Жаңа сабақ. Оқушыларға сайттағы материалдарды оқу ұсынылады немесе сайдтағы материалдың мәтіні беріледі.
Сайдтағы материалдың мәтіні.
Қиық конус
Төбесі S , табанының радиусы r , биіктігі h және осі SO болатын конусты қарастырайық. Конустың табаны жатқан жазықтықты α деп белгілейік. Конустың S төбесінен қашықтықта табан жазықтығына параллель β жазықтығы радиусы r1 центрі O1 нүктесі болатын дөңгелек қияды (сурет 1).
Сурет 1
SOA және SO1A1 тікбұрышты үшбұрыштардың ұқсастығынан r1 радиусын белгілі r, h және h1 арқылы өрнектейміз. Сонда
Сонымен, β жазықтығы конусты екі бөлікке бөледі: бір бөлігі осі SO1 табан радиусы r1 болатын конус, ал содай ақ екінші бөлігі , қиық конус деп аталады. (сурет 2).
Сурет 2.
Табаны мен табанына параллель қиманың арасындағы конустың бөлігін қиық конус деп атайды.
Конусты қандай да бір жазықтық қиғанда пайда болған дөңгелек пен оның табанын қиық конустың табандары, ал олардың центрлерін қосатын кесіндіні биіктігі (Н) деп атайды.
Мұнда Н биіктігі O1О-ге тең.
Көрсетілген суретте қиық конус биіктігі h – h1-ге тең.
Табандарының радиусы қиық конустың радиустары болады.
r1 – жоғарғы табанының радиусы, r – төменгі табанының радиусы.
Табандарын қосып, канондық бетті құрайтын кесінділерді қиық конустың жасаушысы (l ) деп атайды. Мысалы мұндағы сурет 2-де қиық конус жасаушыларының бірі AA1 болады
Қиық конустың барлық жасаушылары тең.
Оқушыларға сұрақ:
Неліктен қиық конус айналу денесі деп аталады?
Қиық конусты алу үшін қандай фигураны айналдыру керек?
Бұл фигураның қай элементі арқылы айналдыру керек?
Оқушылар жауаптарына кері байланыс беру.
Жаңа тақырыптың маңызды аспектілерін ойлау және жазып алуды ұсыну.
Жаңа сабақты жұптық жұмыс барысында оқушылардың өз бетімен меңгеруіне жағдай жасау. Оқушылар бірлесе отырып, қиық конустың элементтерін анықтайды және осьтік қимасының, бүйір бетінің және толық бетінің формулаларын қорытып шығарады.
|