Сабақ. ӘЛем өркениеттерінің тарихы
жүктеу/скачать 5,14 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- «Күн ұлы»
- Мемлекет басшысының өкілеттілігі шексіз болды. Ақсүйек және шіркеулік билік бір қолға шоғырланды.
- Еркін саналатын адам «тәртіптің» дәстүрдің, сенімнің құлы болып табылады.
|
1 САБАҚ. ӘЛЕМ ӨРКЕНИЕТТЕРІНІҢ ТАРИХЫ Тарихтағы барлық оқиға белгілі бір ретпен зерттеледі. Алдымен, ертеде болған оқиғалар қарастырылады, содан соң, кейінгі оқиғалар зерделенеді. Бұны хронология деп атайды. Тарихи оқиғалардың мерзімін есте сақтауға, олардың хронологиялық ретін айқындауға уақыт сызығы көмектеседі. Қосөзен мемлекеттерінде жылдары әйгілі оқиғаларға (соғыс, құрылыс) байланысты белгіленеді. Египетте жылдар әр перғауын билігі кезеңіне сәйкес есептелді және әрбір жаңа билікпен жаңартылды. Ежелгі Шығыс өркениетінің тарихы б.з.б. 4-мыңжылдықпен б.з. V ғасыр аралығындағы ауқымды кезеңді алып жатыр. Неміс ғалымы Ясперстің тұжырымдамасына назар аудару: Шығыстың ежелгі заманнан қазірге дейінгі дамуының қыр-сырын білуге мүмкүндік береді. Мыңдаған жылдар бойы қалыптасқан ежелгі ұлы мәдениеттің жойылып кету себебін анықтайды. К.Ясперс бойынша «өзекті дәуір» (осевая эпоха) – б.з.б.800-200 жылдар аралығындағы уақыт. Өзекті дәуірдің басты ерекшелігі оның мифологиялық санадан қол үзуі, «Өзекті халыққа» (к «осевым народом» )Ясперс мифтен қол үзіп, логосқа рухани бетбұрыс жасаған және өз тарихын жалғастырып отырған қытай, үнді, иран, иудей және грек халықтарын жатқызды. Ясперс «өзекті дәуір» теориясына шығыстық мәдениеттің дәстүршілдік, тұрақтылық сияқты өзіндік ерекшеліктерінің көбінесе «өзекті дәуірге дейінгі» кезенге тән екендігін байқауға мүмкүндік берді. Ұзақ жылдарға созылған экономикалық және рухани дамуы бар қоғамды дәстүрлі деп атаймыз. әлеуметтік-экономикалық бағытта өзгермеушілік. билеуші билігінің қасиетті саналуы және білікті меншік фономенінің пайда болуы. негізгі өндіруші бірлік- жер өңдеуші қауым орталықтанған бюрократтық аппараты бар деспоттық мемлекет. қауымдық байланыстардың ұжымдардың үстемдігі. дәстүрлі қоғамда адамның сана-сезімі, миф пен магияға және дінге негізделген 1.1.ЕЖЕЛГІ ЕГИПЕТ. Перғауын «әскердің ұлы қолбасшысы» болды. Перғауын маңызды діни рәсімдерді атқаратын, сол себепті ол «Күн ұлы» атағын иеленді. Перғауын Хора құдайының бейнесі. Аспан әміршісі болып саналды. Ақыр соңында перғауын «Күн есімін» иеленді ол Ра құдайы болып жарияланды. Ежелгі Египетте биліктің жаңа түрі «Шығыстық деспоттығы» деген атауға ие болды. Шығыстық деспоттың белгілері: Мемлекет басшысының өкілеттілігі шексіз болды. Ақсүйек және шіркеулік билік бір қолға шоғырланды. Билік көптеген бюрократиялық аппараттар арқылы жүзеге асады Тұлғаларды басып жаншу бостандықтың болмауы Еркін саналатын адам «тәртіптің» дәстүрдің, сенімнің құлы болып табылады. Билікке ІІ Яхмос келді. Ол билік құрған жылдары алым салықтар азайып, египеттіктердің табысы бақылауға алынды. Арабия мен Нубия және Кипрге әскери жорық жасады. Алайда Египет мемлекетінің бұл тұрақтылығы ұзаққа созылған жоқ. Б.з.б. 526 жылы парсы патшасы Камбиз Египетті жаулап алып, оны Парсы патшалығына бағынышты аймаққа айналдырды. Б.з.б. 332 жылы Египет Александр Македонскийдің державасының құрамына өтеді. ІІІ Птоломейдің кезінде Египет жеке дербестікке ие болды, алайда екі ғасырға созылған династиялық тартыстар соңында Египет Римге тәуелді болды. жүктеу/скачать 5,14 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|