С тұр сын ға лиева

249
Об раз дың түр ле рін бел гі леу дің бір не ше (әдіс тік, тек тік, тә сіл дік) фак­
торы бар. Көр кем дік әдіс тұр ғы сы нан кел ген де об раз екі түр лі – ро ман­
ти ка лық об раз жә не реа лис тік об раз. Әде би тек та ра пы нан кел ген де 
об раз үш түр лі: эпи ка лық об раз, ли ри ка лық об раз, дра ма лық об раз. 
Жа са лу тә сіл де рі не қа рай: юмор лық об раз, са ти ра лық об раз, фан­
тас ти ка лық об раз, тра ге дия лық об раз, ге рой лық об раз т.б.
Ро­ман­тика­лық­об­раз – әде би ет те гі адам бей не сі нің бай ыр ғы түр­
ле рі нің бі рі. Ро ман ти ка лық об раз дың не гі зін де қи ял жа та ды. Ро ман ти­
ка лық об раз өмір де гі бол ған не ме се бар де рек тен гө рі өмір де әзір ше 
жоқ, бі рақ бо ла тын де рек ке не гіз де ле ді.
Реа­лис­тік­об­раз – әде би ет те гі адам бей не сі нің ең сым бат ты, ең 
шы найы тү рі. Бұл – кә дім гі өмір де бол ған, бар жә не бо ла бе ре тін, 
бі рақ қай талан байт ын, әр қа шан бұ рын­соң ды бел гі сіз тың қы ры нан 
кө рі ніп, ыл ғи жа ңа рып оты ра тын тип. Бұл об раз дың эс те ти ка лық 
идеалы – ро ман ти ка лық об раз да ғы дай бұ лың ғыр емес, анық, адам 
қо лы жет пейт ін тым ас қақ, алыс емес, қол мен ұс тап, көз бен көр ген дей 
зат ты әрі жа қын нәр се. 
Эпи­ка­лық­ об­раз – кес кін­кей пі, мі нез­құл қы, іс­әре ке ті мен тұ тас 
кө рін ген әрі то лық жи нақ тал ған, әрі әб ден да ра лан ған тип. Эпи ка лық 
об раз – бе дер лі бей не, әрі нақ ты, әрі зат ты тұл ға; кә дім гі ті рі кі сі дей 
өзін көз бен кө ру ге, сө зін құ лақ пен ес ту ге, мі не зін ұғу ға, қи мы лын 
ба қы лау ға бо ла тын, бү кіл өмір жо лын бар бұ ра ла ңы мен бай қау ға, 
өс кен ор та сын бар ой­қы ры мен бай ып тау ға бо ла тын күр де лі, ке сек 
қа һар ман.
Ли­ри­ка­лық­об­раз – сыр шыл, өлең­жыр лар да ғы ақын ның өз бей­
не сі, оның іш кі бі ті мі, ақын ның нә зік сы ры мен сыл қым се зі мі нен өрі ліп 
жа сал ған өз ге ше кей іп кер.
Дра­ма­лық­об­раз – сах на да көз бе­көз, қол ма­қол жа са ла тын көр­
кем бей не. Дра ма лық об раз шие ле ніс кен тар тыс тар мен қым­қи ғаш 
қи мыл­әре кет тер ар қы лы жа са ла ды.
З.Қаб­до­лов.­«Сөз­өне­рі»
Көр кем об раз түр ле рі не мы сал дар кел ті рің дер.

жүктеу/скачать 10,65 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: