С тұр сын ға лиева

179
Құлагердің­мертігуі
Ақан тра ге дия сы на та би ғат та үн қос қан дай:
Ас пан да күн күйі гіп, күй ді қат ты,
Өкі ріп жел мен жер де жы лап жат ты.
Ерей мен бұ лақ та ры көл ге жы лап,
Се рі ге көл күр сі ніп кө ңіл айт ты.
Құ ла гер өлі мі Ба ты раш тан кел ге нін сез ген ха лық:
«Ке сіл сін ер дің құ ны Құ ла гер ге!..»
«Тар та тын то ғыз ай ып са заң бар-ды!»
Осын дай сөз дер мен ел ки іп кет ті,
Қа лың жұрт қа да ла ай тып кә рін төк ті.
Қа зақ тың елі-жұр ты кү ңі ре ніп,
Үс ті не қан ды қол дың бұлт тай шөк ті.
Жұрт мұн да тың да ған жоқ би ді, бек ті.
Те ңіз көп та сы ған дай тол қып кет ті.
Кі жі ніп, ашу қыс қан қа ра пай ым ха лық Ба ты раш қыл мы сын 
дә лел дей ал майды. Жұрт көп ке теп сін ген Ба ты раш шал дың: 
«Есем ді ел шап сам да ал май қой ман!» – де ген сө зі не тө теп бе ре 
ал май, кө ңіл де рі ырың-жы рың бо лып, тар қа са ды. Аты ның ба сын 
құ шақ тап, зар жы ла ған Ақан се рі:
А
РМ
А
Н
-П
В
 б
ас
па
сы

180
Қош, ен ді қал дың кей ін, Құ ла ге рім!
Тұр ма дың жы ғыл ған нан, жы лап едім.
Жал ған да са яқ жү ріп та яқ же дім,
Кө ре тін кү нім шы ғар бұл да ме нің... – 
деп, аты ның қу ба сын өле-өл ген ше сақ тау ға ант етіп, Құ ла ге рі нің 
ба сын ке сіп, же тім ба ла сын мін гес ті ріп, қо ңыр кеш ті жа мы лып, 
жол жү ріп кет ті:
Ұзын жол, жұл дыз жа рық, жаз ғы түн ді
«Құ ла гер» де ген ән мен кү ңі ре нт ті.
Ақан се рі нің бе беу қақ қан зар лы «Құ ла гер» әні тау мен тас ты, 
қыр мен сай ды ара лап, ен да ла да шарқ ұр ды:
Шер дау сы ен да ла да шық ты қат ты,
Түн, да ла, ел тө сек те тың дап жат ты.
Құ лақ caп қыр да қо ян, қо ра да қой,
Жыл қы лар жайы лыс та ішін тарт ты.
Бе сік те ба ла оя нып, ұй ып қап ты,
Кем пір, шал жам ба сы на зар лы үн бат ты.
Қыз, ке лін қой кү зет кен ай тақ та май,
Түн гі ау ыл зар лы ән ді тың дап жат ты…
Тал да құс, бел деу лер де бе деу қат ты.
Зар лы әнін «Құ ла гер дің» жыл қы шы лар,
Сүй еніп құ ры ғы на тың дап қап ты.
Ағыл-те гіл аңы рап, жұ бан бас тан Құ ла ге рін жоқ та ған Ақан:
Ар дақ тап ат бай ла ған бір аға шын,
Қас тер леп Құ ла гер дің іл ді ба сын.
Ақан се рі нің «Құ ла гер» әні қа зақ тың кең да ла сы на тар қап, 
жұрт: «Сол сұм дық қай тып қыр да бол ма сын!» – деп, өт кен күн ге 
лағ ынет айт ты.
Сол за ман ның зұлым ды ғы мен жау ыз ды ғы ның өкі лі ре тін де 
поэма да кө рі ніс тап қан кей іп кер – Ба ты раш. Ол Ақан се рі мен 
май дан ға ашық шық пай, жар ас ты нан жа сы ры нып ке ліп, өзі нің 
қа ра ние тін іс ке асы ра ды. Ба ты раш ту ра лы поэма да:
Ба ты раш ба ла жас тан ат қа құ мар,
Ай қай шыл ат әпер ген бақ қа құ мар.

жүктеу/скачать 10,65 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: