толқын ұзындығы және заттардың оптикалық спектрлері, денелердің

молекулаларда үзіліп немесе байланыс түзілуіне байланысты жылу шығару 
немесе сіңіру химиялық және физикалық құбылыстардың тығыз байланысын 
сенімдітүрдекөрсетеді. 
Сонымен, 
химиялықпроцестердіңэнергиясы 
термодинамика заңдарымен тығыз байланысты. Әдетте жылу мен 
жарықтүрінде 
энергия 
шығарумен 
жүретін 
химиялық 
реакциялар 
экзотермиялық деп аталады. Энергияны сіңірумен жүретін эндотермиялық 
реакциялар да бар. Реакция кезінде бөлінетін энергия мөлшерін (химиялық 
реакцияның жылу әсері) өлшеу арқылы жүйенің ішкі энергиясының өзгеруін 
бағалауға болады. Ол моль (кДж/моль) кило джоульмен өлшенеді. Осылардың 
жиынтығы молекулалық – кинетикалық теория, Авагадрозаңы, әртүрлі 
изопроцестермен және т.б. тығыз байланысты. Егер молекулалық – 
кинетикалық теория туралы айтсақ, оның негізгі қағидалары:
1. барлық денелер атомдар мен молекулалардан құралады.
2. атомдар үздіксіз ретсіз қозғалыста болады. Атомдарды өзара бір – 
біріне тартатын күштер болады. Өте жақын қашықтықта атомдар бірін – бірін 
тебеді. 
3. атомдардың және молекулалардың қозғалысы, олардың өзара әрекеті 
механика зандары арқылы көрсетіледі. Осы теориядан химия мен физика 
арасындағы байланысты анық көруге болады, яғни физиканың кинетика мен 
механика бөлімі мен химияның молекулалар мен атомдар ұғымдары 
байланысады. Ал Авагадро заңы болса ол газдар көлемі туралы айтатын заң. 
Авагадро заңы – бірдей температура, қысым және көлемде алынған әртүрлі 
газдардың молекула саны бірдей болады. Осыдан авагадро тұрақтысы Na = 
6,022 * 10^23 1/моль – заттың бір молінде қанша молекула болатының 
көрсететін сан шықты. Барлық айтылған теориялардан заттардың массасын, 
мөлшерін, көлемін табуға болады. Ѵ = N/Na = m/M – затмөлшері Ѵ = N/V – 
газдың концентрациясы PV= ѴRT – идеал газ.
Магнит (грекше magnetіs, Magnetіs lіthos – Магнесия тасы; Магнесия – 
Кіші Азиядағы көне қала) – магнит өрісін туғызатын дене. Магнит өрісіне 
ендірілгеннен дененің магниттік қасиетке ие болатын кесегі жасанды магнит 
деп аталады. Ал алдын-ала магниттелген ферромагнитті не ферримагнитті 
материалдан жасалған белгілі бір пішіні (таға тәрізді, ұзынша жолақ түрінде, 
т.б.) бар магнит тұрақты магнит деп аталады. Ол электроникада, 
радиотехникада және автоматикада тұрақты магнит өрісінің автономды көзі 
ретінде кеңінен қолданылады. Магнит – Fe, Co, Nі, Аl, гексогональді 
ферриттер, т.б. негіздегі қорытпалардан жасалады. Асқын өткізгіш 

материалдан жасалған орамасы бар соленоидты немесе электрмагнитті асқын 
өткізгішті магнит деп атайды. Оны заттардың магниттік-электрлік және 
оптикалық қасиеттерін, плазманы, атомдық ядроларды және элементар 
бөлшектерді зерттеуге арналған тәжірибелерде қолданады. 
Магниттік механикалық құбылыстар, гиромагниттік құбылыстар — 
магнетизмді тасымалдаушы микробөлшектердің магнит және механикалық 
моменттерінің өзара байланысына негізделген құбылыстар жиыны. Қозғалыс 
мөлшерінің моменті бар кез келген микробөлшектің (электрон, протон, 
нейтрон, атом ядросы, атом) белгілі бір магниттік моменті де болады. 
Сондықтан микробөлшектер жүйесінің (физикалық денелер, үлгілер) қозғалыс 
мөлшерінің моменті артса, денеде (үлгіде) қосымша магнит момент пайда 
болады; керісінше, магниттелу кезінде дене қосымша механикалық моментке 
ие болады. Магниттік механикалық құбылыстар атомның магнит моментінің 
оның толық механикалық моментіне қатынасын (гиромагниттік немесе 
магниттік механикалық қатынас) анықтауға және әр түрлі заттардағы 
магнетизмді тасымалдаушылардың табиғаты туралы қорытынды жасауға 
мүмкіндік береді. Магнетизм құбылысын зерттеуге арналған жаңа әдістердің, 
әсіресе, резонанстық әдістің жасалуына байланысты Магниттік механикалық 
құбылыстардың ғылыми-зерттеулер жұмыстарындағы рөлі төмендеді. 

жүктеу/скачать 3,67 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: