«ЖЫНЫС ГОРМОНДАРЫ. РЕПРОДУКТИВТІ ЖҮЙЕ ФИЗИОЛОГИЯСЫ. БАЛАЛАРДАҒЫ ДАМУ ЖӘНЕ ҚЫЗМЕТТІК ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ»
ТАҚЫРЫБЫНДАҒЫ ПРАКТИКАЛЫҚ САБАҚ ЖӘНЕ БОӨЖ ТАПСЫРМАЛАРЫ
№1 тапсырма. Берілген сурет бойынша «Аналық без гормондары және олардың атқаратын қызметтері» кестесін толтыру.
№
|
Аналық без гормондары
|
Қызметтері
|
1
|
Эстрогендер (негізінен эстрадиол)
|
Жыныстық белгілердің дамуы: Әйелдерде екіншілік жыныстық белгілердің дамуына жауап береді, мысалы, сүт бездерінің қалыптасуы, кең жамбас және т.б.
Менструальдық цикл: эндометриядағы циклдік өзгерістерді реттейді, оны ұрықтандырылған жұмыртқаны қабылдауға дайындайды.
Циклды реттеу: айлық циклді, аналық бездегі фолликулалардың өсуін және овуляцияны бақылайды.
Сүйек денсаулығы: Эстрогендер әйелдердің сүйек денсаулығын сақтауға көмектеседі.
|
2
|
Прогестерон:
|
Жүктілікті сақтау: эндометрияны ұрықтандырылған жұмыртқаны қабылдауға дайындайды және жүктілікті сақтайды.
Циклды реттеу: етеккір цикліне әсер етеді, әсіресе екінші фазада, ол эстроген деңгейінің жоғарылауын сақтайды.
Гормоналды тепе-теңдікті сақтау: әйел денесінде гормоналды тепе-теңдікті сақтау үшін маңызды.
|
№2 тапсырма. «Адамның жыныстық жетілу кезеңдері» кестесін толтыру.
№
|
Кезеңдері
|
фазалары және жас кезеңдері
|
Кезеңдердің сипаттамасы
|
1
|
Балалық кезең
|
0-10 жас
|
Жыныстық жетілу белгілері жоқ.
|
2
|
Ерте
|
8-13 жас қыздарда
|
Сүт бездерінін өсуі,Жамбас қуысынын үлкейуі циклдін пайда болуы
|
|
|
ұлдарда 9-14 жаста
|
түктерінің өсуі,дауыс жуандауы, бет әлпетін өзгерісі
|
3
|
Ортангы
|
11-15 жас қыздарда
|
Жыныс мүшелері мен сүт бездерінің одан әрі ұлғаюы,
|
|
|
ер балаларда 12-16 жаста
|
жетілу түктерінің өсуі, екінші репродуктивті органдардың қалыптасуы
|
4
|
Толық жеттілу
|
Қыздарда толық 12-18 жаста
|
Жыныс мүшелерінің және қайталама ұрпақты болу органдарының дамуының аяқталуы
|
|
|
13-19 жас ұлдарда
|
түктерінің соңғы өсуі.
|
№3 тапсырма. «Фазы овариального полового цикла, их характеристика» кестесін толтыру.
№
|
Фаза
|
Характеристика
|
Гормональная регуляция
|
1
|
Фолликулярная фаза
|
Начинается с развития фолликулов (яичниковые кисты)
Развитие фолликула и яйцеклетки внутри него.
Увеличение уровня эстрогенов для подготовки эндометрия.
|
Преобладание эстрогенов, высокие уровни фолликулостимулирующего гормона (ФСГ), низкие уровни лутеинизирующего гормона (ЛГ).
|
2
|
Овуляторная фаза
|
Овуляция: выход зрелой яйцеклетки из яичника.
После овуляции - развитие желтого тела
|
Пик ЛГ, вызывающий овуляцию; пик эстрогенов перед овуляцией.
Уровень эстрогенов остается высоким, начинает повышаться уровень прогестерона из желтого тела
|
3
|
Лютеальная фаза
|
Желтое тело продолжает вырабатывать прогестерон
Поддержка эндометрия для подготовки к приёму оплодотворённой яйцеклетки.
|
Уровень прогестерона достигает пика, уровень эстрогенов падает.
|
4
|
Менструальная фаза
|
Если оплодотворение не произошло, начинается отторжение эндометрия.
|
Снижение уровней эстрогенов и прогестерона.
|
№4 тапсырма. Суретте нұсқалған кезеңдерді атап жазу:
Бастапқы фолликул фазасы: бұл аналық бездердегі фолликулалардың ішінде овоциттер болатын бастапқы кезең. Олар дамуды бастайды, бірақ олар әлі толық жетілген жоқ.
Фолликул өсу фазасы: Ооцит гормондардың әсерінен белсенді түрде өсе бастайды. Бұл фолликулдың ішінде жұмыртқаны қоршап тұрған сұйықтықты жасайды.
Піскен фолликул фазасы: Мұнда ооцит фолликула ішінде максималды жетілуге жетеді. Ол овуляцияға дайын және фолликулдан шығу сигналын күтуде.
Овуляция: Бұл піскен овоцит фолликул мен аналық безден ұрықтандыруға дайын болатын кезең. Әдетте әйелдің етеккір циклінің ортасында пайда болады.
Лютеинизация фазасы: Овуляциядан кейін аналық безде сары дене пайда болады, ол ұрықтандыру орын алған жағдайда жүктілікті сақтау үшін прогестерон гормонын шығарады.
№5 тапсырма. «Еттеккір циклының кезеңдері, олардың сипаттамасы» кестесін толтыру
№
|
Фаза
|
Сипаттама
|
Гормоналды реттеу
|
1
|
Фолликулярлық фаза
|
Фолликулалардың дамуымен басталады (аналық без кисталары)
Фолликулдың және оның ішіндегі жұмыртқаның дамуы.
Эндометрияны дайындау үшін эстроген деңгейін жоғарылату.
|
Эстрогендердің басымдығы, фолликулды ынталандыратын гормонның (FSH) жоғары деңгейі, лютеинизация гормонының (LH) төмен деңгейі.
|
2
|
Овуляция кезеңі
|
Овуляция: аналық безден жетілген жұмыртқаның шығуы.
|
Овуляциядан кейін - сары дененің дамуы
Овуляцияны тудыратын LH жоғарылауы; Эстроген овуляцияға дейін ең жоғары деңгейге жетеді.
Эстроген деңгейі жоғары болып қалады, сары денеден прогестерон деңгейі жоғарылай бастайды
|
3
|
Лютеальды фаза
|
Сары дене прогестерон өндіруді жалғастыруда
Ұрықтанған жұмыртқаны қабылдауға дайындалу үшін эндометриялық қолдау.
|
Прогестерон деңгейі шыңына жетеді, ал эстроген деңгейі төмендейді.
|
4
|
Менструальдық кезең
|
Егер ұрықтандыру орын алмаса, эндометрияның төгілуі басталады.
|
Эстроген мен прогестерон деңгейінің төмендеуі.
|
№6 тапсырма. «Функции половых органов мужского организма» кестесін толтыру.
№
|
Название органа
|
Функциональное значение
|
1
|
Яички (тестикулы)
|
Производство сперматозоидов (самцовых половых клеток) и
выработка мужских половых гормонов (тестостерона).
|
2
|
Семенные протоки
|
Транспортировка спермы из яичников через эпидидимис,
предстательную железу и уретру во время эякуляции.
|
3
|
Предстательная железа
|
Выделение жидкости (предстательного секрета), которая
смешивается со спермой, обеспечивая жизнеспособность спермы
и образуя семенную жидкость.
|
4
|
Мошонка
|
Защита яичек и регулирование их температуры (через
механизм подъема или опускания мошонки).
|
№7 тапсырма. «Гонадотроптық гормондардың аталық без жұмысын реттеудегі рөлі» кестесін толтыру.
№
|
Гонадотропты гормондардың аталуы
|
Аталық без жұмысын реттеудегі рөлі
|
1
|
Фолликулды ынталандыратын гормон
|
- Аналық бездегі фолликулалардың өсуін ынталандырады
- Жұмыртқалардың дамуы мен жетілуіне қатысады
- Эстроген өндірісін реттейді
|
2
|
Лютеиндеуші гормон
|
- сары дененің (корпус лютеум) жұмысын қолдайды.
(LH немесе LGG) - прогестерон өндірісін ынталандырады
- овуляцияға қатысады (жұмыртқаны аналық безден шығару)
- Жүктілік кезінде сары дененің өміршеңдігін қолдайды
|
№8 тапсырма. «Sertoli cell functions» кестесін толтыру.
№
|
Sertoli cell functions
|
1
|
Maintenance of the microenvironment and microflora in the seminiferous tubules.
|
2
|
Creation of a barrier between blood vessels and spermatogenesis.
|
3
|
Nutrition and maintenance of spermatids and spermatozoa.
|
4
|
Production and secretion of hormones and growth factors for spermatogenesis.
|
5
|
|
Достарыңызбен бөлісу: |
