Сұраққа жауап Физикалық диктант. Термодинамика негіздері.
2
Жаңа тақырыпты меңгеру
Тапсырма№3 Тапсырма№4
Сабақтың күні мен тақырыбы жазылған,
Қаныққан және қанықпаған бу.Ауаның ылғалдылығы тұжырымдамасын ажыратады
1
Есеп шығару:
Есептің берілгені дұрыс жазылған, физикалық шамалар әріптермен көрсетілген.
1
SI жүйесіне дұрыс аударылған
1
Формулалар дұрыс жазылған
2
Математикалық есептеулер дұрыс .
2
Жауап дұрыс жазылған.
1
Барлығы:
10
Қысқа мерзімді жоспар
Бөлім:
Сұйық және қатты денелер
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сынып:
Қатысушылар саны:
Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы
Фазалық диаграммалар.Үштік нүкте. Заттың кризистік күйі
Сабақтың номері:
№ 56
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары
10.3.4.1-гигриометрдің және психрометрдің көмегімен ауаның салыстырмалы ылғалдылығын анықтау.
Сабақтың мақсаты
Барлық оқушылар:
Фазалық диаграммалар және үштік нүкте мен заттың кризистік күйінің қасиеттерін тұжырымдай алады
Басым бөлігі:
Заттың кризистік күйі мен фазалық диаграммаларын және заттың кризистік температурасын анықтайтын есептер шығаруда қолдана алады
Кейбір оқушылар:
Фазалық диаграммалар және үштік нүкте мен заттың кризистік күйінің өмірде кездесетін мысалдар келтіреді, кризистік температурасын анықтап басқа да өмірде кездесетінін байланыстырады
Сабақтың барысы
Сабақтың кезеңі/ уақыт
Педагогтің әрекеті
Оқушының әрекеті
Бағалау
Ресурстар
Сабақтың басы
Амандасу. Оқушыларды түгендеу.
Сәлеметсіздерме балалар!Біз бүгін «Сұйық және қатты денелер» бөлімінің : Фазалық диаграммалар.Үштік нүкте. Заттың кризистік күйі тақырыбын жалғастырамыз
Өткен сабақта біз Қаныққан және қанықпаған бу.Ауаның ылғалдылығы.түсіндірген болатынбыз. Өткен тақырып бойынша кестені толтырыңдар. (1 тапсырма) Қаныққан және қанықпаған будың айырмашылығы?
Ауаның ылғалдылығы. дегенімізі?
Қаныққан дегенімізді түсіндіру?
Қанықпаған дегенімізді тұжырымдап мысал келтір?
Ауаның ылғалдылығын анықтайтын құралдар олардың жұмысының принципі.
Өткен тақырыпты тексеру.
1-тапсырманы орындау
Ұпай
Кесте
Сабақтың ортасы
-Дәптерді ашып, бүгінгі күн мен сабақ тақырыбын жазыныздар: «Фазалық диаграммалар.Үштік нүкте. Заттың кризистік күйі»
-Бүгінгі сабақты меңгерген соң :Фазалық диаграммалар.Үштік нүкте. Заттың кризистік күйітұжырымдап, оны өмірде қолдана алатын боласыздар. Теориялық материал
Оқулықты ашындар: Физика, 10 сынып Алматы «Мектеп»2019 §44, 240 бет Физика, 10 сынып Арман ПВ. §17 , 86 бет Оқып, қысқаша конспект жазындар(2 тапсырма)
44.1-суретте заттың үш фазалық күйінің диограммалары бейнеленген.Сұйықпен оның буының арасындағы тепе-теңдік күйге АК булану қисығы сәйкес келеді.
Затттың фазалық диаграммасындағы
1.К-Кризистік нүкте 2.А-Үштік нүкте
Заттың қатты және сұйық күйлері арасындағы тепе- теңдікті АВ балқу қисығы сипаттайды
Заттың күйінің диаграммасындағы СА қисығы қысым мен температураның қатты дене молекулаларының (атомдарының) булану және олардың қатты дене бетіне конденсациялану процестерінің арасындағы тепе- теңдік орнайтын мәндеріне жауап береді
(44.1-суретте)
Қатты денелердің булану процесі сублимация деп аталады.
СА- сублимация қисығы
Балқу және бу түзілу қисықтары А нүктесінде қиылысады.Осы нүктені үштік нүкте деп атайды.
1861 жылы Д.И.Менделееев ірбір сұйық үшін сұйық пен оның қаныққан буының арасындағы температураға байланысты екенін тағайындады.
Будың сұйыққа және керісінше айналуын ағылшын ғалымы Т.Эндрюс (1813-1885) тәжірибелік жолмен зерттеді.
Заттың кризистік температурасы (t кр) деп сұйық тығыздығы мен оның қаныққан буының тығыздығы бірдей болатын кездегі температураны айтады.
Температураның кризистік мәнге t кр ұмтылуы кезіндегіизотермиялардың горизонталь кесінділері жақындайтын және шекті болып табылатын
К-нүктесі кризистік нүкте деп, ал кризистік күйге сәйкес көлем V кр, қысым Pкр және температура t кр кризистік шамалар деп аталады.
Әдетте,газ деп заттың газ күйін,яғни температурасы кризистік температурадан жоғары кездегі,ал бу деп температурасы кризистік температурадан төмен кездегі заттың күйін айтады
