ҰМЖ тарауы: 8.5.А Жарық құбылыстары
|
МЕКТЕП: №4 ОМ
|
Күні:
|
Мұғалімнің аты-жөні: Токкулиева Назым Тоганбаевна
|
СЫНЫП: 8
|
Қатысқандар саны:
|
Қатыспағандар саны:
|
Сабақтың тақырыбы
|
Жарықтың сынуы, жарықтың сыну заңы, толық ішкі шағылу
|
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)
|
8.5.1.6 – жазық параллель пластинадасәуленіңжолын салу;
8.5.1.7 – жарықтың сыну заңын пайдаланып есептер шығару;
|
Сабақтың мақсаты
|
Барлық оқушылар үшін:жарықтың сыну заңын тұжырымдау
Басым бөлігі үшін:жазық параллель пластинадасәуленің жолын көрсету
Кейбір оқушылар үшін:жарықтың сыну заңынын формуласын түрлендіріп, сапалы есептер шығару.
|
Бағалау критерийі
|
- бір ортадан екінші ортаға өткендегі жарықтың сыну заңын біледі.
- жарықтың сыну заңын формуласын есептер шығаруда қолданады.
|
Тілдік мақсаттар
|
Оқушылар: жарықтың сынуы, жарықтың сыну заңын, толық ішкі шағылуын ауызша және жазбаша сипаттау.
Пәнге қатысты сөздік қор мен терминдік сөздер
Қазақша
|
Орысша
|
Ағылшынша
|
Жарықтың сынуы
|
преломление света
|
refraction of light
|
Сыну көрсеткіші
|
показатель преломления
|
refractive index
|
Толық шағылу
|
полное отражение
|
full reflection
|
Диалогтер мен жазу үшін қолданылатын тіркестер:
1.Екі ортаны бөлетін шекара арқылы өткенде, жарықтың таралу бағытының өзгеруін ......... деп атайды.
2.Түскен сәуле,...... сәуле және екі ортаны бөлетін бетке түскен нүктеге тұрғызылған перпендикуляр бір жазықтықта жатады.
3.Түсу ...... синусының сыну ....... синусына қатынасы берілген екі орта үшін ...... тұрақты шама болып табылады.
|
Құндылықтарға баулу
|
Еңбек және шығармашылық, өмір бойы білім алуға баулу.
|
Пәнаралық байланыс
|
Мөлдір ортадан өткен кезде сәулелердің жолын салуда геометриялық байланыс.
|
Алдыңғы білім
|
8.5.1.5 – дененің кескінін алу үшін сфералық айнада сәуленің жолын салу және алынған кескінді сипаттау
|
Сабақ барысы
|
Сабақтың жоспарланған кезеңдері
|
Сабақтағы жаттығу түрлері
|
Ресурстар
|
Сабақтың басталуы
2 мин
2 мин
6 мин
|
Ұйымдастыру кезеңі
Ынтымастық орта қалыптастыру:«Шаттық шеңбері»
Қол ұстасып тұрып, бір-біріне жақсы тілектер айту.
Топқа бөлу: «Формула арқылы»
1-топ «Түсу»
2-топ «Шағылу»
3-топ «Сыну»
(G)Ширату жаттығулары:«Крестиктер-нөлдіктер»
1.Жарық дегеніміз не?
2. Жарықтын шағылу заның тұжырымда.
3.Қандай сфералық айна жарықты шашратады, ал қандай айна өзіне түскен параллель жарық шоғын бір нүктеге жинақтайды?
4.Сфералық айнаның қайсысының фокусы жалған, қайсысы нақты ?
5.Сфералық айнада кескін салуға мүмкіндік беретін үш тамаша сәулелерді атаңдар.
6.Қандай кескін нақты деп аталады?
(f) «Ынталандыру»
|
Қағаз
Интербелсенді тақта
|
Сабақтың ортасы
8 мин
8 мин
10 мин
|
Білім дағдысы: Білу және түсіну
Белсенді оқыту: «Зерделеу мен зерттеу»
(G) 1.Тапсырма
Құралдар:стакан,су, мөлдір май және ине.
Әртүрлі мөлдір заттар жарық сәулесін түрліше сындырады. Стакандағы судың бетіне мөлдір май қалыңдығы 1 см болатындай етіп құямыз. Стаканға жақсылап жарық беру керек.
Ине алып оны стаканның дәл ортасынан майға батырамыз. Май қабатынанөткенсоңинесуға да 1 см –дейеніптұруыкерек. Егерстаканныңбүйіріненинені қарасақне байқаймыз, ал осы инені жылжытсақ ше?
f:«Қате түсініктерден арылу»
Мұғалімнің шолуы
(W)Екі ортаны бөлетін шегара арқылы өткенде, жарықтың таралу бағытының өзгеруін жарықтың сыну заңы деп аталады.
Сынған сәуле мен екі ортаны бөлетін шекараға сәуле түскен нүктеде тұрғызылған перпендикуляр арасындағы бұрышты сыну бұрышы деп (ɣ) атайды.
A C
α
М О N
ɣ
D B
Жарықтың сыну заңы:
1.Түскен сәуле, сынған сәуле және екі ортаны бөлетін бетке тұрғызылған перпендикуляр бір жазықтықта жатады.
2. Түсу бұрышы синусының сыну бұрышының синусына қатынасы берілген екі орта үшін тұрақты шама болып табылады.
Жарықтың сыну заңын голландиялық математик В. Синеллиус тұжырымдады.
Білім дағдысы:қолдану
Белсенді әдіс: «Джигсо»
(G)2.Тапсырма:
І-топ. Жіңішке жарық сәулесі ауадан қайсыбір сұйыққа өтеді. Егер сәуленің түсу бұрышы 300, сыну бұрышы 150 болса, сұйықтағы сәуленің сыну көрсеткішін табындар.
ІІ топ. Жарық сәулесі су бетіне 600 бұрышпен түседі. Суда сәуленің сыну бұрышы қаңдай? (шынының сыну көрсеткіші n=1,5)
ІІІ топ. Жарық шоғының слюдаға түсу бұрышы 240 болғанда, сыну бұрышы 300 –қа тең. Жарықтың слюда ішіндегі абсолют сыну көрсеткішін және таралу жылдамдығын анықтандар.
Критерий
|
Дескриптор
| |
Жарықтың сыну заңын формуласын есептер шығаруда қолданады
|
Формуладағы және сандық мәнін жазады
Сәуленің сыну көрсеткішін табады
|
Формуладағы сандық мәнін жазады
Судағы сәуленің сыну бұрышың аңықтайды
|
Абсолют сыну көрсеткішін табады
Слюдадағы сәуленің таралу жылдамдығын анықтайды
|
f: «Өзара бағалау»
|
стакан,су, мөлдір май және ине
Интербелсенді тақта
Презентация
Үлестірме қағаз
|
Сабақтың аяқталуы
4мин
|
Рефлексия: «Бағдаршам»
Үйге тапсырма: §39. Оқу, 23-жаттығу
|
стикер
|
Қосымша ақпарат
|
Сабақтан соң мұғалім келесі сабақты кері байланыс арқылы жоспарлау мақсатында беріледі (анализ)
|
Саралау – Сіз қандай тəсілмен
көбірек қолдау көрсетпексіз?
Сіз басқаларға қарағанда
қабілетті оқушыларға қандай
тапсырмаларбересіз?
|
Бағалау – Сіз
оқушылардың
материалды игеру
деңгейін қалай тексеруді
жоспарлапотырсыз?
|
Денсаулық жəне
қауіпсіздік техникасын
сақтау
|
Мұнын құрамына білім деңгейі әртүрлі оқушыларға арналған тапсырмалар кіреді.Күрделілгіне қарай алға ілгерілеп отыратын тапсырмалары бар карточкаларды пайдаландым. Кейбір оқушылар басқа сыныптарына қарағанда анағұрлым күрделі дерексөздермен жұмыс істейді.
|
«Ынталандыру» әдісін Ширату жаттығуларын жүргізу кезінде қолдандым.Оқушылардың қызығушылығын ояту үшін. «Қате түсініктерден арылу» әдісін «зерделеу зерттеу» кезінде оқушылар айтып кеткен ойларының қате жерлерін түзетіп кетем. «Өзара бағалау» тәсілін «Джигсо» әдісі кезінде оқушыларды бір-біріне бағалаттым.
|
Сабақ барысында оқушылар денсаулығына қауіп төндіретін жаттығулар жасалмайды. Барлық қауіпсіздік ережелері сақталған.
|
Сабақ бойынша рефлексия
|
|
Жалпы бағалау
Сабақта ең жақсы өткен екі нəрсе (оқыту мен оқуға қатысты)?
1:
2:
Сабақтың бұдан да жақсы өтуіне не оң ықпал етер еді (оқыту мен оқуға қатысты)?
1:
2:
Осы сабақтыңбарысында мен сыныптуралынемесежекелегеноқушылардың
жетістіктері/ қиыншылықтарытуралыненіанықтадым, келесісабақтарда не нəрсегеназараударуқажет?
|
