 ÌÀÌÀÍ Выпускники окажут поддержку в развитии нашего университета! 9 апреля 2012 года в Казахском агротехническом университете им. С.Сейфуллина состоялось собрание членов Клуба выпускников, на к о т о р о м о б с у ж д а л с я в о п р о с совершенствования работы Клуба. Особый акцент был сделан на н е о б х о д и м о с т и о к а з а н и я материальной помощи студентам из малоимущих семей, помочь им в оплате за учебу. Собравшимся было представлено предложение об о т к р ы т и и с т у д е н ч е с к о й поликлиники, о финансировании профилактория на 480 мест, оказание помощи 72 студентам- сиротам, предложено выделение г р а н т о в К л у б а в ы п у с к н и к о в с т у д е н т а м - о т л и ч н и к а м и з малообеспеченных семей, и 35 студентам-спортсменам. Члены «Клуба выпускников КазАТУ им. С . С е й ф у л л и н а » с б о л ь ш и м удовлетворением откликнулись на предложение ректора об улучшении социальных условий студентов и заверили оказывать поддержку родному вузу. Собравшиеся единогласно р е к о м е н д о в а л и и з б р а т ь Председателем Клуба выпускников КазАТУ Самата Сапарбековича Ескендирова – Депутата Сената Парламента РК, выпускника 1990 года. Также были рекомендованы для избрания два заместителя – В.К.Гартман и С.В.Кулагин.
2 9 н а у р ы з б е н 2 с ә у і р аралығында ҚР еңбегі сіңген әртіс, профессор, университетіміздің ҚКФ деканы Бекболат Байсағатов Қырғызстан Республикасы Ұлттық консерватория мәдениетінің тарихы мұражайы мен Үлкен салтанат залының ашылу салтанатына құрметті қонақ болып шақырылды. Ашылу салтанатына Қырғызстан Республикасының экс-президенті Роза Отумбаева, Қырғызстан Р е с п у б л и к а с ы н ы ң М ә д е н и е т м и н и с т р і м е н Х а л ы қ ә р т і с і Мұратбек Бегалиев қатысты. Қазақстандық делегацияны Парламент сенатының депутаты, к о м п о з и т о р Т ө л е г е н Мұхамеджанов бастап барды. Сонымен қатар, Бекболат Б а й с а ғ а т о в Қ ы р ғ ы з с т а н Республикасы Қарулы күштері құрылымының қыздары қатысқан « М и с с в п о г о н а х » с ұ л у л ы қ сайысында қазылар алқасының төрағасы болды. Д е л е г а ц и я м ү ш е л е р і н е Қырғызстан Республикасының Ұлттық опера және балет театрында Бизе-Щедриннің «Кармен» балеті көрсетілді. Пресс-центр • Жаңалықтар желісі Біз – у-шудан шаршаған қала құсымыз, Тербетілген қайыңдарымыз жоқ әлгі. Жоғалды адал қаламұшымыз, Қаламұшымыз өрнектеген хаттар да жоғалды, – деп ақын Ертай Ашықбаев айтқандай, хаттар нөпірі жылдан-жылға азайды. Байланыс жүйесі жетілді. Хаттан да жедел жететін хабарлама түрлері өмірге келді. Сөйтіп, хаттар бірте-бірте көне құндылықтардың қатарына қосыла бастады.
Сенде сезім жоқ бүтін, Менде сезім жоқ бүтін. Аузымызда – темекі, Кеудемізде – көк түтін. (Бозбаланың жыры, 2000-жылдар) Біздің бала кезімізде орысша әлдебір өлеңнен аударылған «Телефон соқшы сен» деген ән бар еді. Мағынасы «Сен маған телефон соғам дегенсің, бірақ әлі соқпай жатырсың. Мен сенің қоңырауыңды күте-күте шаршадым. Нөмірімді неге ұмыттың? Енді қашан соғасың?» – деген сықылды бірдеңе. Мәтіні қиқы-жиқы болса да, бұл ән ұзақ жыл бойы үзбей шырқалды. Сол әнде айтылғандай телефон да бозбала мен бойжеткеннің арасында дәнекерлік роль атқарды. Бұл енді рахат! Қыздың өзін мүлде көрмейсің. Дәл қасыңда көкірегіңе кірпігін қадап тұрмаған соң батыл-батыл әңгіме айтасың. Сым арқылы сырласу бойжеткендерге де ұнайтын болуы керек, баяғыда бір мықты ақын қыз: «Нөмірін жүрегімнің біліп алып, Телефон соқпайсың ба өзің біліп», – деп назданып, әдемі өлең өріп еді. Сымы сала құлаш, салмағы бір-екі келі, нөмірін бұрап теретін тоқпақтай телефон туралы айтып отырмыз. Жалғасы 3 -бетте БОЗБАЛА МЕН БОЙЖЕТКЕН Бауыржан ОМАРОВ (Бозбаланың жыры, 2010-жылдар) Қазір хат ұғымының сипаты мүлде өз- герді. «Хат жазамын» деп қағаз-қалам іздемейтін болдық. Электронды поштамен жазылатын хат-хабар өмірімізге берік енді. Баяғы біздің алдымыздағы буынның бір- біріне сегіз ай сызылып, тоғыз ай толғанып, сезімін әрең білдіргенін айтсаң, ішек-сілесі қатып күледі. Күлгенде жаман күледі. Бала кезімізде: «Көрмедім» деп мен мынадай секпілді, Езу жимай крокодил көп күлді», – д е г е н ө л е ң б а р е д і . Т у р а с о л . Соларға қарап, бір кездегі өзіміздің образымызды ойымызға түсіреміз. Не деген а ң ғ а л б о л ғ а н б ы з ? Б а у ы р ғ а б а с қ а н әжелеріміздің «сені өзім туғанмын» дегеніне кәдімгідей сенетінбіз. Ал іштен оқып туған бүгінгі балалар мұндайға өлсе де иланбайды. А н а с ы н а н е т е г і н е н т ү с п е й ж а т ы п , анатомияны жетік біліп алған, әр нәрсені өз атымен атайтын қу шешектердің жауабы әзір: «Білеміз, кемпір бала тумайды!». Қалай болғанда да қазіргі балалардың ешқайсысы да «аһ» дегенде әжеңнің аузынан түсе қалғансың» деген ертегіге құлақ аспайды… Жігіт-желең қыз-қырқынмен танысқысы келсе, оны көшеден іздеп әуре болмайды. Қазір: «Қарындас, сағат қанша болды?» – деп танысу дәстүрі келмеске кеткен. «Агенттің» іші толған қыз. Бозбаланың біразы «қарағайдың түбінен жонып алған қобызым» дегендей, «агентте» отырған арулардың арасынан өз құрбысын таңдайды. «Агенттің» ар жағынан келген арумен сағаттап отырып сөйлеседі. Тіпті «менің сөзімді халқым біле отырсын» дегендей, жария байланыс түрінде ә ң г і м е л е с е т і н д е р д е б а р . Қазіргі қыздар да еркіндеу. Жүрісі де – еркін, тұрысы да – еркін. Ойлауы да – еркін, сөйлеуі де – еркін. Тілі де – еркін, діні де – еркін. Қыздар хиджаб, жігіттер пиджак киеді. Бойжеткендердің арасында иманды һәм ибалылары да жеткілікті. Сонымен қатар қырық үйдің тыйымы түгілі, тоқсан үйдің тосқауылына да пысқыра қоймайтындары бар. Осы алуан түрлі мінезді жастар жаппай «агентте» отырып бір-бірімен жабыла хат жазысады. Бір-бірінің түп-тұқиянына дейінгі т а р и х ы т у р а л ы м ә л і м е т а л а д ы . Тек қала ғана емес, онлайнды күллі ауыл пайдаланады. Кеңес заманында бар жаңалықты жеңешелерімізден еститін біздің Қаратереңде де қазір интернет бар. Бұған қарап менің жеңгелерімнің ауызы қимылсыз қалды деген ұғым тумауға тиіс. Интернеттің иіріміне түспейтін, ешбір БАҚ-тың бақшасында піспейтін жаңалықтың бәрі соларда болады. Бүгінгі әке-шешенің бесік жыры былай боп келеді: «Ойында жоқ түк қайғы, Айтқан сөзді ұқпайды, Ертелі-кеш ү ң і л і п , О н л а й н н а н ш ы қ п а й д ы » .
Сонымен, бозбала мен бойжеткен онлайнда бір-біріне хат жазып отыр. Осы отырғаны отырған енді… Жақында некенің де интернет арқылы тіркеле беретіні белгілі болды. Ендеше, бір заманда виртуалды құдалыққа барып, құдағиды виртуалды биге шақырып жүрмес пе екенбіз…
ÌÀÌÀÍ
3 Жалғасы, басы 2-бетте Ол телефонға да қолы жетпейтін жатақ- ханада тұратын студенттер сөйлесу бекетіне барып, телеграмма бойынша тілдесу у а қ ы т ы н с а ғ а т т а п о т ы р ы п к ү т е т і н . Алматының сексенінші жылдардағы студенттері Абылай хан даңғылы мен Жамбыл көшелері нің қиылысындағы телефонмен сөйлесуге арналған зәулім залды ұмыта қоймаған болар. Сарғайып-сарылып отырғаныңда «Чиили, Чильдебаев, по телеграмме, четвертая кабина», – деп хабарлайды. Сүйретіліп, орныңнан тұрған кезіңде Чиилидің өзіміздің Шиелі екенінде ешкімнің шаруасы жоқ, жұрттың бәрі саған сол елдің басшысы Сальвадор Альендені к ө р г е н д е й е ж і р е й е қ а р а й д ы . Кейін ұялы телефон шықты. Бозбала техникалық тұрғыдан керемет жарақтанды. Ол енді өзін көздегенін мүлт жібермейтін сыралғы аңшыдай сезінді. Бойжеткенді кез келген жерден тауып алып, сағаттап сөйлесетін болды. «Жігітсің ғой зиялы, Телефоның ұялы» дегендей, хаттар енді SMS-пен жіберіле бастады. Сөйтіп, кәдуілгі поштамен аттандырылатын хаттар күрт азайды. Жолда кемінде бір апта жүретін сәлемдеме, шынында да, кімге керек? Қазір ешбір ақын бір кездегі жас шайыр Бақытжан Қанапиянов секілді: «Ғашығым! Әңгіменің ашығы: Сенсіз бөлмем – Хатсыз пошта жәшігі!» – деп өлең жазбайды. Оның орнын: «Сен жіберген SMS, Бәрі де әлі кеш емес!» – деген сықылды шулы шумақтар басты. SMS-хаттар бұрынғы дәстүрлі хаттарға мүлде ұқсамайды. Бұл хаттан гөрі хабарлама деуге көбірек келеді. Қысқа-нұсқа жазылады. Қате-пәтеңе қарамай, екі-үш сөзбен сүйкектете саласың. Қыз-қырқын да баяғыдай: «Неге маған жіберген SMS-ін, Біле тұра басымның бос емесін», – деп сызылып тұрмайды. Хатыңды оқиды, көңілі соқса, жа- уап береді.Бұрын хаттар өте сауатты жазылатын. Көркем дүние секілді үтір- нүктесіне дейін орнында тұратын. Қолына хат тиген қыз өзіне көңілін білдірген жігіттің ой-өрісі, білім-білігі, таным-тәлімі жөнінде бірден мәлімет алатын. Жігіттер хатты сауатсыз жазуға қысылатын. Сондықтан кейде жазу-сызуға қабілетті жолдастарына жазғызатын. Оны ит әуреге түсіп, қайта көшіретін. Бүгінде бұл талап сақтала бермейді. Әріп танысаң болды, өзің жазасың. Жастардың әлгі әлеуметтік жүйелер арқылы жіберген хабарламаларының мәтінін көрсең, төбе шашың тік тұрады. Тыныс белгі деген атымен болмайды мұндай хаттарда. Сөз- сәлемдемелердің дені латын әріптерімен жазылады. Қыз бен жігіт бір-біріне жолдайтын хат-хабарларын қазақ тілінің төл г р а м м а т и к а с ы н а б а ғ ы н д ы р ы п ә у р е болмайды. Оның есесіне өздері «жаңа грамматика» жасап алған. Мәселен, «ч» әрпінің орнына «4» санын («четверка» дегеннің алғашқы әрпі деп оқыңыз), «ш» әрпінің орнына «6» санын («шестерканың» бірінші әрпі) қоя салады. Өйткені бұл әріптер л а т ы н қ а р п і б о й ы н ш а е к і ә р і п п е н таңбаланады. Соған орай үнемдеп, «төте жазу» ойлап тапқан түрлері ғой. Ал бас әріп баяғыда жоғалған. Онда ешкімнің шаруасы жоқ. Тағы да Ертай Ашықбаев айтқандай, «Ал біз ше?.. Аз қалды Леп белгіміз, Ұ с т а т п а й қ а ш а д ы Б а с ә р і п » … Қазақтың «ғ», «ң», «ө» «і» секілді төл әріптері де мұндай хабарламаларға көп пайдаланыла бермейді. Оларды қолдану жаппай үрдіске айналмаған. Өйткені туған тіліңде тәуір жазуың сенің сезіміңді селкеусіз жеткізуіңе көп үлес қоспайды. Ең бастысы, айтайын дегеніңді түсінсе болды. Хат кәдімгі телеграфтық стильмен жазылады. Бірақ ілгеріде онда да грамматика сақталатын еді ғ о й . Х а б а р л а м а л а р д а х а л ы қ а р а л ы қ терминдер өріп жүреді. Жастардың өздерінің жаргондары да жеткілікті. Мысалы, «жынды екен» деген сөз тіркесі «жақсы екен», «тәуір екен», «күшті екен», «керемет қой», «ғажайып емес пе», «ғаламат» деген жағымды мағынадағы тіркестердің кез келгенін алмастыра береді. Сол секілді олар «мақұл», «жарайды», «келістік», «солай болсын», «бопты», «сөйтейік» деген өзара мәндес сөздерді «Агентте» қолданып жатпайды. Оның орнына осының бәріне ж а р а й т ы н а ғ ы л ш ы н н ы ң « О к э й і н » қысқартып, «оk» деп таңбалай салады. Түріктердің «тамам» дейтіні секілді. Бұл да түсінікті. Хат қысқа жазылса, ақысы да аз болады. Міне, бозбала мен бойжеткеннің сөйлесу лексиконы, осылайша, өзгеше қалыптасып келеді.Ал бір заманда қыз бен жігіт арасындағы «достасу» ұғымы керемет қастерлі еді. Олар бір-біріне көңілін білдіргенде де «дос болайық» деумен ғана шектелетін. Бірақ сол «дос болайықтың» ішінде бәрі бар еді…Сол жылдардағы жігіттер қыздарға шетінен өлеңмен хат жолдауға әуес-ті. Ақындар: «Сенің жазған хаттарың-ай, хаттарың, Менің жазған хаттарым-ай, хаттарым», – деп тебірене толғанып, тынбай жырлап жататын. Өлең құрай алатындары ұйқасын өздері жұптап, жөндеп жыр жаза білмейтіндері амалсыз белгілі ақындардың танымал шумақтарына ауыз салатын. Онысын кейін өзі де өсіп- жетіліп, атақты ақын болған кездерінде: «Бұл жағдайды тілімделіп жүрегі, Ғашық болып көрген жандар біледі, Жүрек сырым өзімдікі болғанмен, Кешір, бәрі басқа ақынның жыры е д і ! » – д е п а ғ ы н а н ж а р ы л ы п мойындайтын.Ал енді қазір жал-құйрығы шолтиған, бірақ жастарға сондай қолайлы SMS-хаттың заманы туып тұр. «Агентте» жүрген арулар Сенің орның – онлайн, Менің орным – онлайн. Онлайнда отырып, Он ауыз сөз жолдайын… e-mail: agun.katu@gmail.com • www.agun.kz ÌÀÌÀÍ
4 3 апреля 2012 года кафедра русского и немецкого языков провела о б щ е у н и в е р с и т е т с к и й в е ч е р , п о с в я щ е н н ы й т в о р ч е с т в у в ы д а ю щ е г о с я п о э т а X X в е к а Мукагали Макатаева. В е ч е р н а ч а л и в е д у щ и е : Карсыбаев Нурсултан и Аймурзаев Баглан (экономический факультет). Они сказали следующее: – М. Макатаев – сын великой казахской земли и казахского народа, щедро одаренный их любовью и сам одаривший их ярким талантом. Особое место в творчестве Макатаева занимает тема Родины. В стихотворении «Мысли, рожденные родной землей» Мукагали пишет, что открыл двери в большой мир через золотую колыбель Карасаза, где он родился, где прошло его детство: Мой Карасаз! Мое невысказанное чувство. Ты, счастье, которое я искал! Студент Дуйсемкулов Куаныш ( т е х н и ч е с к и й ф а к у л ь т е т ) проникновенно, патриотически, пафосно прочитал стихотворение: «Қара өлең». В нем исполнитель передал всю глубину чувств поэта, его восторг и неиссякаемую любовь к родному языку. О с н о в н о й м о т и в в с е х стихотворений Мукагали Макатаева – это постоянный поиск смысла жизни, вера в справедливость. Наказ, обращение к молодому поколению с пожеланиями веры в счастливое будущее. Эту жизнеутверждающую ноту поэта сумели передать студенты Дуйсемкулов Куаныш и Баженова Асемгуль. в стихотворениях «Болады деп арманда» и «Бақыт деген». Великое чувство любви было артистично передано студентами Кенжиной Перизат и Саденом Айбеком (технический факультет) в стихотворении «Махаббат диалогы». Жизненные невзгоды поэта удачно были отражены в выступлении студентов Жаксыбаева Бауыржана ( В и Т Ж ) и С а д е н а А й б е к а (технический факультет) в сценке «Менің анкетам». Кулминационным моментом вечера явилась постановка из поэмы « А қ қ у л а р ұ й ы қ т а ғ а н д а » . Исполнители: Алиева Айнур – мать ребенка (ВиТЖ), Саден Айбек – отец, А б ы л а й Ә л м а х а н ұ л ы - с т а р и к , Кенжина Перизат – автор и Куздеуова Дамира – лебедь – технический факультет. Прекрасно исполненная роль матери студенткой А. Алиевой заставляла зрителей вместе с ней переживать страдания несчастной женщины, ее невосполнимую утрату. Г р у п п а с т у д е н т о в э н е р г е т и ч е с к о г о ф а к у л ь т е т а с чувством глубокого понимания смысла прочитала стихотворение «Поэзия». На вечере звучали нежные п о э т и ч е с к и е с т р о к и М у к а г а л и Макатаева, положенные на музыку. Артистично исполнила песню «Саржайлау» студентки Куттыбай Молдир (технический факультет). Искренне и задушевно звучали песни о любимой девушке, прекрасной женщине в исполнении Султанбекова Сагата «Сенің көзің» («Твои глаза»), ( т е х н и ч е с к и й ф а к у л ь т е т ) , Нурпеисовой Дины «Құмған қалған» (экономический факультет). Ощущение печали, тревоги и боли поэта было передано студентами Апаскыном Абылайханом (КСиПо) и Боранбаевым Мухамедрахимом (ВиТЖ) в песнях «Фаризаға», «Жарығым-ай». Поистине народной стала песня – прощание «Есіңе мені алғайсың», («Вспомни обо мне»), воплощенная в п р о н и к н о в е н н о й м у з ы к е Н.Тлендиева, в исполнении Казым Бекзат (КСиПО) и Айтуреевой Асем (экономический факультет). На протяжении всей музыкально – поэтической композиции чтение стихов Макатаева сопровождалось с л а й д а м и с б и о г р а ф и ч е с к и м и элементами, видами родного края п о э т а . А т а к ж е с л а й д а м и , отражающими трагедию в поэме «Аққулар ұйықтағанда». Они были п о д г о т о в л е н ы с т у д е н т к о й Игембаевой Молдир (ВиТЖ). Эмоциональный настрой вечеру придала классическая музыка из п р о и з в е д е н и й К у р м а н г а з ы , Н . Тлендиева, С.Туруспекова и других композиторов, которая помогла ещё глубже и сильнее выразить чудо макатаевской поэзии. В этом заслуга с т у д е н т к и Ж а л к ы п б е к о в о й Жанаргуль (КСиПО). В конце вечера прозвучали стихи – посвящения поэту Мукагали Макатаеву студентов технического факультета КАТУ им. С. Сейфуллина А м а н б е к а Е л д о с а , С а т ы м к у л а Динмухамеда, Сыздыкова Нурболата. Особенно хочется отметить стихи собственного сочинения студента А л м а т и н с к о г о н а ц и о н а л ь н о г о педагогического университета им. Абая Сатылгана Акылбека, который я в л я е т с я з е м л я к о м п о э т а и в настоящее время учится у нас по образовательной программе в рамках академической мобильности на факультете КСиПО. Вечер закончился словами благодарности ректора университета К у р и ш б а е в а А к ы л б е к а Кажыгуловича в адрес студентов и организаторов вечера.
«Я - ровесник поколения XXI века» Мукагали Макатаев. e-mail: agun.katu@gmail.com • www.agun.kz ÌÀÌÀÍ
5 “СӘКЕН ТАҒЫЛЫМЫ – 8”
Конференция жұмысына ҚР Білім және ғылым министрлігі, ҚР АШМ «КазАгроИнновация» АҚ, ғылыми-зерттеу институттары мен орталықтарының ғалымдары, Қазақстанның ЖОО және Днепропетровск мемлекеттік аграрлық университетінің (Украина) профессорлық-оқытушылар құрамы, Астана қаласы және ҚР басқа да облыстарының докторанттары, магистрлері, студенттері, оқушылары қатысты. Конференция жұмысын университет ректоры, ауыл ш а р у а ш ы л ы ғ ы ғ ы л ы м д а р ы н ы ң д о к т о р ы , п р о ф е с с о р А.Қ.Күрі ш б а е в ашты. Мәжілісте «ҚазАгроИнновация» АҚ президенті Серік Кененбаев, Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің профессоры, тарих ғылымдарының докторы Жамбыл Артықбаев және докторанттар, магистрлер, студенттер мен оқушылар баяндама жасады. Конференция жұмысы барысында 1000-нан астам баяндама тыңдалды. Конференция жұмысы келесі секциялардан тұрды, олар: сәулет өнері және дизайн; в е т е р и н а р и я ; г у м а н и т а р л ы қ ғ ы л ы м д а р ; жаратылыстану және қолданбалы ғылымдар; мал шаруашылығы; егін және өсімдік шаруашылығы; жерге орналастыру; ақпараттық технологиялар; техникалық ғылымдар; энергетика және байланыс; экономика; экология және табиғат қорғау. Әрбір секция өз жұмысын университет дамуы тарихын және 55 жылдағы ғалымдардың ғылыми-зерттеу қызметінің жеткен жетістіктерін талқылаудан бастады. Сонымен қатар, конференция қатысушылары С.Сейфуллин атындағы ҚазАТУ-ды зерттеу университетіне айналдыруды көздеген, білім берумен қатар университет дамуының басым бағыты болып саналатын университеттің ғылыми-зерттеу қызметі туралы ой бөлісті. Баспасөз орталығы Елден келдің, қалаға Оқу іздеп, шырағым!.. ...Білім үйрен ерінбе, Ойынға артық берілме. С.Сейфуллин e-mail: agun.katu@gmail.com • www.agun.kz ÌÀÌÀÍ
6 Ержан Шадыров пен Арайлым У т е л б а е в а б і р і н ш і к у р с т ы ң алғашқы күнінде-ақ бір көргеннен ғашық болып, жанарлары түйіскен. Бірақ бойларындағы бұлқынған сезімдерін бірден ашып салмай екеуі де бірін бірі көзбен бақылап, ғашықтықтың үнсіз күндерін б а с т а н к е ш і р г е н . Алғашқы курста с т у д е н т т і к өмірдің қыр- с ы р ы н а қ а н ы ғ ы п , с а б а қ т ы ң ү л г е р і м і н н а ш а р л а т ы п а л м а у д ы ғ а н а ойлаған қос ғашық өз с е з і м д е р і н ө з кеуделеріне жасырып, қ и я л д а р ы м е н ғ а н а сырласып жүрген. Ақпан айының соңғы күнінде туған (28-нен аяқталған жылдары) Ержанның сол туған күнінде сырласып жүріп билеген екі қ ұ р д а с т ы ң а л ғ а ш қ ы ұ з а қ әңгімелескен күндері еді. Бұл жолы да Ержан бойындағы махаббат сезімі туралы Арайлымға айтуға бата алмай, сөз арасында «біз жақын достармыз» ғой дейді. Арайлымның ол сөзге ренжігенін адал махаббаттың иесі Ержан сезбей қалды. Арайлым болса ол туралы дос қызына айтып, Ержанға деген назын білдіреді. Екі ғашықтың жалғанбаған махаббаттарына себепкер болған Арайлымның құрбысы Жұлдыз оның реніші туралы Ержанға айтып, бозбаланың бойындағы сезімді бұрынғыдан да қайната түседі. Сөйтіп Ержан бір апта бойы өзінің батылдығын қайрап, ғашығы Арайлымға «сүйемін» деген бір ауыз сөзін жеткізеді. Халықаралық әйелдер күні мерекесінде Арайлым өз сүйгенінен сезім үні мен бақыт гүлін қатар алады. Ержанның не ойлап жүргеніне алаңдап жүретін Арайлым оның «сүйемін» деген сөзін естігенше тағатсыз, «сен не ойлап жүрсің» деп қ а й т а - қайта сұрай беретін көрінеді. Ержан үш қ ы з д ы ң і ш і н д е г і ж а л ғ ы з ұ л . С о н д ы қ т а н б о л а р о л қыздың қадірін жақсы түсінеді. А р а й л ы м н ы ң биязы мінезі мен сұлу сымбатына, қызға тән қ ы л ы ғ ы н а ғ а ш ы қ болыпты. Дипломын қолына алып, мамандығы бойынша жұмысқа орналасқаннан кейін шаңырақ көтеру жоспарларында бар.
С . С е й ф у л л и н а т ы н д а ғ ы ҚазАТУ бас ғимараты. Экономика факультеті. Бірінші курс. Бір бірімен танысқан топтың жаңа студенттері өзара әңгімелесіп жатыр. Осы кезде Арсеннің көзі Әйгерімге түскен. Сол сәтте Әйгерім де жалт беріп бір қарады. Жанарлар түйісті. Осы күннен бастап қыз бен-жігіт бір-бірін сырттай бақылаумен жүреді. Сөйтіп жүргенде олар арада 8 айдың өткенін сезбей қалады. Алғашқы курсты тәмамдап, студенттік өмірдің бір белесін бағындырғандарын атап өту үшін т о п т а ғ ы б а р л ы қ с т у д е н т т е р жиналып «Арбалет» дәмханасында бас қосады. Сол күні Арсеннің с е з і м і а р б а л е т т і ң о ғ ы н д а й Әйгерімнің жүрегіне жетеді. М а м ы р д ы ң 2 3 - і н д е А р с е н Тал бойында бір мін жоқ ....
Әйгерімге алғаш сөз салып, с ү й і с к е н і е с і н д е . О л к е з романтикаға толы сәт болатын. Әлемді өз өнерімен тәнтті еткен Энрики Иглесиас пен Сиараның қосылып шырқаған бір әніне сырласып вальс билеп алғаш сүйіскен. Тілінен бал татиды сүйген жардың… дегендей Арсен содан кейін ғана Әйгерімге көңіліндегі сезімін «мен сені жақсы көремін» деп білдірген. Осы сәтте Арсеннің ұсынысына «ойланайын» деген Әйгерім түнімен ұйықтай алмай, таңертең ерте тұрып бірден Арсенді кездесуге шақырған. С ө й т і п 1 3 м а г и с т р а л ь д а ғ ы Президенттік саябақтың ішінде жауабын айтқан. Сол күннен бері екеуінің жұбы жазылған емес. Арсен Әйгерімнің мінез- қылықтарына тәнті. Оның еркелеген назды күлкісіне ғашық. Ал, Арсеннің бірбеткейлігін Әйгерім жоғары бағалайды. Өзара түсініскен жастар құрдастарының ортасында осы бір ерекшеліктерімен сүйсіндіреді. Биыл шаңырақ көтеріп, үйлену ойларында бар. Р.Нұржанов Екі ғашық қол ұстасып, келе жатыр көшеде... • Гашыктар сыры -
e-mail: agun.katu@gmail.com • www.agun.kz ÌÀÌÀÍ
7 1980 жылы әйгілі Мәскеу олимпиадасының алауы жанып, әлем Мәскеуге көз тігіп отырған кезде кішкентай ғана Целиноград қаласында екі ғашық өмірдің жаңа бір белесіне көтеріліп, бақытты сәтті бастан өткеріп жатқан еді. Ол туралы Кеңестер Одағының орталығы болған жұлдызды қала да, олимпиаданың символы саналатын қонжық та ешнәрсе білген жоқ. Бірақ екі ғашық қол ұстасып, Целиноград қаласының орталығындағы «Москва» мейрамханасында сыр шертіп отырған еді. Осы екеудің армандарын іліп әкеткен Сарыарқаның дүлей бораны баурап алып, періштелердің құлағына жеткізсе керек. Сөйтіп 1980 жылғы ақпанның 21 күні Қарлығаштың туған күнінде Сағындық Әшімов жүрек жарды махаббатын жеткізіп, қыздың келісімін алады. Осы күні сөз байласқан ғашықтар келесі жылы институтты бітіріп, отбасын құрады. Сағындық ағамыз бар жоғы екі жарым ай жұмыс істеп, ғашығын тастап әскер қатарына кетеді. Жұлдызды Мәскеуде әскери борышын өтеу талайдың арманына айналып тұрған кезде Сағындық ағамыз келіншегін сағынып әрі сағындырып әскери ботқа жеп жүреді. Медициналық бағыттағы әскери бөлімде борышын өтеген жауынгер С.Әшімов «балалы болдың» деген хабарды алғаш Мәскеуде естиді. Алып ұшып келіп, келіншегін перзентханадан шығарып алады да, қайтадан отан қорғауға аттанады. Сөйтіп жүргенде әскер аяқталып, ауылға қайтып келеді. Ауылға келген бетте білім жолын қуып, ғылымның алғышарттарын қалау мақсатымен Қарлығаш Әшімова Мәскеуге жиналып отыр екен. Бірі Мәскеуді бағындырып келіп жатқан кезде келіншегінің Мәскеуге барып оқимын деген талабына Сағындық ағамыз қарсы болмайды. Осылай «Москва» мейрамханасында басталған екеудің махаббаты 10 жылдан артық алыстағы Мәскеу қаласы мен Ақмоланың арасын сағыныш хаттармен жалғап тұрады. Сол екі ғашық қазір Астана қаласында балаларының қызығын көріп, шәкірттерінің алдында абыройлы қызмет етіп жүр. Бұл қаншама қиын күндерде бірін-бірі түсініп, біріне-бірі қолдау жасаған ғашықтар. Олар сағыныш сезімді арқалаған хаттарда жазылған тулаған сезімдердің қадірін түсінген жандар. Олар отбасында сөзге келіп, бірін-бірі ренжітпеген ғашықтар. Махаббат мәңгі ертегі, көңілдің күйін шертеді..... Махаббат мэнгі ертегі... ,
e-mail: agun.katu@gmail.com • www.agun.kz ÌÀÌÀÍ
8 1 9 9 7 ж ы л ы у н и в е р с и т е т б а с ш ы л ы ғ ы н ы ң қолдауымен Халықаралық байланыстар бөлімінің бастығы Сара Қытайбекова «Аманат» пікірсайыс клубын құрып, жетекшілік етті. 15 жылдық тарихы бар осы « А м а н а т » п і к і р с а й ы с к л у б ы м ы ң н а н а с т а м студентіміздің өз ойын орамды жеткізіп, қатарының алды болуға ықпал еткені жасырын емес. Клуб жұмысы үш тілде жүргізіледі. Алғашқы жылы клубтың тұңғыш жетекшісі С.Қытайб е к о в а ағылшын т і л і н і ң м а м а н ы болғанды
қ т а н ағылшын
т і л і н д е басталып, 2 0 0 0 ж ы л ы орыс тілінде, 2006 жылы қазақ тілінде жұмыс істеуге кіріседі. 2011 жылдан «Аманат» пікірсайыс клубының төрайымы болып экономикалық факультетінің 3 курс студенті Ноғайбаева Айтуған жетекшілік етіп келеді. Қазақ лигасының жетекшісі - энергетикалық факультетінің 2 курс студенті Жанагүл Тлепбергенова, ал орыс лигасының жетекшісі - техникалық факультеттің 2 курс студенті Рустам Сәбитов. Осы жылы қазақ және орыс лигаларында 70-ке жуық пікірсайысшылар бар. Cтуденттердің ынта-жігерімен «Аманат» пікірсайыс клубы қазір университетіміздің студенттер қауымдас- тықтарының ішіндегі белсенді жұмысымен көрініп, алдыңғы қатарда жүр. 2011-2012 жыл аралығында өткен парламенттік пікірсайыс турнирлерінде «Аманат» пікірсайысшылары өз қатарларынан оза шауып, республикалық, халықаралық, қалалық, аймақтық турнирлердің жеңімпаздары, жүлдегерлері, әрқашан да клубтың және университеттің беделін арттырып, атын шығарып келеді. Мысалы «Тәуелсіздіктің 20 жылдық» мерейтойына орай өткізілген «Нұр Отан» ХДП-сының IX ауыспалы кубогына арналған республикалық пікірсайыс турнирі, Тәуелсіздіктің 20 жылдық мерейтойына орай Ақмола облысы әкімінің кубогына арналған «Ауылым – алтын бесігім» атты Республикалық пікірсайыс турнирі, Алматы қаласындағы «ҚР Тәуел-сіздігінің 20 жылдығына және Абылай ханның 300 жылдық мерейтойына» арналған дәстүрлі республикалық пікірсайыс турнирі, Қостанай қаласындағы Ахмет Байтұрсынов атындағы Қостанай мемлекеттік университетінің «Ректор кубогына» арналған VI д ә с т ү р л і Х а л ы қ а р а л ы қ п і к і р с а й ы с т у р н и р і , Халықаралық Бизнес Университетінің (UIB) пікірсайыс клубының III республикалық пікірсайыс турнирі, Астанадағы «Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия Ұлттық университеті ректорының кубогына» арналған республикалық пікірсайыс турнирі, Е.А.Бөкетов атындағы Қарағанды мемлекеттік университеті ректорының кубогына арналған республикалық пікірсайыс турниріне қатысты. Ағымдағы жылы Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия Ұлттық универ- ситетінде ИПК "Light Way" ПК "VICTORIA" ПК "Софист" пікірсайыс қауымдастығы қалалық пікірсайыс турнирі, Астана-2012 жылы түркі әлемінің мәдени астанасы атануына арналған «Астана Кубогы», ҚР Әділет министрлігі сот актілерін орындау комитеті ММ-і және Еуразия Ұлттық университеті бірлесіп ұйымдастырған республикалық пікірсайыс турнирі секілді байқаулардың жүлдегері атанды. Баспасөз орталығы «Аманат» клубына – 15 жыл ! Махаббат күніндегі мерекелік газеттің бүгінгі санында ҚазАТУ-дың студенті Гүлназ есімді аруға өзінің сезімін білдіреді. Гүлназға Жүрегім менің соғып тұр, соғады әлі, Иманым мен арманымның тұрағы. Шабытпенен қатар келген пәк сезім, Жыр боп соғып, маза бермей тұрады... Сеземісің жүрегімнің азабын, Махаббаттан, сағыныштан азамын, Орын алған жүрегімнің төрінен, Аңсап келем тек өзіңді Гүлназым. Сезімнің сыр пернесін шертіп көрсем, Бақытым, ғашығым, гүлім де сен. Гүлназ, сенің есімің дәл мен үшін, Күн шуағы сияқты күлімдеген. Қ. Дүйсенқұлов, 2-ші курс студенті • Жыр жауқазын e-mail: agun.katu@gmail.com • www.agun.kz ÌÀÌÀÍ
9 Қаракөз ханым өлген соң, Жиренше қатын алмай көп жүріпті. Ойлаған сынына дәл қыз кездеспейді, кез келген қызды ұнатпайды. Сөйтіп жүргенде бір жігіт кездесіп, жолдас болыпты, өзі көп үндемейтін адам екен. Бір мезгілде Ж и р е н ш е ж і г і т к е қ а р а п : « Ж о л қысқартайық»,- дейді. Жігіт жауап қайырмайды. Тағы бір кезде Жиренше жігітке: «Ағаш қазан қайнатайық»,- дейді, жігіт жауап қайырмайды. Тағы да біраздан соң бір көшіп кеткен елдің жұртын көргенде Жиренше: «Мынау бір бейбастақ үйдің жұрты екен»,- дейді. Жігіт оған да жауап бермейді. Сонымен екеуі бір елге жақындағанда, жаңбыр құйып кетеді. Ауыл сыртында тезек теріп жүрген бір топ қыз жаңбыр жауып кеткен соң қаптарын арқалап, ауылға қарай жүгіре жөнеледі. Тек бір қыз сырт киімін шешіп, қапқа жауып отырып қалады. «Мына қызда бір сыр болар», - деп, Жиренше отырып қалған қызға келеді. Қыз асқан сұлу екен, Жиреншеге қыздың көркі ұнайды. Енді ақылы қандай екен деп сынау үшін: «Сен көп қыздан неге бөлініп, жалғыз отырып қалдың?» - дейді Жиренше. - Мен басқа қыздарға еріп ақымақ болайын ба?- дейді қыз. - Олар қалай ақымақ болады?- дейді Жиренше. - Олардың, ақымақтығы мынада: келе жатқан алды бар, арты жок, шағын бұлт. Бұл өткінші жаңбыр, аз жауып ашылады. Ал олар үйге барғанша отындары да, барлық киімдері де су болады. Су болған отындары жанбайды, киімдерін кептіре алмайды. Мен отыныма шапанымды жаптым, отынымның, ығына өзім отырдым; менің су болған жалғыз-ақ, шапаным. Отыным, өзге киімдерім құрғақ; үйге барғанда отынымды жарып, шапанымды кептіріп аламын, - дейді. Қыздың көркіне ақылы сай, Қаракөздей болып көрінеді. Бұл қызға енді бір сөз айтып көрейін деп Жиренше: Бүркеніп жалғыз отырсың, Бойға жеткен жас бала. Ұнатсаң, айтқан сөзімді, Күлімдеп көзің бері қара! Оңаша бір сөзім бар, Ақылың болса сен ұғар. Менің атым Жиренше, Жол берген маған хан-к,ара,— дейді. Сонда қыз бөгелместен: Сыртыңнан естіп қанық ем, Шешен деген атыңды. Түсіңе бұрын танық ем, Жаңа көрдім затыңды. Айтар жерің осы ма, Көңілдегі датыңды? - деп күлімсіреп өң бергендей болып: Уәде қылып келіп пе ең, Сөйлесем деп осы жерге. Жалғыз атты жолаушы, Аулақ менен көш жерге. Құрбыңды іздеп тауып ал, Жас қыз сөзіңді есітер ме? - дейді. Жиренше шешен қызды әбден ұнатып ішінен: «Құдай жазса сені алармын», - деген ойға келеді. Ауыл мен екі арада өзен бар екен. - Мынау өзеннің өткелі қай жерде? - дейді Жиренше. - Анау жерде бір өткел бар - алыс; алыста болса жақын. Мына жерде бір өткел бар- жақын; жақын да болса алыс, - дейді қыз. - Сенің үйің қайсы?— дейді Жиренше қызға. - Менің үйім анау - үлкен ақ үйдің жанындағы қараша үй,- дейді қыз. Жиренше алыс өткелге кеткенде, жолдасы жақын өткелге бұрылады. Қыздың алыс, алыста болса жақын дегені өткелдің суы саяз, асты құмқайыр екен. Жиреншенің аты желіп өтеді. Ал «жақын, жақын да болса алыс» дегені өткелдің суы терең, асты балшық екен, жолдасының а т ы б а т п а қ т а п з о р ғ а ө т е д і . Ж а н ы н д а ғ ы ж і г і т к е : « С е н қ а й д а қонасың?» - дегенде, «Мен мына ақ үйге қонамын»,- дейді ол. «Ендеше мен қараша үйге қонамын»,- дейді шешен. Сөйтіп екеуі екі бөлініп, бірі байға, бірі кедейге барып түседі. Бір уақытта отынын арқалап манағы қыз да келеді. Жиренше төрге жайғасқан соң, үйдегі кемпір амандықтан кейін: «Шырағым мынау байдың үйі тұрғанда, біздің қосқа қалай түстің?» - дейді. Жиренше: «Менің баспанам да осындай еді, өз үйім тәрізді болған соң ө з і м с і н і п т ү с т і м » , - д е й д і . - Жиренше түскен үй іңір болған соң, от жақты, келін сиыр сауды. Кемпір от басында, қыз үйдің іргесінде отыр. Жиренше төрде отырып қызға қарап басын сипайды. Бұл: «Сенің қалыңмалың шашымнан көп-ау» - дегені еді. Қыз оған түсініп астындағы тақыр тулақты сипады. Ол теңімді тапса тақыр кедей болса да береді дегені еді... Жиренше мен кыз бірін-бірі ұнатқанын осылай ыммен ұрысады. Таң, атқан соң жұрт тұрып жайланған кезде бай Жиреншені шақыртып алады. Жиренше келсе, кешегі жігіт мәз-мейрам болып сонда отыр екен. Амандасқаннан кейін бай: «Кешегі бірге келген кісі осы ма?» - дейді, жігіт: «Ия»,- дейді «Екеуің бірге келіп екі бөлек түскендерің қалай?» - дейді бай. Жиренше: «Бұрынғының сөзі бар еді, сол есіме түсіп, бөлек түстім»,— дейд!. «Ол не деген сөз? - дегенде Жиренше: Өзің білмес ісіңді Білгендерден сұрап біл. Өліп жатсаң, наданнан Қабырыңды жырақ қыл! - деген дейді. Бай: «екеуің жолда не сөйлестіңдер, не айттыңдар?» - дегенде жігіт түндегі жол- жөнекей айтылған сөзд! баяндайды. Жиренше: «Екеуден-екеу жапанның сары даласында келе жаттық; әртүрлі сөз айттым, біреуіне де жолдасым сөз қайтармады. Сонан соң мен де үндемей отырып едім, ұйқы келді, маужырап жүре алмадық. Ұйқыдан мезі болған соң «жол қысқарталық» дедім. Оным әңгіме айт дегенім еді. Екінші «ағаш қазан қайнатайық» дегенім - насыбай атып алайық дегенім еді. Үшінші «бейбастақ үйдің жұрты» дегенім бір жұртта екі басы бірдей күйік кесеу жатыр екен. Айтқан сөзімнің біріне жауап қайырмаған соң «мына жігіт надан екен, деп бөлек қонған едім»,- дейді. Бай Жиреншенің бұрын атын есітіп бір көруге құмар болып жүреді екен. Өзін көріп, сөзін естіген соң есі кетіп мал сойып, қымыз құяды. Бәйбіше: «Шырағым, бүгін осында бол!» - деп қондырады. ...Бай Жиреншенің ақылына қызығып қызын бергісі келеді. Қ,ызы: «Мені бір жалғыз атты кедейге бар дегені несі, бармаймын»,- деп астан- кестен болып бүлінеді.Қызынан бұл сөзді естіп өтірікші болдым-ау деп ойланып отырғанда, Жиренше: «Бай, сіздің қиналып отырғаныңыз маған әбден батты. Көнбеген балаңызды қояйық, мынау көршіңіздің қызының қалың малын төлеп алып берсеңіз болады»,- дейді. Бай көрші жігітті шақырып алып, сұраған малын беріп, Қарашашты Жиреншеге қосады. Жиренше шешен мен Карашаш сулу ~ Жиренше шешен мен Карашаш сулу e-mail: agun.katu@gmail.com • www.agun.kz ÌÀÌÀÍ
10 Кездесу барысында университет спорт клубы төрағасы С.Д.Сүлейменов студенттердің осы уақытқа дейін және ҚР IV – қысқы Универсиадасында жеткен жетістіктері мен шешілуі керек мәселелерді көтерді. 2012 жылдың 29 ақпаны мен 6 наурыз аралығында университетіміздің кір тасын көтеру, армрестлинг және футзал құрама командалары Петропавл қаласында өтіп жатқан ҚР жоғары оқу орындары студенттері арасындағы IV – қысқы Универсиадасына қатысып қайтты. Екі жылда бір рет өткізілетін ЖОО-ның негізгі сайыстары болып саналатын жарыстарда университетіміздің спортшы студенттері жоғары нәтижелерге қол жеткізді. Cпортшыларға дипломдар мен кубоктарды А.Қ.Күрішбаев салтанатты түрде табыс етті. Ректор студенттер тарапынан қойылған тілектер мен өтініштерге жауап беріп, спортқа кең көлемде көмек көрсетіле берілетінін айтты. ҚазАТУ ректоры А.Қ.Күрішбаев спорт клубының студенттерімен кездесті Спорт беті
Университетіміздің спорт клубы 1959 жылы құрылып, көптеген студенттердің спортпен жүйелі түрде шұғылдануына жағдайлар мен алғышарттар жасалынып келеді. Жыл сайын 17-ден астам спорттық секциялар және 2 денсаулық тобы ұйымдастырылып, онда 500-ден астам студент, оқытушылар мен қызметкерлер шұғылдануда. Әр жылдарда спорт клубын В.М. Гуревич, В.В. Шахрай, С.И. Гущин, А.М. Еремин, Д.Т. Хамзин секілді жоғары дәрежелі мамандар басқарды. 1959–1995 жылдар аралығында спорт клубы дене тәрбиесі кафедрасымен бірлесе отырып 40-тан аса спорт шеберін, оның ішінде 8 халықаралық дәрежедегі спорт шеберін дайындады. Жоғары дәрежедегі спортшыларды даярлауда спорт клубы соңғы 15 жылда үлкен жетістіктерге қол жеткізді. Осы уақыт аралығында 9 Халықаралық дәрежедегі спорт шебері және 48 ҚР спорт шебері дайындалды. Жалпы алғанда, 1959 жылдан бері университетімізде 100- ден аса спорт шебері дайындалды. Университетте жыл сайын студенттер, профессорлық-оқытушылар құрамы мен қызметкерлер арасында дәстүрлі спартакиадалар және де түрлі деңгейдегі спорттық-бұқаралық іс-шаралар өтізіліп келеді. Олар: бірінші курс студенттері арасындағы спартакиада, факультетаралық студенттер спартакиадасы, «Сергектік және денсаулық» спартакиадасы және т.б. Спорт клубының басты міндеті – студенттердің салауатты өмір салтына ынталандыруын, жан–жақты дамуын қамтасыз ету, олардың денсаулығын дене тәрбиесі және спорт құралдары арқылы нығайту мен с а қ т а у , у н и в е р с и т е т о қ ы т у ш ы л а р ы м е н қ ы з м е т к е р л е р і н і ң шығармашылық тұрақтылығын ұзарту болып табылады.
5-12 апреля 2012 года в олимпийском отборочном турнире AIBA Азии по боксу, организованном в городе Астана, студенты КазАТУ им. С.Сейфуллина Елеусинов Данияр (экономический факультет, 3 курс), в весовой категории 64 кг и Сулейменов Ильяс (агрономический факультет, 3 курс), в весовой категории 52 кг вышли в полуфинал турнира и завоевали лицензию на Олимпийские игры в Лондон-2012. Во вчерашних четвертьфинальных встречах Данияр выиграл с явным преимуществом у пакистанского оппонента, Илияс взял реванш у китайского боксера, которому он проиграл в финале на недавнем Чемпионате Азии в Южной Корее. Теперь наши ребята поедут в составе сборной команды Республики Казахстан на XXX летние Олимпийские Игры в Лондон.
В составе сборной команды РК e-mail: agun.katu@gmail.com • www.agun.kz 11 ÌÀÌÀÍ Ч т о т а к о е и н ф е к ц и и , передаваемые половым путем, более или менее точно знает в наше время к а ж д ы й . Н о с о " с т ы д н ы м и болезнями" связано столько мифов, ч т о п о д ч а с д о в о л ь н о т р у д н о разобраться, где правда, а где - ложь. В данной статье мы собрали н а и б о л е е р а с п р о с т р а н е н н ы е заблуждения об ИППП, которые часто приходится слышать от пациентов или видеть на страницах глобальной сети интернет.
К ИППП относятся: гонорея, сифилис, хламидиоз, трихомониаз, генитальный герпес, аногенитальные б о р о д а в к и ( в и р у с п а п и л л о м ы ч е л о в е к а ) , м я г к и й ш а н к р , венерическая лимфогранулема, д о н о в а н о з , г а р д н е р е л л е з ( б а к т е р и а л ь н ы й в а г и н о з ) , микоплазмоз, уреаплазмоз, кандидоз, ВИЧ, гепатиты В и С. Стоит отметить, что и мико- и уреаплазмы могут передаваться при незащищенных половых контактах, и тогда, попадая в организм здорового человека. Миф 2. Кроме того, для заражения требуется, чтобы в организм попало о п р е д е л е н н о е к о л и ч е с т в о возбудителей, а также условия тесного контакта, что достигается только в процессе полового акта.
ИППП передаются только при вагинальных половых контактах. Э т о о д н о и з н а и б о л е е распространенных заблуждений. П р а к т и ч е с к и в с е И П П П , з а и с к л ю ч е н и е м т р и х о м о н и а з а , п е р е д а ю т с я п р и в с е х в и д а х незащищенных половых контактов - вагинальном, оральном и анальном. Миф 4. Мочеиспускание и омывание половых органов непосредственно после полового акта значительно снижает риск заражения ИППП Насколько данные процедуры снижают риск заражения ИППП, о т в е т и т ь з а т р у д н и т е л ь н о , н о полагаться на них не стоит, - риск заражения они не снижают. Миф 5. Спринцевание сразу после п о л о в о г о а к т а с н и ж а е т р и с к заражения ИППП С п р и н ц е в а н и е д о л ж н о применяться только по назначению врача. На первый взгляд, это безобидная процедура, но она может нанести вред вашему здоровью.
И с п о л ь з о в а н и е о р а л ь н ы х к о н т р а ц е п т и в о в и м е с т н ы х спермицидных средств защищает не только от беременности, но и от ИППП
Миф 7. При прерванном половом акте заразиться ИППП нельзя.
Если произошло заражение ИППП, обязательно будут симптомы. О д н о и з с а м ы х о п а с н ы х заблуждений! ИППП очень часто п р о т е к а ю т б е с с и м п т о м н о и о б н а р у ж и в а ю т с я т о л ь к о п р и обследовании. Ярким примером п о д о б н о й и н ф е к ц и и я в л я е т с я хламидиоз, который чаще всего протекает либо бессимптомно, либо с н е з н а ч и т е л ь н ы м и с л и з и с т ы м и выделениями.
Так как презерватив сделан из п о р и с т о г о в е щ е с т в а , В И Ч и некоторые другие возбудители способны проникать в организм. Современные научные исследования доказывают, что при правильном использовании презервативы из латекса надежно защищают от ВИЧ и в о з б у д и т е л е й в е н е р и ч е с к и х болезней.
Половые контакты с женатым мужчиной (замужней женщиной) являются совершенно безопасными относительно заражения ИППП. Незащищенные половые контакты с женатыми/замужними половыми п а р т н е р а м и н е з а щ и щ а ю т о т заражения ИППП.
10 мифов о заболеваниях, передающихся половым путем (ЗППП)
АИТВ/ЖИТС және басқа да жыныстық жолдармен берілетін аурулар мен күтпеген жүктіліктен сақтайтын, ешқандай кері әсері жоқ бірден-бір негізгі құрал болып саналады. Мүшеқаптың АИТВ-ны өткізетін тесіктері бар деген сөздер көптеген зерттеулер арқылы жоққа шығарылды. - бұл өте оңай – мүшеқапты қолдану үшін дәрігермен кеңесу қажет емес, мүшеқапты кез-келген дәріханадан немесе супермаркеттерден сатып алуға болады; - бұл барынша сенімділік береді; - бұл күтпеген жүктіліктен сақтайды; - бұл егер сіз оны «бес күн», «екінші апта», «қанша екені есімде жоқ», «бірінші және ақырғы рет көріп тұрмын» деп серігің сенімімді ақтайма деп басыңды қатыруды керек етпейді (сіздің жағдайыңызға қайсы келетінін таңдап алыңыз!); - мүшеқапты барлық уақытта өзіңмен бірге ала жүру өте қолайлы. Өзіңіздің серігіңізбен қандай қатынаста екеніңізге қарамастан мүшеқапты барлық уақытта қолдануға себеп бар. Егер сіз өз өміріңізді осы адаммен біріктірдім деп ойласаңыз, егер сіздердің одақтарыңыз ұзақ болса, мүшеқап қажет емес жүктіліктен сақтайды. Егер сіз өзіңіздің қалауыңызды жасамаған болсаңыз, сіздің тұрақты серігіңіз болмаса, қауіпсіз жыныстық қатынасы сіздің өміріңіздің мәні болу керек. Егер сіз – заманға сай өркениетті болсаңыз, онда мүшеқап қолдану сіз үшін сағыз немесе аспирин сатып алу сияқты, сақтау мерзімі мен халықаралық стандарт мөртабанының келісіміне сәйкес сондай табиғи болуы керек. Мүшеқаптың сақталу ережесін сақтауды білу аса маңызды:
- джинсидің қалтасына салып жүруге болмайды, себебі тұрақты жылылықтан ол бүлініп кетеді; - тиын салатын қапшыққа бірге салуға болмайды, себебі қораптың тесіліп зақымдануы мүмкін.. Өмір қуаныш пен қанағаттанушылыққа толы.Өз денсаулығыңды сақтай отырып, біз өз өмірімізді сақтаймыз!
e-mail: agun.katu@gmail.com • www.agun.kz 12 ÌÀÌÀÍ Газет Мәдениет, ақпарат және қоғамдық келісім министрлігінде тіркеліп, № 1106-Г тіркеу куәлігі берілген. «Маман» газетінің мерекелік саны. Мекен-жайы: Астана қаласы, Жеңіс даңғылы, 62 С.Сейфуллин атындағы ҚазАТУ Тел.: 39 57 07 Газет ҚазАТУ баспасында басылды. Ай сайын шығады. Таралымы 1 000 дана. Баспасөз орталығының директоры Талғат МАХАНОВ Бас редактор Равиль НҰРЖАНОВ Дизайн және беттеу Жансая ОМАРОВА
Махаббат деген қандай-ды, Қарасаң, көзің талмайды. Сағынған жанға жете алмай, Қаншама күндер сарғайды.
Қайырмасы: Ғашықсыз өмір өмір ме? Егілме, жаным, егілме. Көктегі күнге қол созған, Не дерсің мынау көңілге. Күлерсің дағы, жыларсың, Жыларсың дағы, шыдарсың, Жазылмас дерттің дауасын. Жанымды тербеп, жүректі емдеп жазарсың. Махаббат - өмір ғажабы, Алқызыл гүлдей ажары. Сүйемін деген жалғыз сөз, Жанымды тербеп, жүректі емдеп жазады. Махаббат - өмір ертегі, Көңілдің күйін шертеді. Ертіп жүрсең, шіркін-ай, Еліктей сұлу ертегі. Махаббат ертегісі Құрметті Баян Қамбарқызы! С.Сейфуллин атындағы ҚазАТУ - мен құрдас Баян Ағайдарова биыл 55 жасқа толып отыр. Мерейлі мерейтой иесі 1978 жылы біздің университетті аяқтап, 1983 жылдан бері жұмыс істейді. Бүгінгі таңда сәулет өнері кафедрасының аға лаборанты болып жұмыс істейтін Баян Қамбарқызына шығар шыңыңыз, бағындырар биігіңіз, алар асуыңыз көп болсын дейміз! Әрқашан Алланың назарында, бақыттың базарында шалқып тасып жүре беріңіз! Сізге сарқылмайтын денсаулық, таусылмайтын бақыт тілейміз! Өмірдің әр қырынан іздеп арай, Бақыт құсы самғасын Сізге қарай. Елу бестің асуын бағындырып, Сәтті қадам басыңыз жүзге қарай! Игі тілекпен, Сәулет өнері факультетінің суретшілері Дорогая Динара! Что такое любовь? Любовь это когда сердце замирает при виде, которого любишь, от виды человека, от ее рук, дыхания. Любовь бывает разные, любишь родителей, как бога, любишь друзей как себя. Есть любовь к одному человеку, к одному единственному, которого хочется видеть, слышать и не отпускать. Ты чувствуешь ее прикосновение на себе. Первое время трудно признать, что ты влюблен а потом все чаше и чаше хочется говорить, как ты любишь этого человека. У каждого в жизни бывало так кто-то это еще не познал и у меня так случилось. Когда мне было трудно, я не мог понять, что это, как это называется что я чувствую, что у меня внутри, в голове, в душе. Это любовь?! C любовью, Куанышбек. Студент технического факультета Сүйген жаным сен едің, Өзіңе мен сенемін. Сен туралы түс көріп, Бар ғаламды кеземін. ***** Қиын боп тұр қазір маған, Жасағанмен мен тірлік. Хабарласам кейін саған, Болмай жатыр еш бірлік. ***** Махаббаттың ақ құсының қанатымен. Жаным саған алып-ұшып баратын ем. Сезімнің жалынымен шарпып сені. Қоштасуға қия алмай қалатын ең. ***** Жаным менің саған тым жақын екен! (Мүмкін бұл махаббаттың басы ма екен?) Тасытатын жүректі, жасытатын, Сағыну бір өзіңді бақыт екен! ***** Қимайды өзіңді көңіл шіркін, Сыр бермейін десемде ішім түтін. Өзіңді көре алмасам ертелі-кеш, Шыдап жүре алмаспын менде бір күн. Махаббат күнінде жолданған СМС-тер Document Outline
жүктеу/скачать 6,27 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|