Сабаққа дайындық сұрақтары
жүктеу/скачать 21,36 Kb.
|
1 2
|
Орындаған: Бұйқыт Айымжан ТФП21-032 группа Сабаққа дайындық сұрақтары: 1.Биологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз етудің негізгі міндеттерін тізімдеңіз. 2.Биологиялық қауіптерден қорғау шараларының кешенін келтіріңіз. 3.Биологиялық қауіптердің жіктелуін тізімдеңіз және оларды сипаттаңыз. 4.Әскерлер мен халықтың жеке құрамын жеңу үшін BS ретінде не пайдаланылуы мүмкін? 5.Биологиялық қарудың ерекшеліктері қандай? 6.Қарсыластың бактериологиялық (биологиялық) қаруды қолдануын оқшаулау және жою жөніндегі негізгі іс-шаралар. 1. Биологиялық қауіпсіздік мынадай қағидаттардың негізінде қамтамасыз етіледі: 1) патогенді биологиялық агенттермен тек қана әскери емес мақсаттарда жұмыс істеу: бактериологиялық (биологиялық) және уытты қаруды әзірлеу (жасау), өндіру (дайындау) және (немесе) оның қорларын жинақтау, пайдалану мақсатында патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуге тыйым салынады; 2) биологиялық қатерлерді алдын ала тану: мемлекеттік органдар биологиялық қауіпсіздік саласындағы өкілеттіктерді іске асыру кезінде биологиялық қатерлер профилактикасының қажеттілігін басым тәртіппен басшылыққа алуға, биологиялық қауіпсіздік саласындағы есепке алу және мониторинг деректері негізінде биологиялық қатерлерді талдауға және болжауға тиіс; 3) патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуді бақылауда ұстау: патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеу биологиялық қауіпсіздік саласындағы талаптарға сәйкес жүзеге асырылады, оларды сақтау биологиялық тәуекелдерді басқару, патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуге рұқсат беру тәртібін қолдану, биологиялық қауіпсіздік саласындағы есепке алу, мониторингтеу және болжау, биологиялық қауіпсіздік саласындағы талаптардың сақталуын мемлекеттік бақылау және қадағалау шеңберінде қамтамасыз етіледі; 4) мемлекеттік реттеу шараларының мөлшерлес болуы: биологиялық қауіпсіздік саласындағы профилактика шаралары биологиялық факторлардың қауіптілік дәрежесіне, оның ішінде биологиялық қауіпсіздік саласындағы өлшемшарттар мен сыныптамаға сәйкес мөлшерлес болуға тиіс; 5) Қазақстан Республикасының ұлттық мүдделерінің басымдығы: халықаралық ынтымақтастық шеңберінде Қазақстан Республикасының ұлттық мүдделеріне сәйкес келмейтін, Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігіне нұқсан келтіре алатын немесе Қазақстан Республикасының тәуелсіздігінен айыруға алып келетін міндеттемелерді қабылдауға жол берілмейді. 2. Патогендік биологиялық агенттердің жіктелуін тізімдеңіз. Патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеу патогенді биологиялық агенттердің патогендігі және қауіптілік дәрежесі бойынша сыныптамасына негізделеді: 1)Патогендігі I топ – адамдардың және (немесе) жануарлардың өлім (өлім-жітім) деңгейі жоғары аса қауіпті инфекциялық ауруларын туғызатын, инфекция жұқтырған организмнен сау организмге жеңіл таралатын, әдетте, оларға қатысты вакциналар және тиімді терапия құралдары жоқ патогенді биологиялық агенттер; 2)Патогендігі II топ – адамдардың және (немесе) жануарлардың инфекциялық және (немесе) паразиттік ауруларын туғызатын, инфекция жұқтырған организмнен сау организмге жеңіл таралатын, оларға қатысты вакциналарды қоса алғанда, емдеу мен профилактиканың тиімді құралдары мен тәсілдері қолжетімді болатын патогенді биологиялық агенттер. Бұл топ: •Аса қауіпті инфекциялық ауруларды; •Инфекциялық және (немесе) паразиттік ауруларды туғызатын патогенді биологиялық агенттер болып бөлінеді; 3)Патогендігі III топ – адамдардың және (немесе) жануарлардың инфекциялық және (немесе) паразиттік ауруларын туғызатын не өсімдіктерге айтарлықтай зиян келтіруге қабілетті, инфекция жұқтырған организмнен сау организмге таралуы ең аз деп сипатталатын, оларға қатысты вакциналарды қоса алғанда, емдеу мен профилактиканың тиімді құралдары мен тәсілдері қолжетімді болатын патогенді биологиялық агенттер; 4)Патогендігі IV топ – адамдардың және (немесе) жануарлардың инфекциялық және (немесе) паразиттік ауруларын туғызатын не өсімдіктерге зиян келтіруге қабілетті, әдетте, инфекция жұқтырған организмнен сау организмге таралмайтын, оларға қатысты вакциналарды қоса алғанда, емдеу мен профилактиканың тиімді құралдары мен тәсілдері қолжетімді болатын патогенді биологиялық агенттер. 3. Патогендік биологиялық агенттермен жұмыс істеу ережелері: Зерттеуге арналған материалды зертханаға жеткізу арнайы контейнерлерде, бикстерде немесе тоңазытқыш сөмкелерде жүзеге асырылады; жеткізілетін сұйық материалы бар ыдыстар тасымалдау кезінде ішіндегісінің төгілуін болдырмайтын резеңке немесе пластмасса тығындармен жабылуы тиіс; ПБА бар ыдыстары бар контейнерлердің түбін адсорбциялаушы материалмен (дәке майлық, мата, мақта және т. б.) жабу керек; материалды шаруашылық сөмкелерде, чемодандарда, портфельдерде және басқа да жеке пайдаланылатын заттарда жеткізуге жол берілмейді. Зерттеуге жеткізілген материалды қабылдау және сұрыптау сақтық шараларын сақтай отырып жүргізіледі; диагностикалық зертханалардың қызметкерлері маска мен резеңке қолғапты пайдалануы тиіс; ПБА бар ыдыстар дезинфекциялық ерітіндімен суланған көп қабатты дәке майлықпен жабылған науағаорналастырылады; зерттелетін материалға қол тигізуге тыйым салынады. ПБА-мен жұмыс істеу кезінде апат болған жағдайда зертхана қызметкерлері оның басшысына хабарлауға және оның басшылығымен қолданыстағы нормативтік құжаттар мен санитарлық ережелерге сәйкес дезинфекциялық іс-шаралар жүргізуге міндетті. "ПАТОГЕНДІЛІГІ III-IV топтағы микроорганизмдермен және гельминттермен жұмыс істеу қауіпсіздігі" (СП 17-129 РБ 2000). • Тамшуырлау кезінде тек резеңке алмұрттарды немесе автоматты құрылғыларды пайдалану керек; зертханада ауызбен тамшуыруға қатаң тыйым салынады; • Жұмыс кезінде ПБА-мен байланысы бар барлық құралдар жанарғының жалынына жағылады немесе дезинфекциялық ерітіндісі бар ыдыстарға немесе кейіннен дезинфекциялау үшін арнайы ыдыстарға тасталады; пайдаланылған тамшуырлар арналарда ауа көпіршіктерінің пайда болуын болдырмай, дезинфекциялық ерітіндіге толығымен батырылады; дезинфекциялауға арналған ыдыстар таңбалануы тиіс Зертхананың "жұқпалы" аймағынан ПБА қалдықтары, пайдаланылған ыдыс-аяқтар, қатты қалдықтар жабылатын ыдыстарға жиналып, автоклавқа берілуі немесе орнында дезинфекциялануы тиіс; ПБА мен дезинфекциялауға арналған пайдаланылған ыдыстарды тасымалдау кезінде инфекцияны болдырмайтын жабылатын ыдыстарда жүзеге асырылуы тиіс. Қан ұйығыштары бар түтіктер мен құтылар тек дезинфекциялық ерітіндіні пайдалана отырып зарарсыздандырылады; қан ұйығыштары бар ыдыстарды дезинфекциялық ерітіндіге батырған кезде сақ болу керек; ыдысты анатомиялық пинцетпен оның бір браншасы аздап ішке кіретіндей етіп алады және оны ерітіндімен толық толтырылғанша көлбеу күйге батырады; ауа көпіршіктері дұрыс батырылған кезде пайда болмайды, сыйымдылық ол түбіне батады. Барлық ыдыстарды батырғаннан кейін пинцет зарарсыздандырылады; түтіктер мен құтылардан зарарсыздандырылмаған қан ұйығыштарын шайқау арқылы алып тастауға тыйым салынады. • Жұмыс аяқталғаннан кейін ПБА бар барлық объектілер қоймаларға (тоңазытқыштар, термостаттар, шкафтар) жиналуы тиіс; міндетті түрде үстелдердің жұмыс беттерін дезинфекциялау жүргізіледі; • ПБА-мен жұмыс аяқталғаннан кейін жұмыс үстелі дезинфекциялық ерітіндімен немесе 70 пайыз спиртпен өңделеді немесе ыстық факслмен фламбирленеді; • Ажа қалдықтары автоклавтау арқылы немесе дезинфекциялық ерітінділерге батыру арқылы жойылады, қажет болған жағдайда про сақтау үшін мөрленетін тоңазытқышта сақталады; егілген қоректік орталар (дақылдар) әдістемелерге сәйкес жағдайларда мөрленетін термостаттарға, тоңазытқыштарға, шкафтарға орналастырылады; • Зерттеудің жекелеген кезеңдері аяқталғаннан кейін персонал қолдарын 70% спирт ерітіндісімен немесе дезинфекциялаушымен өңдеп, қолдарын сабынмен жууға міндетті: жұмыс ауысымы аяқталғаннан кейін қолдарын өңдеп, жуып, арнайы киімдерін шешіп, қолдарын қайтадан жуу керек; жұмыс үй-жайларынан арнайы киіммен шығуға тыйым салынады. • Зертхананың "жұқпалы" аймағында: жұмыс аяқталғаннан кейін жұмыс орындарында бекітілмеген жағындыларды немесе ПМБ бар ыдыстарды қалдыруға; сұйық инфекциялық материалды ыдыстың шетінен (пробирка, колба, құтыдан) құюға; жабық гүлдерді ұстауға тыйым салынады. • Құрамында ПБА бар пайдаланылған материалды келесі күні қалдыруға және кәрізге тастауға тыйым салынады. • Кетер алдында барлық зертханалық үй-жайлардың (терезелер, терезелер, электр жабдықтары, сумен жабдықтау крандары) жай-күйін тексеру қажет, жұқтырған материалы бар термостаттар мен тоңазытқыштар мөрленеді. 4. Биологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету әдістерін сипаттаңыз. 1)патогенді биологиялық агенттермен жұмысістеуді жүзеге асыратын субьектілердің, ықтимал қауіпті биологиялық обьектілердің тізілімдерін жүргізу; 2) патогендігі І және ІІ топтардағы биологиялық агенттердің және олармен жұмыс жасайтын мамандардың тізілімін жүргізу; 3)биологиялық қауіпсіздік саласында профилактикалық іс-шаралар, мониторингтеу, талаптардың сақталуын бақылау, қадағалау; 4)биологиялық қауіпсіздік саласындағы кадрларды кәсіптік даярлаудың, қайта даярлаудың және олардың біліктілігін арттырудың үлгілік бағдарламаларын әзірлеу және бекіту; 5) шаруашылық жүргізу құқығындағы мемлекеттік кәсіпорындардың патогендігі І және ІІ топтардағы патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуді жүзеге асыратын мамандары мен көмекші персоналының еңбегіне ақы төлеудің үлгілік жүйесін әзірлеу және бекіту; 6) заңнамада белгіленген тәртіппен биологиялық қауіпсіздік саласында ғылыми зерттеулер ұйымдастыру; 7) биологиялық тәуекелдерді сыртқы бағалау. 5. Биологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз етудің негізгі қағидаттары 1. Биологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету осы бапта көзделген негізгі қағидаттарға сәйкес жүзеге асырылады. 2. Патогенді биологиялық агенттердің тек әскери емес мақсаттарда айналысының қағидаты: бактериологиялық (биологиялық) және уытты қарулар жасау, өндіру және (немесе) олардың қорларын жинақтау мақсатында патогенді биологиялық агенттердің айналысына тыйым салынады. 3. Биологиялық қатерлерді алдын ала тану қағидаты: мемлекеттік органдар осы Заңға сәйкес өкілеттіктерін іске асыру кезінде биологиялық қатерлердің профилактикасы қажеттілігін басым тәртіппен басшылыққа алуға, есепке алу және мониторинг деректері негізінде биологиялық қатерлерді болжауға тиіс. 4. Патогенді биологиялық агенттер айналысын бақылауда ұстау қағидаты: патогенді биологиялық агенттердің айналысы биологиялық қауіпсіздік саласындағы талаптарға сәйкес жүзеге асырылады, олардың сақталуы биологиялық тәуекелдерді басқару, рұқсат беру рәсімдерін қолдану, есепке алу және мониторинг, мемлекеттік бақылау шеңберінде қамтамасыз етіледі. 5. Мемлекеттік реттеу шараларының мөлшерлес болу қағидаты: биологиялық қауіпсіздік саласындағы профилактика шаралары биологиялық факторлардың қауіптілік дәрежесіне, оның ішінде биологиялық қауіпсіздік саласындағы өлшемшарттар мен сыныптамаларға сәйкес мөлшерлес болуға тиіс. 6. Ұлттық мүдделердің басымдығы қағидаты: халықаралық ынтымақтастық шеңберінде Қазақстан Республикасының ұлттық мүдделеріне сәйкес келмейтін, Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігіне нұқсан келтіретін немесе тәуелсіздігінен айрылуына әкеп соғатын міндеттемелер қабылдауға жол берілмейді. 6. Зертханаларда: 1) инфекциялық материалмен зерттеу жүргізілетін үй-жайда тірі вакцинамен жұмыс істеуге; 2) микробиологиялық зертханада зерттелетін микроорганизмдер сезімтал болатын дәрілік препараттар болмаған кезде вирулентті антибиотикке төзімді микроорганизмдермен эксперименттік жұмыстарды жүргізуге; 3) жағылған оттықтарды және басқа да қыздыратын аспаптарды бақылаусыз қалдыруға, шүмектері жарамсыз оттықтармен жұмыс істеуге, олардың жанында тез тұтанатын заттарды ұстауға; 4) жанып тұрған оттықтар және қосылып тұрған электрлі қыздырғыш аспаптардың жанында төгілген өртке қауіпті заттарды жинауға; 5) жұмыс уақытында бокстың есігін ашуға жол берілмейді. Автоклавтар мен термостаттарды пайдалану кезінде мынадай талаптар орындалады: 1) егер онымен екі және одан көп жұмыскер айналысатын болса, қысыммен жұмыс істейтін жабдықпен жұмыс істеуге рұқсаты бар автоклавта жұмыс істейтін адамға пломбаланған бактар мен басқа да жұқпалы материалы бар ыдысты қолхат арқылы тапсыру; 2) автоклав жұмысын бақылау журналын жүргізу (еркін үлгіде); 3) термостатқа тез жанатын заттарды қоймау; 4) реттелетін құрылғылардан сақтандырғыш қалпақтарды алмау. жүктеу/скачать 21,36 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|
1 2