6-слайд Эссе презентацияның сипатына ие, ол ешқандай нақты шеңберге сәйкес келмейді. Құрылыс мәселені әр түрлі жағынан қарастыруға тырысып, автор ұстанатын өзіндік логикаға бағынады.
7-слайд Еркін шығармаға қарамастан, эссе автордың пікірін білдіретін тұжырымдардың ішкі бірлігі, дәйектілігі болуы керек.
8-слайд Автор өз көзқарасын талап етпейді, бірақ оқырманды оны ойланып, талқылауға шақырғандай.
9-слайд Эссенің негізгі белгілерінің бірі - көлемінің шағындығы. Қандай да бір қатаң шек қойылмайды, әрине. Эссе көлемі компьютермен тергенде 7-10 беттей болуы керек. Гарвард бизнес мектебінде көбінесе екі-ақ бетке жазылады. Ресей университеттерінде 10 бетке дейін жаза беруге болады.
10-слайд Эссе тақырыбы әрқашан нақты. Оның көп тақырыбы және идеясы болуы мүмкін емес. Онда бір ғана нұсқа, бір ғана ой беріледі және сол әрі қарай өрбітіледі. Бұл – бір ғана сұрақ жауабы.
11-слайд Еркін композиция: эссе өзінің табиғатында былайша құрастырылған: ешқандай жасанды қалыпқа шыдамайды, логика заңына сирек құралады, еркін ассоциацияға бағынады, «Бәрі керісінше!» қағидасын басшылыққа алады. Еркін композицияға құрылуы – эссенің маңызды ерекшелігі. Зерттеушілердің айтуына қарағанда жақсы эссені тақырыпты жақсы білетін, оны әр қырынан көре алатын, оқушысына түрлі идеялар ұсынып, оның ойлануына түрткі жасай алатын адам ғана жаза алатын көрінеді.
12-слайд Эссе оқушысын таң қалдыруы тиіс. Адамды ой салатын шығармадағы кейбір пікірлер көбінесе афоризмге айналып кетеді. Эсседе, міне, осындай белгілер және оғаш пікірлер болуы тиіс. Сөйтіп, оқушысын ойландырып, жаңа идея тудырып отыруы абзал.
13-слайд Еркін композицияға құрылған, автордың субъективті көзқарасына құрылған эссе ішкі мағыналық бірлікті талап етеді. Ол дегеніміз негізгі тезистер мен дәлелдемелер, фактілер мен ассоциациясының үйлесімділігі барлығы ішкі бірлікте болуы тиіс.
