Сабақ. Биологиялық мембранының ҚҰрылысы және оның Қызметі. ЖАСАНДЫ Биологиялық мембрана. Сабақ жоспары Биологиялық физика пәні және оның басқа ғылымдармен байланысы
жүктеу/скачать 11,48 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Есептер шығару үлгісі
- ЕСТУ БИОФИЗИКАСЫ
| Жұмыстың орындалу ретi:
Алдымен вискозиметрдiң құрлылысын, тәжiрибенiң физикалық негiзiн жете меңгер. 14 суретте: 1 насадка, шыны шүмек, насадканы вискозиметрмен қосатын конус, А1 және А2 белгi, 5- капилляр түтік, 6 су немесе зерттерiнетiн сұйық кұйылған шыны ыдыс 14 сурет. ВПЖ-3 вискозиметрі Т 1-ñóðåò. азартылған судың температурасын өлшеп, сол температурадығы судың 0 тығыздығы мен 0 тұтқырлық коэффициентiн арнайы кестеден анықта. Ал зерттелетiн сұйықтардың тығыздықтары осы сұйықтар құйылған ыдыстардың сыртында көрсетiлген. Шыны шүмектi (2) ашып, резиналы сорғыштың көмегiмен (немесе басқа бiр жолмен) насадка (1) арқылы оның ортасына жететiндей етiп су тартып, содан кейiн шыны шүмектi жап. Вискозиметрден насадканы ажыратқан кезде судың төмен қарай ағуы басталады. Cудың ағысы басталмас бұрын секундомердi дайындау керек. Судың жоғарғы деңгейi А1 белгiден өте берген кезде секундомердi қосып, су деңгейi А2 белгiсiнен өткен кезде тоқтатып, судың екi белгi аралығын ағып өту уақыты – t0 анықта. Тәжiрибенi 5-7 рет қайтала. Судың орнына зерттелетiн сұйық (ерiтiндi) алып, және нұсқауларды қайталап шығу керек. Зерттелiнетiн сұйықтың әрбiреуi үшiн тәжiрибенi 5-7 рет қайтала. Зерттелетiн сұйықтың тұтқырлық коэффициентiн мына өрнек арқылы есептеп шығар: , мұндағы – зерттелiнетiн cұйықтың (ерiтiндiнiң) тығыздығы, 0– тазартылған судың тығыздығы, t0 – тазартылған судың екi белгi арасын ағып өту уақытының мәнi, t – зерттелiнетiн cұйықтың екi белгi арасын ағып өту уақытының мәнi. Тәжiрибелердiң нәтижелерiн төмендегi кестеге енгiз.
Есептер шығару үлгісі Радиусы r=1 мм, ұзындығы L=10 см болатын капилляр арқылы t=5 с, көлемі V=1 см3 су және глицерин ағып өтуі үшін капиллярдың ұштарындағы қысым айырым р қаншаға тең болуы керек. Су үшін тұтқырлық коэффициенті η = 10-3 Па∙с, глицерин үшін η = 0,85 Па∙с тең деп ал. Шешуі: Түтік арқылы t уақыт ішінде ағып өтетін сұйықтың көлемі мына өрнекпен анықталынады: V= Q∙t = (p1–p2)R4t/8L = рR4t/8L. Мұнан ∆р=V8ηL/πr4t. Есепте берілген шамаларды СИ өлшем бірлігіне айналдырып, сонан соң берілген өрнекке қойсқа: ∆р1 = 1∙10-6 ∙8∙10-3∙0,1/3,14∙(10-3)4 ∙ 5 = 51 Па. ∆р2 = 1∙10-6 ∙8∙0,85∙0,1/3,14∙(10-3)4 ∙ 5 = 43350 Па. Жауабы: ∆р1 = 51 Па, ∆р2 = 43350 Па. Радиусы r =1 см аортадағы қан жылдамдығы v=30 см/с. Осы ағыстың түрін анықта, егер қан тығыздығы ρ=1,05∙103 кг/м3,оның тұтқырлығы η=4∙10-3 Па∙с, Рейнольдс саны Re=2300 тең болса. Шешуі: Рейнольдс саны мына өрнекпен сипатталады: Re = Dv/, мұндағы D- аорта диаметрі, ол D = 2∙r = 2 cм= 0,02 тең. Жылдамдық СИ жүйесінде v= 30∙10-2 м/с тең. Сонда Re=1050∙30∙10-2 0,02/4∙10-3 =1575 < Reкр, мұнан ағынның ламинарлы екендігін анықтаймыз, өйткені анықталған Рейнольдс саны критикалық мәнінен кіші. 6 сабақ. ЕСТУ БИОФИЗИКАСЫ жүктеу/скачать 11,48 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||