Жаңа сабақ
Аминқышқылдар
– карбон
қышқылының молекуласындағы
көмірсутектегі сутектің орнын амин тобы
басқан органикалық қосылыстарды
айтады.
Құрылымы мен физикалық
қасиеттері.
Аминқышқылдар – молекуласында
аминотоп
NH
2
пен карбоксиль
тобы
COOH
қатар болатын органикалық
бифункционалды қосылыстар.
Мысалы:
1.
аминсірке қышқылы
H
2
N – CH
2
–
COOH
;
2.
аминпропион қышқылы
H
2
N –
CH
2
– CH
2
– COOH
;
3.
аминмай қышқылы
H
2
N – CH
2
–
Жаңа
тақырыпты
меңгеру
Презентация
Слайд 3-11
CH
2
– CH
2
– COOH
;
4.
аминвалериан қышқылы
H
2
N –
(CH
2
)
4
– COOH
;
5.
аминкапрон
қышқылы
H
2
N
–
(CH
2
)
5
– COOH
.
6.
Нәруыздар
-
α-аминқышқылдарының пептидтік байланыспен
–СО – NH – байланысқан қалдықтарынан
тұратын үлкен молекулалы табиғи қосылыстар.
Нәруыздар
-
α-аминқышқылдарының пептидтік байланыспен
–СО – NH – байланысқан қалдықтарынан
тұратын үлкен молекулалы табиғи қосылыстар.
Полипептидтер
–
пептидтік
байланыспен
байланысқан жүзден аз
аминқышқылдарынан
тұратын
пептидтер.
Нәруыз
– пептидтік байланыспен қосылған
жүзден аса аминқышқылдарынан құралған
биологиялық
маңызды
молекула.
Нәруыз
құрамына,
негізінен
,
жиырма
аминқышқылының
қалдықтары кіреді, олардың
ішінен
он
қышқыл
адам
организмінде
синтезделеді, ал қалған он қышқыл тағаммен
бірге организмге түседі.
№17 зертханалық тәжірибе "Нәруыздардың
денатурациясы"
Мақсат
ы: Жұмыртқа
нәруызының қайтымды
Дескриптор:
Нәруыз
денатурациясының
және қайтымсыз денатурациясын зерттеу
Реактивтер мен құрал-жабдықтар:
жұмыртқа
нәруызы ерітіндісі,
мыс сульфаты, қорғасын
нитраты, сірке қышқылы,
ерітінділері, су,
спиртшам, сынауықтар, шыны таяқшалар
Тапсырмалар:
•
Нәруызға тұз және қышқыл ерітінділерін
қосқанда не байқадыңдар?
Байқаған
құбылысты сипаттау.
•
Қыздыру нәруыз құрылысына қалай әсер
етеді?
•
Нәруыздың ұюы қалай аталады? Ұйыған
нәруыз суда неге ерімейді?
Бекіту тапсырмалары:
1-тапсырма
№
Тұжырым
шынды
қ
жа
лға
н
1
Аминқышқылдарының
табиғатта 150-ге жуық түрі
белгілі.
2
Аминқышқылдары
суда
нашар ериді
3
Нәруыздар
-
α-
аминқышқылдарының
пептидтік байланыспен –СО
–
NH
–
байланысқан
қалдықтарынан
тұратын
үлкен молекулалы табиғи
қосылыстар.
реакциясын
зерттейді
Дескриптор:
Аминқышқы
лдарының
сипаттамасы
н табады;
Нәруыздард
ың
қасиеттерін
анықтайды.
Слайд 12-14
4
Нәруыздардың құрамында 50
шақты
аминқышқылдары
қалдықтары бар.
5
Табиғатта
нәруыздар тірі
организмдердің
тіршілігін
қамтамасыз ететін қызметтер
атқарады.
2- тапсырма
Табиғатта нәруыздар қайда кездеседі, олардың
маңызын атаңдар.
Дескриптор:
Нәруыздард
ың
табиғатта
кездесуін
және
маңызын
сипаттайды;
Бекіту
Сабағымызды қорытындылайық
Бүгінгі сабақта
аминқышқылдар арасында пептидтік
байланыстың түзілуін анықтай аламын;
нәруыз денатурациясының реакциясын
түсіндім;
нәруыздың биологиялық маңызы мен
қызметін түсіндім;
аминқышқылдар арасында пептидтік
байланыстың түзілуінің реакция теңдеуін
Тақырыпты
меңгергенін
анықтау
Презентация
Слайд 15,16