Сабақтың жоспары: І. Ұйымдастыру кезеңі: Сабаққа әзірлігін тексеру. Студенттерге сабақтың мақсаты мен құрылымын таныстыру (10 мин)
ІІ. Өткен тақырыпты пысықтау (10 мин)
ІІІ. Жаңа тақырыпты түсіндіру (40мин)
ІV. Қорытындылау (20 мин)
V. Үй тапсырмасын беру (10 мин)
І. Ұйымдастыру кезеңі: Сабаққа әзірлігін тексеру. Студенттерге сабақтың мақсаты мен құрылымын таныстыру
ІІ. Өткен тақырыпты еске түсіру.
А) Сұрақтарға жауап беру.
В) Тест сұрақтарымен жұмыс
С) Сөзжұмбақ шешу.
ІІІ. Жаңа тақырыпты түсіндіру: Жоспар: Тепловоздар
Тепловоздардың құрылысы.
Тепловоздардың механикалық жабдықтары.
Механикалық жабдықтар. Арбаша, Дизель
Теориядан қысқаша мәлімет Тепловоздың деподан шығуы және оның құрамға тіркелуі:
Тепловоздың деподан құрамы мен жұмысқа дайындығыүшін шығуы тепловозды қабылдағаннан кейін машинист депо бойынша кезекшінің рұқсатымен белгіленген уақытта бақылау бекетіне шығады. Деподан шығар алдында локомотив бригадасы Автоматты Локомотив сигнализациясының, автостоптың және радиобайланыстың жарамдылығына көз жеткізеді. Бақылау бекетіне келгеннен кейін машинист маршрутта келу уақытын белгілейді және сонымен бірге қалыптасқан құрам орналасқан жолдың нөмірін біледі. Деполық және станциялық жолдармен жүру кезінде локомотив бригадасы өз жұмыс орындарында болуға және сигналдардың көрсетілуін, бағыттамалық бұрмалардың жай-күйін, локомотивтердің көршілес жолдар бойынша қозғалысын және адамдардың болуын байқауға тиіс, қажет болған жағдайда локомотивті уақтылы тоқтату үшін шаралар қабылдайды.
30-50 метрлік құрамға жетпей, машинист пойызға тиген және үдеткен кезде тепловоздың бокстануын болдырмау үшін құм береді. Бағыттамалық аудармаларда құмсалғышты қолдануға рұқсат етілмейді.
Тепловоздың құрамға кіруі мен тіркемесі станцияның техникалық-өкімдік астомына (ТРА) сәйкес жүзеге асырылады. Локомотивтің құраммен қосылуының тегістігіне контроллердің 1-ші позициясында сағатына 3 км-ден аспайтын жылдамдықпен қол жеткізіледі. Заманауи тепловоздар маневрлік режим (КМР) батырмасымен жабдықталған, бұл тепловозды машинист контроллерінің (КМ) нөлдік позициясында қозғалысқа келтіруге мүмкіндік береді.
Тепловоз бірінші вагонға ілінгеннен кейін машинист автотіркегіштердің ілінісу сенімділігіне жеке өзі көз жеткізуге міндетті. Тежегіш жеңдерді жалғамас бұрын негізгі резервуарлар мен магистраль ұштық кранның екі-үш рет ашылуымен үрленеді және басқару пульттерін ауыстырады. Басқару пульттерін ауыстырғанға және тежегіш аспаптарын ауыстырғанға дейін тежегіш жеңдерін қосуға және шеткі крандарды ашуға тыйым салынады.
Дизельді тоқтатпай басқару пульттерін ауыстыру үшін локомотивтің осы сериясы бойынша технологияларға сәйкес кейінгі операциялар орындалады. Басқару пульттерін ауыстырғаннан кейін машинист көмекшісі жеңдерді қосып, соңғы крандарды ашады, ал машинист ілінісу әрекеттерінің дұрыстығына жеке көз жеткізеді. Құрамға келе жатып, машинист көмекші тежегішпен локомотивті бірінші вагоннан 10-15 м қашықтықта тоқтатуға міндетті.
Вагондарды тексеруші немесе осы міндет инфрақұрылым иесі жүктеген қызметкер автоқосқыштың дұрыс жұмыс істеуін және бірінші вагонның автоқосқыш тетігінің рычагының қалыпты жағдайын тексеруге міндетті. Вагондарды тексерушінің немесе осы міндет инфрақұрылым иесі жүктеген қызметкердің командасы бойынша машинист локомотивті қозғалысқа келтіріп, құрамға 3 км/сағ аспайтын жылдамдықпен жетіп, автотіркегіштердің бірқалыпты ілінуін қамтамасыз етуі тиіс.
Локомотивті жүк құрамымен байланыстырғаннан кейін машинист құрамнан қысқа қозғалыста іліністің сенімділігін тексеруі керек. Локомотив арнайы механикалық аялдамалармен бекітілген жүк құрамымен ілінгеннен кейін вагондарды тексеруші немесе инфрақұрылым иесі осы міндетке жүктеген қызметкер машинистпен бірлесіп автотілтеме құлыптарының сигналдық процестері бойынша ілінісу сенімділігін тексереді.
Локомотив жолаушылар, пошта-багаж, жүк-жолаушылар құрамымен ілінгеннен кейін вагондарды тексеруші немесе осы міндет инфрақұрылым иесі жүктеген қызметкер машинистпен бірлесіп автотілтеме құлыптарының сигналдық процестері бойынша ілінісу сенімділігін тексереді. Барлық жағдайда локомотивтің және бірінші вагонның автоқосқыштарының босату тұтқаларының орнын тексеру қажет.
Локомотив пен құрамның бірінші вагоны арасындағы магистральдардың соңғы жеңдері қосылғанға дейін вагондарды тексеруші немесе осы міндет инфрақұрылым иесі жүктеген қызметкер машинистке пойыз құрамының тежегіш магистралінің жай-күйі (зарядталған немесе зарядталмаған), жүк поезының құрамында жолаушылар вагондарының, локомотивтердің және мотор-вагон жылжымалы құрамының вагондарының бар-жоғы туралы, оның саны туралы хабарлауға міндетті жүк тиелген және бос вагондар және оларды тиеу, тежегіштері өшірілген вагондар, жолаушылар поезындағы вагондар саны, онда электр пневматикалық тежегіштері өшірілген вагондардың немесе жұмыс принципі бойынша жолаушылар үлгісіндегі ауа таратқыштары бар вагондардың болуы. Қажетті ақпаратты алғаннан кейін машинист машинистің кранын V. 1 кестесінде көрсетілген зарядтау қысымының мөлшеріне реттеуге және локомотивтің ауа таратқыштарын тиісті жұмыс режиміне қосуға міндетті .
Тепловоздың жалпы құрлысы, су, май суыту шахта мұздатқышы, машинист кабинасының жалпы құрлысы, компресоры қызыметі, машинистің кабинадан жылжымалы құрамға тежегішін қосу реттілігі және тежегіштің қосылуы.