Сабақ 1 cagat. Тақырыбы: әлемдегі білім берудегі зерттеу трендтері
жүктеу/скачать 0,88 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Курс тыңдаушылары одан әрі даму аймақтарын және одан әрі дамудың ықтимал шектеулерін анықтайды Кіріспе
|
Сабақ 1 cagat . Тақырыбы: әлемдегі білім берудегі зерттеу трендтері Оқыту нәтижелері: Курс тыңдаушылары трендтердің әрқайсысының күшті және әлсіз жақтарын бағалайды Курс тыңдаушылары одан әрі даму аймақтарын және одан әрі дамудың ықтимал шектеулерін анықтайды Кіріспе 2015 жылдың мамырында Оңтүстік Кореяның Инчхон қаласында өткен дүниежүзілік білім беру форумында Білім берудегі әлемдік көшбасшылар "инклюзивті және әділ сапалы білім беру және барлығына өмір бойы білім беру" мақсаттары мен тәсілдерінің жаһандық жиынтығын белгіледі (ЮНЕСКО, 2015). Пайда болған декларацияда "сапалы білім беру және оқу нәтижелерін жақсарту мақсаттарына жету үшін үлесті, процестерді күшейту және [білім беру] нәтижелерін бағалау және прогресті өлшеу тетіктері қажет"делінген. (ЮНЕСКО, 2015, 9-тармақ). Форумға қатысушылар өздерінің басты басымдықтарының бірі ретінде осындай прогресті өлшеуді анықтады. Атап айтқанда, олар "өңірлік ұйымдар, тетіктер мен стратегиялар шеңберінде елдер деңгейінде деректерді жинау, талдау және есептілік негізінде білім беру саласындағы күн тәртібін іске асырудың күшті жаһандық және өңірлік ынтымақтастығына, ынтымақтастығына, үйлестіруіне және мониторингіне" шақырды (ЮНЕСКО, 2015 ж., 13-тармақ). Декларация шеңберіндегі бағалау мен бағалаудың айрықша жағдайы бір мезгілде орнықты даму (ТДМ) саласындағы жаңа жаһандық мақсаттарға қол жеткізу үшін деректердің өмірлік маңыздылығын және барлық континенттер елдеріндегі оқушыларды тұрақты тестілеудің көпжылдық үрдісін көрсетеді. https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000255511 Әдетте тиімді оқыту оқу процесін жеңілдететін шынайы оқу ортасының болуына байланысты деп саналады және бұл білім беруді зерттеудің маңызды бағыты болып табылады. ЭЫДҰ жобасы аясында инновациялық оқыту ортасын дамыту факторлары оқушылардың оқуын жақсарту үшін төрт параметр бойынша тұжырымдалды; атап айтқанда, студент оқушы ретінде, мұғалім оқушы кәсіпқой ретінде, оқыту ресурстары мен құралдары, сондай-ақ оқыту мазмұны (Dumont & Istance, 2010). Нәтижелер осындай ортаны құруға қажетті бірнеше факторларды анықтады, соның ішінде тиімді оқыту үшін формативті бағалауды қолдану (Wiliam, 2010), бірлескен оқытуды пайдалану (Slavin, 2010), оқушылардың жеке айырмашылықтарын жою үшін оқушының алдын ала біліміне жүгіну (Mayer, 2010), оқытудың зерттеу тәсілін қолдану (Barron & Darling-Hammond, 2010) және болашақты ойлайтын модельдерден күнделікті тәжірибеге дейін инновациялар енгізу үшін ядро әзірлеу (Resnick et al., 2010). Осы факторларды негіз ретінде қамтитын шынайы оқу ортасы оқушыларды дамудың жаңа деңгейіне көтеруі мүмкін деген пікір айтылды. Орнықты даму саласындағы жаңа жаһандық мақсаттарға қол жеткізу жолындағы бағалау құралдарының бірі білім берудегі зерттеу, атап айтқанда педагогтардың өз практикасын зерттеу болып табылады. Іс-әрекеттегі зерттеу (Action Research) сияқты, Сабақты зерттеу (Lesson Study) және оқытуды зерттеу (Learning Study) білім беру саласындағы Дүниежүзілік қозғалыстарға айналды. Іс-әрекеттегі зерттеу тәсілдері, сабақтарды зерттеу де, оқытуды зерттеу де соңғы онжылдықтарда қоғам мен білім беру мекемелерінде пайда болған қажеттіліктер мен талаптарға жауап береді. Бұл үш тәсілдің көптеген ұқсастықтары бар. Мысалы, барлығы циклдік түрде жүреді және дамудың оқуға бағытталуын және осы оқуға рефлексиялық қатынасты тәрбиелейді. Дегенмен, кейбір белгілер тек әрбір трендке тән. https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/09650792.2019.1652450 Барлық 3 тәсілді білім беру жүйесінің жергілікті ерекшеліктерін ескере отырып, әлемнің кез келген елінде қолдануға және қолдануға болады. Алайда, олардың әрқайсысы мұғалімдерді зерттеудің қолайлы әдісі болған бірқатар елдерді бөліп көрсетуге болады. Lesson Study туралы айтатын болсақ, Жапония туралы айтпай кетуге болмайды. Lesson study-мұғалімдік практика саласындағы білімді жетілдіруге бағытталған сабақтағы іс-әрекеттегі зерттеудің ерекше нысанын сипаттайтын педагогикалық тәсіл. Бұл тәсіл Жапонияда 19 ғасырдың 70-ші жылдарында, батыста қолданылатын Action research-тің "іс-әрекеттегі зерттеу"тәсілінен шамамен 70 жыл бұрын құрылған. Батыста Lesson Study осы ғасырда ғана танымал болды, американдық зерттеушілер жапон мұғалімдерінің Жалпы педагогика саласында да, жапон студенттерінің білім жетістіктерінің жоғары деңгейін қамтамасыз ететін оқытылатын пән бойынша да терең білімі бар екенін растағаннан кейін, АҚШ-тың ұқсас студенттер топтарымен салыстырғанда (Стиглер және Хиберт, 1999; TIMSS., 1999). Қазіргі уақытта Шығыс Азияда Lesson Study Жапониядан басқа Сингапурда, Гонконгта және Қытайда қолданылады. Бұл тәсіл батыс елдерінде, соның ішінде АҚШ, Ұлыбритания, Швеция және Канадада да қолданылады. Lesson Study бастауыш және орта мектептегі негізгі пәндер бойынша оқыту әдістемесін жетілдіру және оқушылардың білім деңгейін арттыру мақсатында, сондай - ақ оқыту үшін бағалау (ОдО) сияқты тұжырымдамалық педагогикалық тәсілдерді әзірлеу мақсатында сәтті пайдаланылады. Lesson study-тәжірибені жақсартудың демократиялық тәсілі. Топтар әдетте кем дегенде үш мұғалімнен тұрады, бұл бір-бірінің тәжірибесі мен біліміне жағымды әсер ететін фактор. Топты құрайтын мұғалімдер көп жағдайда бір мектепте жұмыс істейді, бірақ тәжірибені жақсарту мақсатында бірлесіп жұмыс істеу үшін басқа мектеп мұғалімдерінің әріптестері тартылуы мүмкін. Кейде оқу бағдарламасының белгілі бір тәсілдерін немесе аспектілерін қолдану тәжірибесі бар және тиісті дайындықтан өткен мұғалімдер топтың кәсіби кураторы ретінде шақырылуы мүмкін. Дегенмен, топтың барлық мүшелері толық көлемде және процеске бірдей қатысады. Lesson Study циклін өткізу кезінде мұғалімдер жаңашылдық жасай алады немесе педагогикалық тәсілдерді жетілдіре алады, содан кейін олар ашық Lesson study жүргізу немесе олардың жұмысын сипаттайтын құжат жариялау арқылы әріптестеріне беріледі. Жапонияда көптеген мектептер пайдаланады Lesson study және зерттеу жұмысы тиімділікті көрсетеді. Learning Study (оқытуды зерттеу немесе зерттеу) — оқушыларға нақты оқу нысандарын меңгеруге көмектесу үшін мұғалімдердің педагогикалық мазмұн туралы білімдерін бірлесіп құру арқылы мұғалімдердің кәсіби құзыреттілігін арттыру арқылы оқушылардың оқу тиімділігін арттыруға бағытталған бірлескен зерттеу тәсілі. Ол студенттерге шынайы оқу ортасын құру үшін сабақты жоспарлау кезінде оқушылардың алдын ала білімін ескеруге көмектесу үшін сауалнама процесі арқылы мұғалімдерге шынайы оқу тәжірибесін ұсынады (Brown, Collins & Duguid, 1989). Гонконгта пайда болған оқытуды зерттеуге негізделген тәсіл қазіргі уақытта Швеция мен Бруней сияқты елдерде тәжірибенің негізгі әдісі болып табылады. Сабақты үйрену мен оқуды үйрену арасындағы негізгі айырмашылықтар зерттеудің негізгі бағыты болып табылады, сонымен қатар оқыту мен оқуды түсіну үшін қолданылатын теориялық линзада. Сабақты зерттеу сабақты басқару, оқыту стратегиясы немесе жаңа оқу бағдарламасын енгізу сияқты сабақтың әртүрлі аспектілеріне бағытталуы мүмкін болса да, оқытуды зерттеу әрқашан "оқу нысанын" бастапқы нүкте ретінде алады. Басқаша айтқанда, әрбір оқу зерттеуіндегі зерттеу сұрағы әрқашан келесідей естіледі: "Х студенттеріне оны үйренуге ең жақсы мүмкіндік беру үшін қалай үйретуге болады?"Сонымен қатар, әрбір оқыту зерттеуінің тұжырымдамалық құрылымы оқыту теориясына негізделген және осы уақытқа дейін оқытудың барлық зерттеулері вариация теориясына негізделген. Нақты сабақтарды қарастыруға көшкен кезде, өте маңызды элементтердің бірі - "оқу объектісі", яғни оқушылардың оқу мақсаттарына жетуі үшін оқушыларға не үйрету керек екендігі белгілі болады. Сәйкес Брентано (1995), әрбір психологиялық актінің мазмұны бар және объектіге бағытталған. Демек, біз үйреніп жатқан нәрсені ескермей, оқыту туралы айта алмаймыз. Ло Мун Линг пен Ференс Мартон бастаған Гонконгтан келген зерттеушілер тобы Сабақты зерттеу шеңберінен шығуға тырысты және вариация теориясын Сабақты зерттеу шеңберіне енгізу арқылы Learning Study әзірледі. Learning Study жобалық эксперименттер идеясынан және Қытай мұғалімдерінің нақты сабақтарды терең зерттеуінен шабыттандырады (Pang, 2006), бірақ вариация теориясына негізделген қосымша жүйелі теориялық негізмен және ол әрқашан оқу объектісін алады. бастапқы нүкте ретінде. Learning Study-ді 1999 жылы Гонконгтағы жеке айырмашылықтарды есепке алу бойынша пилоттық жобада мұғалімдерге жақсы оқу үшін сабақтарды жоспарлауға көмектесу үшін вариация теориясын қолдануға мүдделі Мартон мен Ло бастады. Кейінірек Гонконг университетінің және Гонконг білім беру институтының басқа зерттеушілері Луо, Понг және Мартон (Ло, Понг, Чик, 2005) басқаратын "жеке айырмашылықтарды қанағаттандыру – вариацияны дамыту" (CID(v)) келесі үш жылдық жобасына қосылды (2000-2003). Көптеген жылдар бойы жүргізілген сынақтардан кейін оқытуды зерттеу оқушылардың оқуына да, мұғалімдердің оқуына да оң әсер ететіні анықталды (Lo, Pong & Chik, 2005). Шамамен 2000 жылы Швециядағы және басқа елдердегі зерттеушілер де оқумен тәжірибе жасай бастады. Action Research "іс-әрекеттегі зерттеу" қолданбалы сапалы зерттеу болып табылады. Алғаш рет "іс-әрекеттегі зерттеу" терминін Курт Льюин (1946) енгізген. Льюин іс-әрекеттегі зерттеуді осы әрекеттің нәтижелерін жоспарлау, әрекет ету және бағалау кезеңдерін қамтитын спиральды дамып келе жатқан процесс ретінде сипаттады (Кеммис және МакТаггарт, 1990). Өткен ғасырдың 60-жылдарында іс-әрекеттегі зерттеу Англияда, содан кейін бүкіл әлемде тарала бастады. Қазіргі уақытта іс-әрекеттегі зерттеу мұғалімнің кәсіби дамуының күшті стратегиясы ретінде қарастырылады. Коллинз және Дигид (1989) іс-әрекеттегі зерттеуді "ситуациялық оқыту" деп атайды: жұмыс орнында және жұмыс орнында оқыту. Мун (2006) іс-әрекеттегі зерттеуді "мұғалімдер жұмыс істейтін ортадағы практикалық іс-әрекет"деп санауға болатындығын атап көрсетеді. Мәселен, проблемаларды өз бетінше анықтап, оларды зерттей отырып, мұғалім өз тәжірибесін жақсы түсінеді және оны өзгертеді. Мектеп контекстіндегі іс-әрекеттегі зерттеу спираль тәрізді процесс ретінде қарастырылады. Мектеп контекстіндегі іс-әрекеттегі зерттеу спираль тәрізді процесс ретінде қарастырылады. Мұғалімдер, мектеп әкімшілігі проблемаларды зерттейді және зерттеу нәтижелері бойынша мектептің жұмысын жақсартады. Содан кейін олар енгізілген түзетулермен мәселені қарастырады және қажет болған жағдайда зерттеу мен қызметті жетілдіру циклін қайта жүргізеді. Зерттеудің бұл түрі мектепте немесе мектепте зерттеу ретінде қарастырылмайды, керісінше мектеп үшін. Кеммис (2007) іс-әрекеттегі зерттеу мұғалімдердің тәжірибесін, олардың тәжірибелерін түсінуін және олар жұмыс істейтін жағдайларды өзгертетінін атап өтті. Уилсон (2013) әрекеттегі зерттеудің бірнеше негізгі идеяларын анықтайды. Біріншіден, іс-әрекеттегі зерттеу тәжірибені жетілдіру мақсатында қабылданған әрекет туралы ақпарат беру үшін жалпыға бірдей танылған зерттеу және деректерді жинау әдістерін қолданатын ғылыми танымның бір түрі болып табылады. Екіншіден, іс-әрекеттегі зерттеу тәжірибелік мұғалімдерге өз тәжірибелеріне интеллектуалды және моральдық бақылау береді. Мұғалімдер өз тәжірибелерін бағалайды және жүргізілген зерттеу негізінде түзетулер енгізеді. Зерттеуді тәжірибеде қолданатын мұғалімдер зерттеу әдістерін қатаң ғылыми түрде қолдануы керек. Бұл жағдайда мұғалімдердің іс-әрекеттегі зерттеуі академиялық зерттеудің басқа түрлеріне тән критерийлерге сәйкес келеді: зерттеу өзара бағалануы керек, түпнұсқа, маңызды болуы керек, мәліметтер жарамды болуы керек, зерттеу нәтижелері бойынша кез-келген тұжырымдар жиналған мәліметтермен қамтамасыз етілуі керек. Сомек (1995) іс-әрекеттегі зерттеуді зерттеу мен практиканы байланыстыратын және осылайша зерттеу нәтижелерінің практикаға және оны жетілдіруге әсерін тигізетін тәсіл деп санайды. Кеммис пен МакТаггарт (1992) "зерттеуді іс-әрекетте қолдану мұғалім күнделікті қолданғаннан гөрі Мұқият, жүйелі және ғылыми негізделген жоспарлауды, әрекетті, бақылауды және рефлексияны білдіреді"деп атап өтті. жүктеу/скачать 0,88 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|