Сабақтың тақырыбы: Негізгі жарық шамалары
жүктеу/скачать 32,29 Kb.
|
2.Негізгі жарық шамалары
|
Сабақтың тақырыбы: Негізгі жарық шамалары. Негізгі жарық шамалары жарық ағыны, жарықтандыру және жарық күші болып табылады. Бізді қоршап тұрған заттар кеңістікке сәулелі энергияны шығарады, ол кеңістікте таралатын электрмагниттік тербеліс түрінде болады. Адам көзіне шығарылатын жарық әсері бойынша бағаланатын сәулелену қуаты жарық ағыны деп аталады. Жарық ағынының өлшем бірлігі Ф люмен болады (лм). Жарық техникалық шамалардың негізгі бірліктерінің бірі ӨЖ жүйесінде жарық күші – кандела (кд) болып табылады. Бір шамы бар люстрадан жарық айқындығының екі немесе үш деңгейін алу үшін қосарлы ажыратқыш қорабына 1-суретте берілген сызбалардың бірін монтаждау керек. Ал 1, а-суретінде көрсетілген сызбасын қолдану екі деңгейге жарықтық алуға мүмкіндік береді. В2 ажыратқышы тұйықталған кезде шамның ізінше тек оң жартылай толқында тоқты өткізетін жартылай өткізгішті Д1 диоды қосылады. Бұл жағдайда орташа ток екі есе азаяды және жартылай қызу шамы жанатын болады. Үш деңгейлі шам жарықтығын алу үшін 1, б- суретте көрсетілген сызбасын пайдаланады. Тұйықталған В1 ажыратқыш және тұйықталмаған В2 кезінде кернеудің оң толқыны Д1 диоды және Л1 шамы арқылы өтеді, ал теріс өтпейді, және шам жартылай жанады. Тұйықталған В1 ажыратқыш және тұйықталмаған В2 кезінде айнымалы ток С1 конденсаторы және Л1 шамы арқылы өтеді. Конденсатор сыйымдылығы оның кедергісі 50 Гц тоқ жиілігі кезінде шамның кедергісінен бірнеше есе артық болатындай таңдалады. Бұл жағдайда орташа ток өте әлсіз болады және шам тек жартылай жанады. Тұйықталмаған В1 және В2 ажыратқыштар кезінде С1 конденсатор U желісінің кернеуінің амплитудалық шамасына дейін Д1 диоды арқылы қуатталады, және токтың шам арқылы өтуі тоқтатылады. Ол жанбайды. Егер екі ажыратқыштың тұйықталған болса, шам арқылы номиналды ток өтеді, және ол толықтай жанады. Жарық күші ұғымы жарық ағынының белгілі бағытта таралуын сипаттау үшін қажет болады. Бұл ұғым қажет, себебі кейбір жарық көздері жарық ағынын әркелкі шығарады: қарқындылығы әртүрлі болады және әртүрлі бағытта. а) б) 1-сурет. Екі (а) және үш (б) жарық деңгейін қамтамасыз ету мақсатында аспашамдарды қосу сызбасы. Мөлшері токтан өзгеше болатын жарық көзі Ic жарық күшінің таңдалған бағытқа перпендикуляр болатын ауданға түсетін жарқыраған S жазықтығының проекциясына қатынасымен анықталатын, берілген бағыттағы жарқыраған жазықтықтың L жарығымен сипатталады. Бұл проекция жарық ағыны мен жарқыраған жазықтыққа нормальдың (перпендикулярдың) арасындағы косинустан тәуелді: L = Ic / (S cosφ). Кандела әр шаршы жарықтық бірлігі болып табылады (кд/м2). Жарық ағыны Ф жарықтандырылатын бірлігіне келетін оның бетінің S жарықтылығы деп аталады: E = F / S. Жарықтылықтың қарқындылығы жарық ағынының жарықтандыратын бет бойымен таралатын тығыздық бойынша бағаланады. Люкс (лк) жарықтандыру бірлігі болып табылады. Бет жарықтылығы 1 лк тең болады, егер оның әрбір 1 м2 ауданына 1 лм тең жарық ағыны түссе. Бетінің жарықтылығы қасиеттеріне тәуелді емес. Жарықтығы барлық бағыттарда бірдей беттер диффузиялық деп аталады. Ондай беттерге күңгірт қағаз, ағаш, маталар мен ақтаулы бетті жатқызуға болады. жүктеу/скачать 32,29 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|