ЖБТ 6 «Адам және жануарлар физиологиясы»

құрылысы,  олардың  биосинтезі,  әсер  ету  механизмдері  қарастырылады, 
организмнің  физиологиялық  қызметің,  мүшелердің  қызметтерің,  оның 
механизмдерің, сыртқы ортаға бейімделуіндегі болатын өзгерістерін біліп 
қана  қоймай  болашақ  қызметінде  практика  жүзінде  іске  асыруды  үйрене 
қатар,  күнделікті  және  әр  түрлі  қолайсыз  жағдайларда  кездескен 
уақыттарда шебер қолдана білуді үйрену.  
 
KF3515 
Қан айналу физиологиясы 
кредит саны 3./5 ECTS 
  
Пререквизиттер:  
Пререквизиттер: жоқ 
физиологиясы, гистология 
(1+0+2) 
Қан айналу физиологиясы” университетік курсы студенттерді жүрек қан 
тамырлар жүйесінің құрылысы және қызметі жөнінде негізгі түсініктердің 
ғылыми негіздерімен таныстырады. Адамның денсаулығын сақтауда бұл 
жүйенің орны ерекше, ауруға шалдыққанда оның қызметінің өзгеруі, 
ағзаның біртұтастығын сипаттайтын, еңбекке өнімділігін арттыруда және 
климат түріне сай төзімділігін арттыруда жүйенің қызметінің 
ерекшеліктерін теориялық негіздерін анықтайды. 
Мақсаты :  қан айналу жүйесінің қызметіндегі механизм 
ерекшеліктерінің, ағзаның біртұтастығын сақтауда олардың маңызы және 
оныі сыртқы орта жағдайына бейімделуінде реактивтілікті қасиетін 
студенттер түсініп, іс жүзінде білімдерін қолдана алуына неізгі теориялық 
мәлімдемелер қалыптастыру.  
Міндеттері: 
-
 
гемодинамиканың жалпы заңдылықтарымен спецификалық 
қасиеттерінің айырмашылығын түсіндіру; 
-
 
қан айналу жүйесі физиологиясындағы  жаңа жетістіктерімен оның 
келешегімен таныстыру; 
-
 
қан айналу жүйесінің барлық тарауларынан білім беру, жастық 
ерекшеліктеріне  тоқтап түсіндіру; 
-
 
организмнің функционалды жағдайын бағалау әдістерімен 
таныстыру. 
 
Пәнді игеру барысында білу керек: 
-қан айналу жүйесі физиологияның теориялық және методологиялық 
негіздерін; 
- организмнің вегетативтік функцияларының механизмдері мен 
заңдылықтарын; 
- организм мүшелерінің арақатынасын және қоршаған ортамен байланысын 
көрсетіп түсіндіре білу; 
- организмнің жас ерекшеліктерінің негіздерін білу; 
- функционалды жағдайды бағалау әдістерін білу; 
- игерген білімдерін  организмнің функцияларын басқару әдістерін 
практикалық жұмысында қолдана білу. 
Игеруі керек: 
- қан айналу жүйесі физиологиясының мақсаты мен міндетін оның басқа 
пәндермен байланысын түсіну; 
- қан айналу физиологиясының заңдылықтарын және оның қоршаған 
ортаның өзгерістеріне бейімделуінің негізгі механизмдерін . 
Қолынан келуі тиіс: 
-  Әдебиеттер  мен  электронды  көздерден  ақпаратты  алып  анализдеу, 
физиологиялық  зерттеулер  мен  тәжірибе  қою  әдістерін  қолдана  білу, 
организмнің    экстремалды  және  қолайсыз  жағдайларда  функционалды 
жағдайын бағалау әдістерін игеру. 

 
Алынған  білімдерін  және  практикалық  дағдыларын  ғылыми 
зерттеу жұмысында қолдана білу. 
Меңгеру  тиіс:  игерген  білімдерін    организмнің  функцияларын  басқару 
әдістерін практикалық жұмысында қолдана білу. 
 
ZhSF3517 
Функционалды  және  бейімделу 
физиологиясы   
кредит саны 3/5 ECTS. 
Пререквизиттер: жоқ 
(1+2+0) 
 
Функционалды және бейімделу физиологиясы ” университеттік курсы 
бакалаврлар дайындығындағы бағытында негізгі пәндердін бірі болып 
табылады. Осы курста адаптивті үдерісінің заңдылықтарымен 
механизмдері туралы ұғымдарды , функционалдық жүйесінің бейімделу 
түрлі деңгейлерінің теориялық қағидаларымен таныстырып оның 
серпінділігінің психофизиологиялық тетігін, ішкі және сыртқы факторлар 
жүйелері, бейімделудің тиімділігі терең ашып практикалық ұсыныстармен 
таныстырады . 
Мақсаты – студенттердің білім жүйесін қалыптастыру, организмнің 
функционалды жүйелерінің бейімделу тиімділігін шамалайтын сыртқы 
және ішкі ортаның факторлары тұралы ұғымдарды толық белгілеп, 
эволюция барысында өндірілген бейімделу реакцияларын қарастыру.  
Міндеттері:  
- студенттерге қазіргі адапттивті үдерісінің заңдылықтарымен 
Пәнді игеру барысында білу керек: 
- функционалды жүйелер қызметінің жалпы заңдылықтарын; 
-  сыртқы  ортаның  түрлі  жағдайында  бейімделу  серпілістердің  қалыптасу 
ерекшеліктерін; 
- 
функционалды  және  бейімделу  физиологияның  жетістіктерімен 
келешектегі дамуын және практикалық қолдануын. 
Қолынан келуі тиіс: 

 
Әдебиеттер мен электронды көздерден ақпаратты алып анализдеу, 
физиологиялық  зерттеулер  мен  тәжірибе  қою  әдістерін  қолдана  білу, 
организмнің    экстремалды  және  қолайсыз  жағдайларда  функционалды 
жағдайын бағалау әдістерін игеру. 

 
Алынған  білімдерін  және  практикалық  дағдыларын  ғылыми 
зерттеу жұмысында қолдана білу. 
Меңгеру тиіс: игерген білімдерін  организмнің функцияларын басқару 

механизмдері туралы ұғымдарды беру; 
- студенттерге  функционалдық жүйесінің бейімделу түрлі деңгейлерінің 
теориялық қағидаларымен таныстыру; 
-  бейімделу  процесінің  жалпы  заңдылықтарымен  психофизиологиялық 
механизмдерінің негіздерін беру; 
-  қажетті  негіздік  білімдерін  организмнің  бейімделу  мүмкіншілігін 
бағалауға қолдана білу.  
 
әдістерін практикалық жұмысында қолдана білу 
 
ZhSF3517 
«Жасқа  сай  физиология»  кредит 
саны 3./5 ECTS 
Пререквизиттер: 
Пререквизиттер: 
адам 
және 
жануарлар 
физиологиясы, 
гистология 
(1+2+0)     
 
 «Курсқа қысқаша сипаттама: Университеттiк «Жасқа сай физиология» 
курсы студенттерді балалармен жас өспiрiмдер денсаулығының өсу және 
дамудың  ортақ  заңдылықтарымен,    организмнің  барлық  жүйелерiнiң 
қалыптасу  және  дамуының  ерекшелiктерiмен  таныстырады,  сонымен 
бiрге,  әр түрлi шақтық кезеңдерде организмнің адекватты физиологиялық 
мүмкiндiктерiне  ғылыми  –  қисынды,  оқу-тәрбиелiк  теориялық  база  
бередi.  
Мақсаты  –  балалар  мен  жас  өспiрiмдердің  даму  барысында      жас 
ерекшеліктері  жөнінде  студенттерде    бiлiм  жүйесі  мен  ұсыныстардың  
қалыптасуы.  
Міндеттері:  ортақ  заңдылықтар  және  организмнің  әр  түрлi  жүйелерiнiң  
ерекшелiктерi  және  олардың  жеке  құрылымдық  элементтерiн  дара  даму 
процесте түсiнумен қамтамасыз ету; 
 •  жасқа  сай  физиологияның  жаңа  жетiстiктерi  және  оның  дамуымен  
таныстыру; 
 •  организмнің  жас  және  жыныс  ерекшелiктерiнiң    функционалдық 
жағдайының  кейбiр әдiстерiне ие болуға көмектесу;  
зиянды  әдеттерден  аулақ  болуға,  психикалық,  соматикалық  және 
денсаулықты сақтауға, дұрыс тамақтануға, жұқпалы аурулардан сақтанып,  
дағдылануға үйрену. 
Бакалаврдың негізгі құзыреттері: 
 Бакалавр «Жасқа сай физиология» курсын  игеру барысында бiлуі 
керек: 
 • 
дамитын  организм  физиологиясының  теориялық  және 
әдiстемелiк негiздерiн; 
 • баланың мiнез-құлығының психофизиологиялық аспектiлерiн; 
 • организмнің висцерал жүйелерi дамуының механизмдерін және 
қалыптасуын;  
 •  онтогенез  кезіндегі  организмнің  сенсор  жүйелерiнiң  дамуының 
ерекшелiктері; 
 •  анатомия  және  адам  физиологиясы  бойынша  орта  бiлiм 
мектептерінде  педагогикалық  белсендiлiктi  енгiзу  үшiн  базалық 
дайындықта болу. 
Игеру керек: 
•  жасқа  сай  физиологияның  аумағында  ғылыми  және  қолданбалы 
мәселелердi сауатты құрып шешуді; 
•  балалар  мен  жасөспірімдердің  жас  ерекшеліктері  және  салауатты  өмір 
салты  жөнінде  алған  білімдерін  ескере  отырып  мектептегі  оқу-тәрбиелік 
процестерін  рационалды  ұйымдастыру  барысында  алған  білімдері  мен 
дағдыларын қолдану. 
 
EF3518 
Экологиялық физиология  
кредит саны 3./5 ECTS 
Пререквизиттер: 
ботаника, 
зоология,  цитология,  гистология, 
генетика,  молекулярная  биология, 
эндокринология, 
иммунология, 
физика, химия,педагогика. 
(1+2+0) 
Курсқа  сипаттама:  Бұл  пән  организм  сыртқы  ортаның  төтенше 
жағдайларына, ауа райына, география жайларына, әлеуметтік талаптарына 
сәйкес  үнемі  бейімделіп  отыратындығын  ашып  көрсетеді.  Өйткені 
эволюциялық  даму  оның  ортадағы  әр  алуан  температура  өзгерістерінен, 
оттегі, тағам және су тапшылығынан сақтайтын қорғаныш әсерленістерін 
қалыптастырады.  Сөйтіп,  тірі  организмдер  мен  олар  мекендейтін  орта 
өзара  топтану  арқылы  бір  тұтас  экологиялық  жүйені  құрастырады.  Адам 
мен оны қоршаған аймақтың өзара байланысын жалпы экология ғылымы 
зерттейді.  Ал  экологиялық  физиология  қоршаған  ортаның  климат  пен 
географиялық  табиғи  факторларының  әсерінен  адам  және  жануарлардың 
организмдегі  физиологиялық  ерекшеліктерің  және  организмнің  әртүрлші 
түрткілерге бейімделісін зерттейді.    
Курстың  мақсаты  мен  міндеттері:  казіргі  талапқа  сай  экологиялық 
мамандар  дайындаудың  сапасын  жоғарылата  отырып,  жас  ұрпақтарға 
білім және тәлім-тәрбие берудің, әсіресе орта, арнаулы оқу орындарында 
оқитын  оқушылардың  білімінің  сапасын  көтеруге  бағытталып 
отырғандығын  көреміз.  Салауатты  өмір  сүру  үшін  организмде  жүріп 
жатқан физиологиялық процестердің мәнісін, мағынасын, мазмұнын ашып 
көрсету  және  реттеу.  Механизмдерін  түсіндіру  арқылы  болашақ 
Курсты оқып білу нәтижесінде студенттердің білуі керек жәйттар: 
-  экологиялық  физиологиясының  теориялық  және  методологиялық 
негіздерін; 
-  физиологиялық  процестерінің  реттеуліндегі  нервтік  және  гуморальдік 
механизмдерінің әрекеттесуін; 
-  экологиялық  және  т.б.  факторларының  әсеріне  қарай  ағзаның 
функциональдық  жағдайын  бағалау;  қозғалыстын,  тамақтану  ережелерін 
қолайлы ұйымдастыруынын дағдаларының кейбір тәсілдерің білу. 
 
 

мамандардың ой-өрісін, білім ауқымын кеңейту. Сонымен қатар болашақ 
экологиялық  мамандарды  экологиялық  факторлардың  әсерлерінен  адам 
және  жануарлардың  ағзаларындағы  ерекшеліктерімен  таныстыра отырып 
ғылыми-практикалық 
ойлау 
қабілеттілігін 
және 
материалистік 
диалектикалық көзқарастарын қалыптастыру. 
 
Nei4519 
Нейрофизиология 
кредит саны 3/5 ECTS. 
Пререквизиттер: жоқ 
физиология человека и животных, 
гистология 
(1+2+0)    
 
Курсқа  қысқаша  сипаттама:  «Нейрофизиология»  курсы  студенттерді 
орталық  жүйке  жүйесінің  функциялық  заңдылықтарымен  және  жоғары 
жүйке әрекеті дамыған және дамып жатқан организмнің, орталық жүйенің 
негізін  жасаумен  таныстырады.  Әсіресе,    балалармен    жас  өспiрiмдердiң 
коммуникативті  мiнез-құлығының  бұзушылықтарына,    маскүнемдiк  пен 
нашақорлықтың 
психофизиологиясына, 
салауатты 
өмiр 
салтын 
қалыптастыруға көп мән беріледі. 
Мақсаты  –  орталық  жүйке  жүйесінің  функционалдық  жалпы 
заңдылықтарының  жұмыс  істеуі  және  жоғары  жүйке  әрекетiнiң  ортақ 
заңдылықтары  туралы,    студенттердің  нысананы  көздейтін  ұсыныстарды 
жасауы. 
Міндеттері:  орталық  жүйке  жүйесінің  жалпы  функционалдық 
заңдылықтарының  және  жоғары  жүйке  әрекетін,  функционалдық 
жүйелер-қызмет етудің физиологиялық негізін жасауды қамтамасыз ету; 
 • орталық жүйке жүйесiнiң физиологиясының жаңа жетiстiктерiмен және 
оның  дамуының  жетістіктерімен  таныстыру;орталық  жүйке  жүйесінің  
функционалдық  жағдайының  кейбір  әдістерін  бағалау  және  жоғарғы 
психикалық функцияларын игеру. 
«Нейрофизиология» курсын игеру барысында бiлуi керек:  
• дамыған және дамитын организмнің жоғары жүйке әрекетін және орталық 
жүйке жүйесiнiң физиологиясының  теориялық және әдiстемелiк негiздерiн; 
•  мидың  саналы  түрде  әрекеттерін  танып  білуді,    назарды,  ес  пен  үйрену 
механизмдерін  
•  онтогенез    процесіндегі  сананың  қалыптасуы  және  психикалық 
әрекеттерге арналған  сенсорлық ақпараттардың мәні. 
 
 
Imm4520 
Иммунофизиология 
кредит саны 3./5 ECTS 
Пререквизиттер: 
адам 
және 
жануарлар 
физиологиясы, 
Биохимия, 
адам 
анатомиясы, 
Биология 
клетки, 
Гистология, 
Микробиология и вирусология 
(1+0+2)      
 
Курска  қысқаша  сипаттама.  Барлық  иммунитет  түрлерін,  иммундық 
жүйенің  эволюциясын  және  онтогенезін  көрсету.  Гиперсезгіштік 
реакцияларымен иммунодефициттік күй-жағдайларын құрастыру көрсету. 
Студенттердің  өзгеше  ағзадағы  иммундық  реакцияларын  туудыратын 
жасушалар, 
иммуноглобулиндер, 
нейроиммуномедиаторлар, 
цитокиндерге көңіл аудару. 
Мақсаты  –  Т  -  және  В-  иммундық  жүйелердің  қатерлі  ісіктерге  қарсы, 
трансплантациондық, 
бактерияларға 
қарсы, 
вирустарға 
қарсы, 
паразиттерге қарсы иммунитеттердің ролін ашу.  
Пәнді  оқытудың  мәселелері:  студенттер  иммунды  жүйенің  функциялар 
механизмдері  жайында,  иммунды  жауапты  реттеуші  механизмдері 
жайында,  патологиялық  күйдің  дамуы  кезінде  иммунды  механизмдердің 
ролі  жайында,  типтік  жалпы  патологиялық  процестер  жайында, 
практикалық 
мәселелерді 
шешуге 
алған 
білімдерінің 
қолдану 
мүмкіндіктері 
жайында 
комплексті 
білімді 
алу 
керек. 
 
Білуге:  иммунды  жүйенің  құрылысы  мен  қызметті;  иммунды  жауаптың 
даму механизмдерін; организмнің әртүрлі формасында реакциялардың даму 
себептерін, патологиялық процестердің дамуында иммунды жүйенің ролің; 
типтіқ  және  патологиялық  реакцияларды;  трансплантантты  күшпен  тартып 
алу  кезінде  және  қатерлі  ісіктің  дамуы  кезінде  иммунды  жүйенің  ролін 
білуге міндетті. 
Істей алуға: алған теориялық білімдерін практикалық мәселелерді шешуге 
қолдана білуге міндетті. 
 

Hro4521  
Хронофизиология.  
кредит саны 3./5 ECTS   
Пререквизиты:  адам және 
жануарлар физиологиясы 
(1+2+0) 
Студенттер бойында келесі біліктіліктер қалыптасуы керек: 
Хронофизиология  курсын  оқу  барысында  студенттердің  білуіне  қажетті 
білімнің,  дағдының  және  біліктіліктің  негізгілері  мыналар  :-
биоырғақтылық заңдылықтарының физиологиялық құбылыстарға қолдану 
шекарасы туралы түсініктер. 
Хронофизиология мен биоырғақтардың көрсеткіштерінің негізін, 
биологиялық ырғықтыр құрылымын, десинхроноз қандай жағдайда пайда 
болады, осцилляторлар, пейсмекер және биологиялық ырғақтардың туу 
ерекшеліктеріне аса назар аудару арқылы ағзада болатын физиолгиялық 
өзгерістер 
Игеруі  керек:  теориялық  білімдерін  өзінің  зерттеу  жұмыстарында  қолдана 
білу. 
Қалыптасатын 
дағдылар: 
Хронофизиология 
курсы 
хронобиология 
деңгейінде  жүргізіліп  жатқан  іргелі  заңдылықтар  мен  қолданылмалы 
зерттеулерді  студенттердің  терең  ұғынуын  қамтамасыз  ету,  мұның  өзі 
физиология  жетістіктерін  адамдарға  қолдануға  және  олардың  еңбек  ету, 
оқу,  спортсмендердің  жаттығу  кезіндегі  жетістіктерінің  сапасын арттыруға 
мүмкіндік береді 
 
RF4522 
Реттелу физиологиясы  
кредит саны 2/3 ECTS. 
Пререквизиттер:адам және 
жануарлар физиологиясы, 
гистология 
(1+1+0) 
Мақсаты  -  Организмнің  алуан  түрлi  және  аралық  жүйелiк  өзара 
байланыстарын  өзгертетiн  және  талдауда  реттеуiш  жүйелердiң 
әрекеттесуiн зерттеу және жүйелiк көзқарасты қолдану. 
Функционалдық  белсендiлiктiң    тiршiлiк  орта  жағдайында 
өзгерген  ішкі  және  аралық  алуан  түрлі  байланыстарын  өзгертетін 
талдаушы  жүйелердің  арақатынасын  зерттеу  және  жүйелі  тұрғыдан 
қолдану. 
Мәселе:  

 
студенттерге  қазіргі  заманғы  психикалық  және  мінез-
құлықты,  гомеостаздық  функционалдық  жүйенің  заңдылықтарымен  және 
реттеуші механизмдерінің ұсыныстарын беру;   

 
программалық 
мінез-құлықты 
денсаулық 
пен 
функционалды жүйе диагностикасы үшін керекті базалық білімді қолдану 
Курсқа 
қысқаша 
сипаттама: 
функционалды 
жүйені 
доминантты 
басқаруды, 
бірлік 
ретінде 
медико-биологиялық 
функционалды  жүйені  ерекше  басқаруды,  функционалдық  жүйенің 
гомеостаз  орнына  жүйелік  концепцияның  жиынтығын  организмнің 
интегративті  әрекетін    және    функционалды  жүйені  басқарудың  негізгі 
принциптерін қарастырады. 
Жүйелік  компенсацияның  бұзылған  функцияларын  және 
жүйелік  позицияны,  сонымен  қатар,  норма  және  патология  кезіндегі 
дамушы  компенсаторлық  реакцияның  нормасын,  реттеуші  жүйенің 
арақатынас механизмдерін анализдейді.  
Студент  «Реттеуші  физиология»  курсын  игеру  барысында 
бiлуi керек:  

 
организмнің  өзін-өзі  және  реттеуші  механизмдерін, 
жүйелік анализ элементтерін; 

 
организм функциясының интеграциялық принциптерін;  

 
организм  ішкі  ортасының  тұрақтылығын  сақтау  үшін  
жүйенің және процестердің қалыптасуы . 
           Істеуге міндетті: 
Реттеуші  физиологияның  фундаментальды  және  қолданбалы 
мәселесін  шешуді  жоспарлау    үшін  алған  білім  мен  методикалық 
нұсқаулықты   қолдану. 
Организмнің 
нормадағы 
және 
әртүрлі 
реттеуші 
және 
функционалдық  жағдайында  функционалдық  жүйенің  бірнеше  әдістерін 
бағалап, меңгеруі керек. 
 
Алғы-шарттар: Адам және жануарлар физиологиясы, гистология. 
 
 
 
ЖБТ 7"Топырақтану технологиясы" 
 
TM3513   
   Топырақ мелиорациясы 
кредит саны 3./5 ECTS 
Пререквизиттер:  Химия,  Физика, 
Ботаника,  Экология,  Биохимия, 
Топырақтану. (1+0+2)  
 
 
Курстың мақсаты – Қазақстан зонасы бойынша топырақ 
мелиорациясының принциптері және әдістерімен таныстырады. 
Топырақтың қасиеттері, режимі және деградациялық процестерден 
қорғауды оқып біледі. Курста сорланған, сортанданған және деградацияға 
ұшыраған жерлер туралы мәліметтер, және де  суармалы жағдайда 
ауылшаруашылықты дақылдарды өндіру, қазіргі кездегі суарудың суды 
сақтайтын технологияларын және орман-мелиортаивтік шаралары 
келтірілген.  
 
игерілген жерлердің негізгі топырақ-мелиоративтік көрсеткіштерін, 
топырақ қасиеттеріне және режиміне байланысты топырақ 
мелиорациясының шаралары мен әдістері; 
-далалық және лабораториялық мелиоративтік  жұмыстарыд орындау; 
-химия анализдерінің нәтижелері бойынша топырақ процестерінің жолын 
талдауды және мелиоративтік проектерді жасауды білу 
 

TZHFA3514 
  Физикалық 
және 
химиялық 
топырақ зерттеу әдістері 
кредит саны 3/5 ECTS. 
Пререквизиттер:  Химия,  Физика, 
Ботаника,  Экология,  Биохимия, 
Топырақтану. 
(1+0+2) 
Курстың мақсаты – топырақтың физикалық және химиялық әдістерін 
игеру.  Топырақтың физикалық көрсеткіштерін және химиялық 
құрамдарын анықтайтын қазіргі құралдарды оқып-білу. Олар:: 
фотоколориметриялық, спектрометриялық, атомно-адсорбциялық, 
ионометриялық газды-сұйықты хромоторграфиялық және т.б. 
 
 
-топырақтың физикалық және химиялық зерттеу әдістерінің принциптерін 
білу; 
- топырақтың физикалық көрсеткіштерін және химиялық құрамдарда  
қазіргі құралдарда анықтауды, қолданбалы түрде оларды пайдалануды. 
 
TEBTKTP3515 
Топырақты экологиялық бағалау 
және топырақты қорғау 
технологиясы    
кредит саны 3/5 ECTS.   
Пререквизиттер: жоқ. 
 (2+0+1) 
Курстың мақсаты:  республиканың региондары бойынша топырақ қоғау 
технологияларының элементтерін зерттеп білу және топырақ типтерінің 
экологиялық мониторингін жүргізуді игеру. 
Курста топырақ мониторингінің негізгі мазмұны және топырақтардың 
жағыдайына байланысты оны қорғау технологияларын өңдеу корсетіледі. 
Топырақ ресурстарын табиғи және антропогенді бұзылу факторларынан 
қорғау , құнарлығын қалпына келтіретін дақылдарды өсіру 
технологиялары, ауыспалы егістіктер мен агротеникалық тәсілдері 
қарастырылады. 
Курсты игергенде қажет:  
- топырақтың экологиялық мониторингінің негізін, ерекшеліктерін, 
қасиеттерін  және топырақты эрозиядан, деградациядан, ластанудан және 
шөлденуден қорғауға қажетті  технологияларды білу.  
-топырақ жамылғысына антропогендік әсерлердің дәрежелерін анықтай білу 
және оларды қорңау технологияларын дайындау. 
 - нақты миндеттерді атқаруға топырақ мониторингінің барлық түрлерін 
пайдалануды дағдылану. 
ETVPP3516 
Топырақ құнарлығын ұдайы өндіру 
энергияны үнемдеу   
кредит саны 3 /5 ECTS 
Пререквизиттер: жоқ. 
(1+0+2) 
Курстың мақсаты – биогеоценоздар мен агроценоздарда топырақ 
құнарлығының қалыптасу зандылықтары және қалпына келтіру жолдары 
туралы студенттерге білім беру. Топырақ құнарлығының  физикалық, 
химиялық және  биологиялық көрсеткіштері және оларды анықтау 
әдістері қарастырылады, топырақ құнарлығын қалпына келтіруді 
қамтамасыз ететін азык-түлікті және жем-шөпті өсіру заманауи энергияны 
үнемдеу технологиялары келтіріледі. 
Білу: топырақ құнарлығының  физикалық, химиялық және биологиялық 
параметрлерін және оларды қалпына келтіруге арналған заманауи 
энергияүнемдеу технологияларын. 
Істей білу: энергияүнемдеу технологияларының жобаларын дайындау үшін 
биогеоценоздар мен агроценоздардағы энергия мен зат айналымының 
теориялық есептерін шығаруды. 
TKGK3517 
Топырақ қабатының географиясы 
және картографиясы 
  кредит саны 3/5 ECTS.  
Пререквизиттер: жоқ  
(2+0+1) 
Курстың мақсаты – топырақ жамылғысының географиялық таралу 
заңдылықтарын және аймақты топырақ географиялық аудандастырудыды 
оқып-білу. Топырақ географиясы, картографиясы және классификациясы 
туралы білім алу. Топырақтың қазргі кезеңдегі классификациясын , 
диагностикалық көрсеткуштері бойынша анықтауды біліп, топырақтың 
әртүрлі картографиялық әдістерін қолдануды (  натуралық, аэрофото, 
космостық түсіру және т.б.) 
 
Жазық және тік белдеулік зоналық топырақтарды және олардың 
диагностикалық көрсеткіштерін білу; 
-  қазіргі жаңа технологияларды пайдаланып әртүрлі масштабтағы топырақ 
карталарын құрастыру үшін далалық және камералдық жұмыстарды 
орындауды білу; 
- Топырақты диагностикалау және картографиялаудың әдістерін 
қолданбалы түрде қолдануды; 
-
 
 
TPMM3518 
Топырақтық 
процестердің 
математикалық модельденуі кредит 
саны 3./5 ECTS 
Пререквизиттер: Математика, 
Ботаника, Экология, Топырақтану 
(2+1+0)       
Курстың мақсаты – топырақ процестерін зерттеудің математикалық 
тәсілдерімен таныстыру. Топырақ ресурстарын тиімді пайдалануды 
болжауды, топырқты сақтайтын агротехнологияларды және 
биотехнологияларды, егін шарушылығын химизациялануын 
қолайландыру, агроэкологиялық экспертиза және топыраққа тиетін 
әсерлерді бағалауды. Осы процестердің математикалық моделдері 
олардың салдарын болжауға мүмкіндік береді. 
 
-  қазіргі кездегі математикалық моделдеудің әдістерін білу, топырақ 
процестерін зерттеудің математикалық тәсілдерін қолдануды; 
- топырақ процестерін зерттеудің математикалық модельдеу әдістерін 
игеру; топырақ ресурстарын экологиялық тиімді пайдалану үшін топырақ 
процестерін модельдеу. 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
TBZHEB45119 
Топырақ 
бонитировкасы 
және 
жерді экономикалық бағалау 
кредит саны 3./5 ECTS 
Пререквизиттер: 
Математика, 
Топырақтану. 
(2+1+0) 
Курстың мақсаты – бонитировка шкаласын құрастыру әдістерін оқып-
білу, жерді пайдаланудың тиімділігін негіздеу, жер кадастрын құрастыру, 
топырақ көрсеткіштері және көпжылдық орташа өнімділігі бойынша  балл 
бонитетін есептеу. Топырақ жамылғысының жағдайына  экономиканы 
кешенді бағалау, агроэкожүйелердің өнімділігі және 
агротехнологиялардың тиімділігі, туындайтын экологиялық қауіп-
қатерлерді талдау. Қолданатын технологиялық әдістердің тиімділігін 
бағалау. 
 
- топырақ бонитировкасының негізгі әдістерін, агроөндірістік аудандастыру 
және жерді экономикалық бағалау әдістерін  білу,  
- топырақтың физикалық және химиялық қасиеттері , көпжылдық орташа 
өнімділігі бойынша  балл бонитетін есептеуді; 
-.жер ресурстарын экономикалық бағалау саласында қазіргі әдістерді 
басқаруды 
 
OMKTTO4520 
Өсімдіктерді 
минералды 
қоректендірудегі 
топырақ 
технологиясының оптимизациясы  
кредит саны 3./5 ECTS 
Пререквизиттер:  Химия,  Физика, 
Ботаника,  Экология,  Биохимия, 
Топырақтану. 
(1+1+1) 
 
Курстың мақсаты – өсімдіктің қоректік тәртібі мен оны оңтайландыру 
технологиясын оқып білу. Курста негізгі топырақ түрлеріне қатысты 
топырақ құрамындағы өсімдік қорегінің макро- және микроэлементтері, 
оларды қажет ететін дақылдарды өңдеуді есептеу, минералды және 
органикалық тыңайтқыштарды енгізу уақыты мен нормасын есептеу. Осы 
есепке байланысты өсімдік қорегін оңтайлау технологиясын құрастырады.    
 
- топырақтың негізгі түрлеріне байланысты топырақтағы өсімдік қорегінің  
оңтайлы макро- және микроэлементтерін білу. 
- қоректің элементтерін қажет ететін  өңделетін дақылдарға және 
минералды және органикалық тыңвйтқыштарды енгізу нормасын есепке ала 
білу керек. 
- өсімдік қорегін оңтайландыру бойынша тапсырмалар қою дағдысын игеру.   
 
ZhKZhPKH 
4521 
Жер 
кодексі 
және 
жерді 
пайдаланудың құқықтық негіздері   
 кредит саны 3./5 ECTS 
Пререквизиттер: 
Экология, 
Топырақтану. 
(2+1+0) 
Курстың мақсаты – студенттерді жерге орналастыру мен жерді 
пайдаланудың негізгі заңнамалары мен  жердің заңнамасының 
ұстанымдарымен таныстыру. 
Курста жаңа нормативті актілер, меншіктік құқығы, жерді пайдалану 
құқығы, өзге де жерге қатысты құқықтар, жер санаттары, жерді қорғау, 
мемлекеттік бақылау, жерге орналастыру, мониторинг және жер кадастры 
қарастырылады.   
- Қазақстан Республикасының жер, жер қойнауы туралы заңдарын, жер, 
орман, су және т.б. кодекстерді білу; 
- жерді пайдаланану мен қорғау үшін мемлекеттік бақылаудың арнайы 
құжаттарын бекіте білу; 
-  жерді пайдаланудың қазіргі заманғы  үрдістері оңтайлану және 
реформалаумен басқарудың дағдыларын игеру.   
TB4522 
Топырақ  биологиясы    кредит  саны 
2/3 ECTS.  
Пререквизиттер: 
Ботаника, 
Экология, 
Микробиология, 
Топырақтану. 
(1+1+0) 
Берілген курстың мақсаты – топырақ ортасында тіршілік ететін жануар 
әлемін оқып білу және топырақ қабатын біртұтас планетарлық қабықша 
ретінде қарастыру. Модуль топырақ биотасының негізгі өкілдерін 
зерттейді.  
Модульдың тапсырмалары мен мағынасы топырақ биотасының табиғатта 
болып жататын заттар айналымына және өнімділікті жоғарылататын 
биологиялық әдістерге қатысатын экологиялық қызметтерді зерттеу 
болып табылады. 
- Топырақ биотасының негізгі өкілдерінің  тіршілік әрекетімен байланысты 
экологиялық және биологиялық үрдістерді білу. 
- микробиологиялық зерттеу әдістерін және микроорганизмдер мен 
микрофаунаның таза дақылдарын бөліп алуды меңгеру; 
-   құнарлылықты жаңғырту мақсатында жоба жасау үшін теориялық білімді 
пайдаланудың дағдысын игеру.  
 

жүктеу/скачать 3,29 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: