Тақырыбы: Биогеографияның ғылым ретіндегі негізгі түсініктері және ағзалардың экологиялық топтары
Мақсаты: биогеографияның негізгі терминдерімен және ұғымдарымен танысу, экологиялық факторлар мен организмдердің экологиялық топтарын зерттеу.
Құралдар:Богданов, И. И. Геоэкология с основами биогеографии: учебное пособие [Электронный ресурс] / И. И. Богданов. – М.: Флинта, 2011. – 210 с. – Режим доступа: http://biblioclub.ru/index.php?page=book &id=83074
ТАПСЫРМАЛАР
1 тапсырма. Биология, Экология және Биогеография оқулықтарын қолдана отырып, дәптерге бірнеше өсімдіктер мен жануарлардың жіктелу бірліктерін (таксономиясын) қысқаша сипаттамасымен бірге жазыңыз: өсімдіктер бөлімдері (ашықтұқымдылар мен жабықтұқымдылардың кластары), жануарлар түрлері (хордалылар кластары).
2 тапсырма. Флора, фауна, өсімдіктер бірлестіктегі, жануарлар қауымдастығы, биота, биома ұғымдарына түсініктеме беріңіз. Ұсынылған мәтінді талдағаннан кейін дәптерге БҚО-нің флорасы, өсімдіктер бірлестігі, фаунасы мен жануарлар қауымдастығының өкілдерін дәптерге теріп жазыңыз.
БҚО-ның аумағында тамырлы өсімдіктердің 125 тұқымдасына және омыртқалы жануарлардың 450 түріне жататын 1585 түрі тіркелген, оның ішінде: сүтқоректілердің 68 түрі, құстардың 325–ке жуық түрі, бауырымен жорғалаушылардың 6 түрі, 5 қосмекенділер, 42 балық және дөңгелек құстардың 1 түрі. Облыс аумағында қайың-көктерек шоқтары кеңінен ұсынылған, тау бөктерінде қайың, көктерек-қайың және аралас ормандарға айналады. Оңтүстік территориясының ішкі аймағында балқарағай мен шыршалы ормандар жиі кездеседі. Бұл ормандардың шөптерінде максималды түрлері (Сібір линдені, Сібір бруннері, Сібір қаны, алып бетеге және т.б.) таралған. Орманды дала биоценоздары облыс аумағында едәуір аумақты алып жатыр. Сондай-ақ, дала учаскелері, қайың қисық ормандары, субальпілік биік шөпті шалғындар, биік жоталы ландшафтар және т. б. кездеседі.
3 тапсырма. Биогеография және экология бойынша оқулықтар мен оқу-әдістемелік құралдардың мәтіндерін қарап шыққаннан кейін экологиялық факторларға (температура, ылғалдылық, жарық, троф, топырақтың химиялық және механикалық құрамы) қатысты өсімдіктер мен жануарлардың экологиялық топтарының атаулары мен қысқаша сипаттамаларын жазыңыз. Жауап кесте түрінде толтырылады:
Кесте
Экологиялық факторларға байланысты өсімдіктер мен жануарлардың экологиялық топтарының жіктелуі
Экологиялық
фактор
Экологиялық топтар
өсімдіктер
жануарлар
4 тапсырма. Ағзалардың тіршілік ету жағдайларымен (қоршаған орта факторларымен) және олардың жіктелуімен танысыңыз:
а) қоршаған ортаның абиотикалық факторлары және олардың тірі ағзаларғае әсері: жарық (қарқындылығы мен ұзақтығы); температура (жоғары температура, теріс температура); ылғалдылық, эдафикалылық факторлар (топырақтың механикалық және химиялық құрамы, топырақ трофиясы (құнарлылық); және т.б.
б) биотикалық факторлар (организмдердің бір-біріне әсер ету түрлері). Қысқаша конспект жасаңыз.