14
1974—1975 жылдардаѕы дљниежљзiлiк экономикалыћ даѕдарыс мќселенi кљн
тќртiбiне ћойып, жаѓа консервативтiк толћынѕа бастама жол салып бердi;
ол билiк басындаѕылардыѓ пiкiрiнше, экономикада пiсiп-жетiлген ћџрылымдыћ
ћайта ћџруларды жљзеге асыру арћылы ћажеттi жаѕдайлар туѕызуѕа тиiс
болды.
Жаѓа консервативтiк толћынныѓ барысында солшыл саяси
партиялар мен ћозѕалыстар кейiнгi шепке ысырылып тасталды жќне
к=птеген елдерде жаѓа консервативтiк кљштер жеѓiп шыћты. Олардыѓ
баѕдарламаларында экономикадаѕы мемлекеттiѓ р=лiн азайту,
меншiктi мемлекет билiгiнен шыѕару, жекешелендiру, жеке бастама-
лардыѓ к=терiлуi, бќсекелестiк,
экономикалыћ жќне ќлеуметтiк
салалардаѕы нарыћтыћ принциптердi =рiстетуде жаѓа нџсћаулар
белгiлеу басты орын алды.
1970 жылы Џлыбританияда М.Тэтчер бастаѕан консервативтiк
партияныѓ билiк басына келуi, 1980 жылы АЋШ-таѕы президент
сайлауында республикашыл Р.Рейганныѓ жеѓiске жетуi, Германия
Федеративтiк Республикасындаѕы, Франция мен Италиядаѕы
парламент сайлауларыныѓ нќтижелерi консервативтiк кљштер
џсынѕан идеялардыѓ халыћтыѓ ћалыѓ топтарыныѓ к=ѓiл кљйiне
љйлесетiнiн к=рсетiп бердi. Экономиканы ћџрылымдыћ ћайта ћџрудыѓ
шешушi кезеѓiнде консерваторлардыѓ басым кљш болуын ћамтамасыз
еткен жаѓа консервативтiк толћын бџл ћайта ћџрудыѓ барысы мен
сипатын айћындап бердi. Ћайта ћџру билiк жљргiзушi жоѕары топћа
тиiмдi сценарий бойынша жљргiзiлдi, ол билiктiѓ барлыћ шыѕындарын
халыћтыѓ негiзгi б=лiгiнiѓ мойнына жљктеп ќрi елеулi ќлеуметтiк
сiлкiнiстерге жол бермей, тџраћтылыћты саћтап отыруѕа мљмкiндiк
бердi.
Батыс экономикасын ћџрылымдыћ ћайта ћџрудыѓ неѕџрлым ћиын кезеѓi
90-жылдарѕа дейiн аяћталып, жаѓа консервативтiк толћын тоћтай бастады.
1989 жылы АЋШ-та Р.Рейганныѓ орнына сенiмдi консерватор
Дж.Буш келдi. Ал оныѓ орнын 1993 жылы либерал Б.Клинтон
иелендi. 1990 жылы Англияда М.Тэтчердiѓ орнына консерватор
Дж.Мейджор келiп, оны 1997 жылы лейбористердiѓ к=шбасшысы
Т.Блэр ауыстырды. 1998 жылы Германия Федеративтiк Республика-
сында жаѓа консерватор Г.Кольдiѓ орнына социал-демократтардыѓ
к=шбасшысы Г.Шрёдер келдi.
Жаѓа консерваторлардыѓ идеяларын ћалѕан саяси кљштер, оныѓ
iшiнде социалистiк партиялар ћолдап ќкеттi. 90-жылдарда билiк
басында болѕан социал-демократиялыћ партиялар мемлекеттiк
меншiктен шыѕарылѕан жќне орталыћсыздандырылѕан жаѓа
консервативтiк экономикалыћ саясатын одан ќрi жљргiздi.
Достарыңызбен бөлісу: