Тақырыбы: He-Ne лазерінің көмегімен жарықтың дифракциясын зерттеу
1. Жұмыстың мақсаты:
Жарықтың дифракциясы құбылысын зерттеу
2. Жұмыс жоспары 1) Негізгі теориялық мәліметтер;
2) Эксперименттік қондырғымен танысу; 3) Тәжірибе жүргізу әдістемесін үйрену; 4) Тәжірибе жүргізу және өлшемдер нәтижесін өңдеу. 3. Нәтижелер (өлшемдер, есептеулер, сызбалар және т.б.)
1-жаттығу: Дифракциялық решеткамен лазер сәулесінің толқын ұзындығын анықтау.
Лазерді тоққа қосыңыз! Лазерді өлшеу уақытына ғана қосыңыз!
2 және 3 ұстағыштардың орын ауыстырып дифракциялық максимумдардың анық кескінін экранғатүсіріңіз. Дифракциялық решетканың жазықтығы жарық шоғының түсу бағытына перпендикуляр болу керек!
Решеткамен экранның аралығын өлшеңдер.
0-ші централдық максимум мен 1,2,3,… максимумдардың орталық нүктелерінің х аралықтарын өлшеңіз.
х аралықты өзгертіп 5-пункттегі өлшеуді қайтала! Өлшеудің саны 5-тен аспау керек!
Өлшеу мәнін 1- кестеге жазыңыз!
1-кесте
Решетка мен экран аралығы R
Централдық максимум мен реттік максимум аралығы х
К=1
К=2
К=3
К=4
К=5
1
2
3
формула бойынша толқын ұзындығын табу үшін sin анықтау керек. R>>X sin
sin мәнін формулаға қойсақ, лазер сәулесінің толқын ұзындығы:
2-Жаттығу. Жарықтың дифракциясын қолдана отырып, саңылаудың енін табу.
1-ші жаттығудың 5,6 пункттерін қайталаңыз!
Өлшенген шамалардың мәндерін кестеге жазыңыз!
Саңылау мен экран
Нөлінші макс. мен реттік макс. аралығы
R
1
2
3
4
5
6
7
8
1
2
3
Саңылаудың енін табу үшін -формула қолданылады.
1-ші жаттығуда анықтылған сондықтан
формулаға шамалардың мәнін қойып есептеңдер!
4. Қорытындылар мен тұжырымдар _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 5. Бақылау сұрақтары Жарықтың дифракциясының анықтамасын беріңіз.
Тақырыбы: Қара дененің сәулеленуінің температураға тәуелділігі
1. Жұмыстың мақсаты:
Қара дене сәулелену қуатының температураға тәуелділігін зерттеу.
2. Жұмыс жоспары 1) Негізгі теориялық мәліметтер;
2) Эксперименттік қондырғымен танысу; 3) Тәжірибе жүргізу әдістемесін үйрену; 4) Тәжірибе жүргізу және өлшемдер нәтижесін өңдеу. 3. Нәтижелер (өлшемдер, есептеулер, сызбалар және т.б.)
1. Берілген схема бойынша зертханалық құралды жинаңдар (1-сурет)
2 . Өлшеу көпірін пайдаланып лампа қызу сымының бөлме температурасындағы кедергісін Rt ... өлшеңдер.
3. Лампаға берілген кернеуді 20В қадаммен 100-ден 200В-қа дейін өзгерте отырып, лампадағы ток күші мен кернеуді өлшеңдер.
4. формуласы бойынша әр өлшеу үшін қызған сымның кедергісі Rt -нің мәнін есептеңдер.
T=t+2730K =
Формула бойынша сым температурасы Т-ны, температураның төртінші дәрежесін Т4 және W=UI формуласы бойынша лампаның сәуле шығару қуатын есептеңдер.
5. Т және W мәндерінің әр жұбы үшін қатынасын есептеңдер. Өлшеу нәтижесін таблицаға жазыңыз.
6. қатынасының алынған мәндерін салыстырып, қызған лампаның сәуле шығару заңы абсолютті қара дененің сәуле шығару заңына қаншалықты жақын екені туралы қорытынды жасаңдар.
Ескерту: Вольфрам үшін бөлме температурасындағы кедергі коэффициенті шамасы α=5*10-3 град-1 , ал қызған күйінде α=6,3*10-3 град-1
4. Қорытындылар мен тұжырымдар ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
5. Бақылау сұрақтары
Осы жұмыста қолданған әдістен өзгеше, лампаның сәуле шығару қуатын өлшеу әдісін ұсыныңдар.
Жерде тұрып, күн бетінің температурасын қалай өлшеуге болады?