Сабақтақырыбы Кристалл және кристалл емес заттар
жүктеу/скачать 12,91 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Құрал-жабдықтар
| Зертханалық жұмыс СҰЙЫҚТЫҢ БЕТТІК КЕРІЛУ КОЭФФИЦИЕНТІН ӨЛШЕУ»
Жұмыс мақсаты: беттік керілу құбылысын зерттеу; тәжірибе түрінде судың беттік керілу коэффициентін тұзақ және тамшы үзілу тәсілі арқылы анықтау. Құрал-жабдықтар:ДПН типті динамометр; фронталды жұмыс үшін штатив; дистилденген су; миллиметрлік бөліктері бар 30 см өлшегіш сызғыш. Мазмұны мен жұмысты орындау тәсілі Тепе-теңдік күйінде сұйықтың еркін беті минимумға ұмтылады. 1-сурет Жұқа L қабат пайда болу кезінде (1-сурет) сұйық беті шегі бойымен беттік керілу күші F әсер етеді F=2 σl (1) мұндағы σ-беттік керілу; 2 көбейткішінің болу себебі, қабаттың екі беті бар. Осыдан (2) Беттік керілу күші модуліFДПН типті сезгіш динамометрмен, ал сым тұзағы еніне тең қабат енінөлшегіш сызғышпен өлшейді. ДПН типті динамометр (2-сурет) ашық қысқышы 7бар түзу ұшты өлшегіш серіппе 5 бар корпустан 3.Қысқыш тұзақты 8динамометрдің өлшегіш серіппесімен жалғау үшін қажет. Өлшегіш серіппе шкаласында мәндерді өлшеу үшін стрелка 6 бар. Зерттелетін сұйық шыны ыдысқа 9 құйылады. 2-сурет Беттік керілуді өлшеу үшін сым тұзақты сұйыққа толықтай батырады, содан соң, баяу сұйықтан шығарады. Сол кезде тұзақта қабат пайда болады. Динамометр серіппесінің серпімділік күші модулі бойынша беттік керілу F күшіне теңескен кезде, қабат жарылады. Беттік керілудің күштік сипаттамасы: сұйықтың беттік керілу коэффициенті σ сандық мәні бойынша фазалар бөлігі сызығы ұзынды бірлігіне әсер ететін күшке тең. Сұйықтың бетінің ауданы кішірейтуге ұмтылу қасиеті сұйықтың аз көлемі шарға жақын пішінді қабылдайды. Бұл жағдайда тамшыға әсер ететін ауырлық күші аз және тамшы пішіні беттік энергиямен анықталады. Салмақсыздық күйінде тамшылардың шартәрізді пішіні осымен түсіндіріледі. 2-суретте үзілу кезіндегі су тамшысы бейнеленген. Сурет 2. Тамшы үзілер алдында радиусы түтік радиусынан кіші мойынша пайда болады. Бұл мойынша айналасында жоғары бағытталған Fσ беттік керілу күші әсер етеді, үзілер мезетте ауырлық күшіне тең. Егер мойынша радиусы r = R, онда Fσ =2πRσ = m1g, мұндағы m1- сұйықтың бір тамшысының массасы. Сұйықтың бір тамшысының массасын біле отырып, σанықтауға болады: σ = m1g/2πR. Штатифте краны бар жіңішке түтік (пипетка) сумен толтырылып, орнатылған. Түтік ұшының радиусы R= 0.7 мм. Сонымен қатар тамшыларды жинауға арнлаған ыдыс және электронды таразы бар. жүктеу/скачать 12,91 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|