Сабақтың мақсаты міндеттері: Оқытушылық Адамзат дамуы тарихындағы ең ұзақ тас дәуірінің



Pdf көрінісі
Дата03.01.2017
өлшемі153,41 Kb.
#1056
түріСабақ

лекция

 

 

Пән: Қазақстан тарихы 

Сынып: 6 

          Күні:  

 

Тақырыбы: §1. Тас дәуірінің хронологиясы. 



§2 Палеолит, мезолит, неолит дәуірлеріндегі Қазақстан.

 

§3. Энеолит. Ботай мәдениеті. 

 

Тас дәуірін зерттеудің тарихнамасы.

 

 

Сабақтың мақсаты



-міндеттері:  

Оқытушылық  –  Адамзат  дамуы  тарихындағы  ең  ұзақ  тас  дәуірінің 

кезеңдерін  хронологиялық  ретімен,  еңбек  құралдарымен  баяндап,  тас 

дәуіріндегі Қазақстан аумағының табиғат жағдайы туралы білім беру. 

Тәрбиелік  –  Ежелгі 

мәдениетті 

сақтап-қорғауға, 

адамгершілікке, 

еңбекқорлыққа тәрбиелеу. 

Дамытушылық  –  Тас  дәуірінің  әр  кезеңінде  ежелгі  адамдардың 

материалдық 

және 

рухани 


м

әдениеті 

үздіксіз 

дамып 


отыр

ғанын 


қорытындылап, салыстыра білу, картамен жұмыс істеу жағдыларын дамыту. 

Сабақтың түрі: аралас сабақ

 

Оқытудың әдісі: өз бетінше оқу, баяндау (әңгіме, диалог), тәжірибелік 

(жазбаша жұмыстар, ауызша жеке фронтальды сұрау).  



Технология:

 Модульдік технология. 



Көрнекілік: қосымша мәліметтер

кітаптар. 

Сабақ барысы: 

 

І. Ұйымдастыру сәті – бүгінгі сабақта қатысатын оқушылардың санын 

тексеру, оқушылардың сабаққа назарын аударту.  



ІІ. Үй жұмысын тексеру. Өткен кіріспе сабақты қайта сұрау.  

ІІІ. Жаңа тақырыпты түсіндіру.  

Жоспар: 


1.

 

Тас дәуірінің хронологиясы. 



2.

 

Адамзат баласының пайда болуы. 



3.

 

Әлеуметтік ұйым формаларының қалыптасуы. 



4.

 

Қазақстанның көнетас дәуірі. 



5.

 

Қазақстанның ортатас дәуірі. 



6.

 

Қазақстанның жаңа тас дәуірі. 



7.

 

Әлеуметік және шаруашылық ұйым. 



ІV. Жаңа тақырыпты бекіту сұрақтары. 

Оқулықтың 

9-шы, 

12-ші, 


15-ші 

беттеріндегі 

с

ұрақтар 


мен 

тапсырмаларды орындау.  



V. Қорытындылау.  

VІ.Үйге тапсырма. §1-2-3 параграфтарды қайталау.  

ҮІІ. Рефлексия. 

 

 



Дәріс:

 

Ежелгі Қазақтан тарихы:

 

Тас дәуірі:

 

І.

 Тас дәуірі (2,6 миллион жылдан – 2800 мың жылға дейін) 

1.

 

Палеолит (2,6 миллион жылдан – 12 мың жылға дейін) 



1.1

 

Ерте палеолит: б.з.б. 2,6 миллион жылдан – 140 мың жылға дейін. 



1.2

 

Орта палеолит: б.з.б. 140 мың жылдан – 40 мың жылға дейін. 



1.3

 

Кейінгі палеолит: б.з.б. 40 мың жылдан – 12 мың жылға дейін. 



2.

 

Мезолит: б.з.б. 12 мың жылдан – 5 мың жылға дейін.  



3.

 

Неолит: б.з.б. 5 мың жылдан – 2800 мың жылға дейін. 



ІІ. Қола дәуірі

 (2800 мың жылдан – 900 мың жылға дейін) 



ІІІ.Темір дәуірі

 (б.з.б. 8 ғ. мен б.з. 6 ғасыры). 



Еуропалық кезеңдендіру: 

 

Ерте палеолит: Олдувай-Ашель мәдениеттері 

Орта палеолитке: Мустье мәдениеті 

Кейінгі палеолитке: Солютре, Ориньяк, Мадлен мәдениеттері 



Геологиялық кезеңдендіру:

 

1.  Палеозой  (гректің  «палео»  -  ескі,  «зое» өмір  деген  сөздерінен  шыққан,  ол 

570 млн. жыл бұрын басталып, 340-350 млн. жылға созылған). 

2.  Кайнозой  (гректің  «кайнос»  - жаңа  «зое» - өмір  деген  сөздерінен  шыққан, 

ол шамамен 67-66 млн. жыл бұрын басталады). 

Кайназой:

 

1.

 



Палеогендік (66-25 млн. жыл бұрын). 

2.

 



Неогендік (25,-18 млн. жыл бұрын). 

3.

 



Антропогендік (1,8- қазіргі күнге дейін). 

Палоеген:

 

1.

 



Палеоцен (66-55 млн. жыл бұрын). 

2.

 



Эоцен (55-35 млн жыл бұрын). 

3.

 



Олигоцен (35-25 млн. жыл бұрын).  

Неоген:

 

1.

 



Миоцен (25-10 млн. жыл бұрын). 

2.

 



Плиоцен (10-2 млн. жыл бұрын). 

Антропоген:

 

1. Плейстоцен – (1,8-0,010 млн жыл бұрын). 

2. Голоцен – (0,010 млн. жылдан бүгінгі күнге дейін). 

 

ІІ. Адамның пайда болуы. Теориялар туралы айту. 

 

 

ІІІ. Әлеуметтік ұйымдасу формалары.

 

1.Тобыр 

-  әлеуметтік  ұйымдасудың  алғашқы  формасы.  Мақсаты:  бірігіп  аң 

аулау, қорғану, өмір сүру. 



2.  Ру

  –  қандас-туыс  адамдардан  тұратын  бірлестік.  Экзогамия  –  Бір 

әлеуметтік  топтың  ішінде  неке  қатынастарына  тыйым  салу.  Рулық  қауым 

аналық  ру  ретінде пайда  болды.  Аналық  ру  дегеніміз өзара  қандас,  аналары 

жағынан туысқан болып есептелетін адамдардың бірлестігі.  

3.Тайпа

 – бірнеше рудан тұратын әлеуметтік ұйымдасу формасы. 

 


Қазақстанның палеолиті

 

 

Бүгінгі  таңда қазақстан  жерінде  палеолит  дәуірінің  үш  аймағы  белгілі: 



Оңтүстік  Қазақстан 

(Қаратау, 

Жетісу); 

Батыс  Қазақстан 

(Маңғыстау, 

Мұғалжар) 

және 

Орталық 


Қазақстан 

(Солтүстік 

Балқаш, 

Сарыарқа). 

Қазақстанның палеолит дәуірінің ескерткіштері екі түрлі: 

1.

 



Бірнеше  мәдени  қабаттан  тұратын  ескерткіштер  (Қаратаудағы 

Ш.Уәдиханов  атындағы  тұрақ,  Түркістан  маңындағы  Көшқорған, 

Қарағанды 

облысындағы 

Батпақ,  Шығыс  Қазақстан 

жеріндегі 

Шульбинка).  

2.

 



 Ашық жер бетінде жатқан ескерткіштер. Мұндай ескерткіштер көп.  

 

Тас  дәуіріне  жататын  тарихи  тұрақтардың  ең  көнелері  –  Маңғыстау 



түбегіндегі  Шақпақата,  Қаратаудағы  Арыстанды.    А.Г.Медоевтың  пікірінше 

бұл 


ескерткіштер 

Шы

ғыс 



Африкадағы 

Олдувай 


т

ұрағынан 

табылған 

құралдармен бірқатар уақытта жасалған.  

 

Павлодар облысындағы палеолит ескерткіштері туралы айтып кету. 



 

Палеолит мұражайы туралы айтып кету. 



Қазақстанның мезолиті

 

 

Мезолит дәуірінің жаңалықтары: 



1.

 

Бүкіл әлемдік климаттың жылынуы. 



2.

 

Садақ пен жебе, бумерангтың ойлап табылуы.  



3.

 

Микролит тастары.  



Мезолит ескерткіштері. 20-дам аса ескерткіш бар.  

 

Қазақстанның неолиті



 

Неолит дәуірінің жаңалықтары: 

1.

 

Неолиттік төңкеріс. 



2.

 

Керамика. 



3.

 

Ескерткіштері 600-ге жуық болды.  



 

Қазақстанның энеолиті. 

 

1.

 



Еңбек бөлінісі.  

2.

 



Ботай мәдениеті. 

3.

 



Ескерткіштері: 

Шідерті3, 

Ма

ңығстау 


өңірі: 

Шебер 


(Шебір), 

Жыңғылды, Қошқарата.  

 

«Тас дәуірі» ашық сабағы.

 

 

Оқушылар  3  топқа:  «Палеолит»,  «Мезолит»,  «Нео



лит»  топтарына 

бөлінеді.  

Сабақ ойын түрінде өтеді. 

1.

 



Таныстыру.  Әрбір  топ  өз  кезеңдері  туралы  баяндайды,  ерекшелігін, 

жетістіктерін т.б. мәліметтер.  

2.

 

«Ежелгі  адамдар  ізімен»  атты  к



арта  ойыны.  Оқушыларға  картадан 

әрбір кезеңнің ескерткіштерін көрсету керек.  

3.

 

«Тас дәуірі тарихнамасы». Оқушылар әрбір кезеңді зерттеген ғалымдар 



мен еңбектерін айтады.  

Тас дәуіріне қатысты әдебиеттер:

 

 

1.

 



Медоев  А.Г.  Об  истоках  древнего  палеолита  Сары-арки.  Известие 

Ан Каз.ССР, 1965 г. Вып. 4. с 77. 

2.

 

Медоев А.Г. Геохронология палеолита Казахстана. Алма-Ата, 1982. 



3.

 

Медоев 



А.Г. 

Каменный 

век 

сары


-Арки 

в 

свете 



новейших 

исследований. Известие Ан Каз.и ССР. 1964. с.92. 

4.

 

Алпысбаев  Х.А.  Находки  памятни



ков  каменного  века  в  хребте 

Каратау. Труды ИИАЭ АН КАз. ССР., 1962. т.14.  

5.

 

Алпысбаев  Х.А.,  Костенко  Н.Н. Палеолит  в  районе  турланского 



перевала хребта каратау. Вестник АН Каз ССР. с.67. 

6.

 



Алпысбаев  Х.А.  Олдувей  мен  Соа

н  малтатас  индустриясы  және 

оның  каратаудағы  тас құралдарымен  өзара  қатысы.  Қазақстандағы  іздеулер 

мен қазбалар. Алматы, 1972. 47-56 б. 

7.

 

Алпысбаев 



Х.А. 

Значание 

палеол

ита 


для 

расчленения 

антропогенных  отложений  //  Культура  древних  скотоводов  и  земледельцев 

Казахстана. Алма-Ата, 1969. С. 119. 

8.

 

Таймагамбетов 



Ж.К., 

Нуркабаев  М.С. 

Исследование 

н

а 



Мангышлаке. Археологические открытия. М. 1987. с.582. 

9.

 



Таймагамбетов  Ж.К.  Стоянка  эпо

хи  каменного 

века 

в  зоне 


Шульбинской  ГЭС.  Проблемы  археологии  и  этнографии  Сибири.  Иркустк. 

1982, с.27-29. 

10.

 

Таймагамбетов  Ж.К.  Проблемы  палеолита  Западного  Казахстана



Тезисы 

доклада 


всесоюзной 

археоло


гической 

конференции 

«Задачи 

советской  археологии  в  свете  решений  ХХҮІІ  сьездов  КПСС».  М.:  1987. 

с.244-245. 

11.


 

Черников  С.С.  Находка  палеолит

ических  стоянок  в  Восточном 

Казахстане. Вестник Ан Каз. ССР. 1951. №12. с.63-70. 

12.

 

 Мерц 



В.К. 

Изучение 

памятников 

археол


огии 

Павлодарского 

Приртышья.Павлодар, 2002. 

 

Қосымша:



 

1.

 



Абилев А.К., Евдокимов В.В. Казахстан в древности. Караганда, 1991. 

2.

 



Акишев К.А., Байпаков К.М. Вопросы археологии Казахстана. А., 1979. 

3.

 



История Казахстана. А., 1996, т.1. 

4.

 



История Казахстана. Очерки. А., 1993. 

5.

 



Маргулан А. Древняя культура Центрального Казахстана. А., 1966. 

6.

 



Косарев М. Бронзовый век Западной Сибири. М., 1981. 

 

 



 

 

 



 

 

 



Қазақстан тарихы пәнінен бақылау жұмыстары

 

 

Бақылау уақыты: 28

-қыркүйек, сейсенбі, 3-4 сабақтар 

 

10-шы тереңдетілген тобына арналған қыркүйек айының 

қорытындысы бойынша бақылау жұмасы

 

 

 



1.

 

Тас дәуірі және оның кезеңдерінің хронологиясын көрсету. 



2.

 

Геологиялық, еуропалық кезеңдендірулерді көрсету. 



3.

 

Палеолит, мезолит, неолит, энеолит дәуірлерінің жаңалықтарын 



көрсету.  

4.

 



Тас дәуірін зерттеушілер және олардың еңбектерін көрсету. 

5.

 



Қола дәуірінің мәдениеттері және оны зерттеуші Ә.Х.Марғұлан. 

 

 



10-шы кеңейтілген тобына арналған қыркүйек айының қорытындысы 

бойынша бақылау жұмасы

 

 

 



1.

 

Тас дәуірі және оның кезеңдерінің хронологиясын көрсету. 



2.

 

Палеолит, мезолит, неолит, энеолит дәуірлерінің жаңалықтарын 



көрсету.  

3.

 



Қола дәуіріне жалпы сипаттама. 

 


Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет