Период дегеніміз – ондық бөлшектегі үтірден кейінгі көп қайталанатын сан.
Мысалы:
Шектеулі ондық бөлшек немесе шектеусіз ондық бөлшек деп аталу себебі неде ?
Шектеулі ондық бөлшек:
Шектеусіз ондық бөлшек:
Обухова Наталия Семеновна, МОУ СОШ №17 г.Заволжья Нижегородской области
Қорытынды:
Натурал санды натурал санға бөлген кезде 3 түрлі жағдайдың біреуі болады:
Натурал сан
Шектеулі ондық бөлшек
Шектеусіз ондық бөлшек
Таза периодты:
Аралас периодты:
0,(2) 2) 2,(21) 3) 1,(1)
Прочитайте дроби:
4) -3,0(3) 5) -0,1(6) 6) 12,45(7)
0,(2) 2) 2,(21) 3) 1,(1)
4) -3,0(3) 5) -0,1(6) 6) 12,45(7)
Кез келген рационал санды шексіз(шектеусіз) периодты ондық бөлшек түрінде жазуға бола ма?
N Z Q
5 = 5,000… = 5,(0)
-8,37 = -8,37000… = -8,37(0)
Иә!Жазуға болады
Рационал сандарды шексіз периодты ондық бөлшекке түрлендіру алгоритмдері
= 0,375 = 0,375(0)
= 0,272727… = 0,(27)
Алымын бөліміне бөлеміз!
Кез келген шексіз периодты ондық бөлшекті жай бөлшек түрінде жазуға бола ма ?
Таза периодты бөлшекті жай бөлшекке айналдыру үшін жай бөлшектің алымына периодтағы цифрлардан құрылған санды қою керек, ал бөлгішке 9 санын қанша цифр болса, сонша рет жазу керек.
0,(2)=
2
9
1 цифр
0,(81)=
81
2 цифр
99
2
81
Шексіз периодты ондық бөлшекті жай бөлшекке айналдыру үшін, бөлшек сызығын сызып аламыз, бөліміне периодтың ішінде қанша сан бар сонша 9 санын жазамыз, период пен үтірдің ортасында қанша сан тұр сонша 0 санын жазамыз. Ал алымына үтірден кейінгі сандарды толық жазып, период пен үтірдің ортасындағы санды азайтып тастаймыз!
0,4(6)=
4
6
4
1 цифр
9
1 цифр
0
46 - 4
Обухова Наталия Семеновна, МОУ СОШ №17 г.Заволжья Нижегородской области
