С. Т. Иксатова қылмыстық ҚҰҚЫҚ ерекше бөлім
Өкімет өкіліне қатысты күш қолдану (321-бап)
жүктеу/скачать 1,81 Mb.
|
| Өкімет өкіліне қатысты күш қолдану (321-бап)
Қылмыстық кодекстің 321-бабының 1-тармағында өкімет өкілінің өз қызметтік міндеттерін орындауына байланысты оған немесе оның жақындарына қатысты өмірі мен денсаулығы үшін қауіпсіз күш қолдану немесе күш қолданбақ болып қорқыту үшін жауаптылық белгіленген. Қылмыстың тікелей объектісі-өкімет өкілдерінің дұрыс басқару қызметі, ал қосымша тікелей объектісі олардың өзінің және жақын туыстарының өмірі мен денсаулығы. Бұлар қылмыстың жәбірленушісі болып табылады. Қылмыс объективтік жағынан мына әрекеттерді істеу арқылы көрініс табады: а) өкімет өкілінің өзіне немесе оның жақын туыстарына қатысты өмірі мен денсаулығы үшін қауіпсіз күш қолдану (321-баптың 1-тармағы); б) осы көрсетілген адамдарды күш қолданбақ болып қорқыту (321-баптың 1-тармағы); в) аталған адамдарға қатысты өмірі мен денсаулығына қауіпті күш қолдану. Өкімет өкілінің өз қызметтік міндеттерін орындауына байланысты оның өзінің немесе жақындарының өмірі мен денсаулығына қауіпсіз күш қолдануға жәбірленушінің киімін жырту, оларды сабау, денесіне жеңіл жарақат келтіру, бостандығын шектеу, өміріне немесе денсаулығына қауіп келтірмейтін жағдайда жәбірленушінің ағзасына есеңгірететін нәрселер ету сияқты әрекеттер жатады. Осы көрсетілген адамдарға күш қолданбақ болып қорқытуға жеңіл, орта дене жарақатын келтіремін, қамап қоямын, сабаймын, үй-жайыңды өртеймін деген жалпылама анықталмаған сипаттағы, бірақ жәбірленушінің пайымдауынша кінәлы адам оларды жүзеге асырады-ау деген негізі бар қорқытулар жатады. Аталған адамдарға қатысты өмірі мен денсаулығына қауіпті күш қолдануға-жәбірленушіге ауыр дене жарақатын келтіру, өлім халіне жеткізіп ұрып-соғу, азаптау, жұқпалы ауруды адам ағзасына егу т.б. әрекеттер жатады. Қылмыс құрылысы жағынан формальдық-материалдық құрамға жатады. Жәбірленушілерге күш қолданбақ болып қорқыту-формальдық құрамға, ал басқа әрекеттер материалдық құрамға жатады. Субъективтік жағынан қылмыс тікелей қасақаналықпен істеледі. Қылмыстың субъектісі-16-ға толған адам. Прокурордың қызметіне кедергі жасау және оның талаптарын орындамау (321-1-бап) Қылмыстың тікелей объектісі-прокуратура органдары туралы заңымен белгіленген қызметіне байланысты қоғамдық қатынастар. Қылмыс объективтік жағынан прокурорлық қадағалау актілерін орындамау, сол сияқты оның қызметіне кедергі жасау арқылы жүзеге асырылады. Прокурорлық қадағалау актілеріне осы органның наразылық қаулысы немесе басқадай ұсыныстары жатады. Объективтік жағынан қылмыс осы қадағалау актілерін орындауға байланысты болады. Прокуратура органдарының қызметіне кедергі жасауға осы мекеменің заңды құқықтарын жүзеге асыруға ашық түрде қарсылық білдіруі жатады. Мысалы қажетті құжаттарды көрсетуден, беруден бас тарту, қылмысты істі оқып танысуға бермеу, дер кезінде тексерілуге жататын іс-қағаздарын көрсетпеу ж.т.б. Қылмыс құрамы материалдық. Қылмыстың объективтік жағының тағы бір белгісі-қылмыстың зардабы: прокурорлық қадағалау актілерін орындамау немесе оның қызметіне кедергі жасау азаматтардың немесе ұйымдардың құқықтары мен заңды мүдделеріне не қоғамның немесе мемлекеттің заңмен қорғалатын мүдделеріне елеулі зиян келтіруге әкеліп соғуы болып табылады. Елеулі зиян нақты жағдайларға байланысты анықталады. Қылмыс субъективтік жағынан тікелей немесе жанама қасақаналықпен жүзеге асырылады. Кінәлы адам прокурордың заңды қызметіне кедергі жасағанын немесе оның заңды талаптарын орындамағанын ұғады, сезеді, солай бола тұрса да заң талаптарын орындамайды. Қылмыстық ниет әр түрлі болуы мүмкін, ол қылмысты саралауға әсер етпейді. Қылмыстың субъектісі-жасы 16-ға толған кез келген есі дұрыс адам. жүктеу/скачать 1,81 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|