«Сала экономикасы және өндірісті ұйымдастыру»


Басқаруға жүйелі және жағдайят көзқарастар



бет44/60
Дата15.06.2023
өлшемі288,26 Kb.
#101622
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   60
Байланысты:
«Сала экономикасы және өндірісті ұйымдастыру»

3. Басқаруға жүйелі және жағдайят көзқарастар:
Жүйе – байланысқан бөліктерден тұратын, бір бүтінді сипаттамасына енетін құрылым.
Барлық мекемелер жүйе болып табылады. Адам техникамен қатарлас мекеме бөлмесі болып келетіндіктен, мәселелерді шешу үшін қолданылатындықтан, оларды социотехникалық жүйелер деп атайды.
Жабық жүйе нақты шекаралар мен белгіленеді. Жабық жүйе қызметі (шартты түрде) жүйені қоршайтын ортаға байланысты. Жабық жүйе мысалы болып –сағатты айтуға болады. Егер сағатқа батарейка қойса, немесе оны жүргізсе, ондағы бір-бірімен байланысқан салат бөлшектері үздіксіз және тура жүретін болады. Сағатта энергия көзі бар болғанда, олардың жүйесі сыртқы Ортаға тәуелсіз болады.
Ашық жүйе сыртқы ортамен байланыста болады. Материалдар, апарат, энергия сыртқы ортамен алмасу объектісі болып табылады. Бұл жүйе өзін-өзі қамтамасыз етпейді. Ол энергия, материалдан, ақпараттан, сырттан түсетін тәуелді болады. Ашық жүйе әрі қарай жұмыс істеу үшін сыртқы орта өзгерістеріне беімделеді. Барлық мекемелер ашық жүйе болып табылады.
Жағдайят көзқарас нақты жолдармен тұжырымдамаларды нақты жағдайларда мекеме ең нәтижелі шешімге жететін жолдарды көрсетеді. Жағдайят тәсіл мекеме арасындағы және мекеме ішіндегі жағдайлық ерекшеліктерге нақтыланады.
Жағдайят тәсіл метологиясын келесідей түсіндіруге болады:

  1. Басшы басқару процесі мен құралдарымен таныс болуы қажет.

  2. Басшы нәтижесінің оң әрі теріс болуын ескеруі қажет.

  3. Басшы өз ісін қадағалай алуы керек.

Басқару деген не: ғылым әлде өнер ме ?
Бірі ғылым деп санайды, басқалары -өнер дейді. Бірақ ол екеуі де, бір тұтас құрама болып саналады. Мекемені басқару үшін талап керек. Адамдарды қызықтыра алуы қажет. Бірақ басқару белгілі жағдай талдауын талап етеді. Сонымен, бұл өнер әрі ғылым.
Өзін-өзі тексеру сұрақтары:

  1. Көне замандағы мекеме мен қазіргі кездегі мекеме арасындағы бірнеше айырмашылықтарды атап көрсетіңіз.

  2. Тексте берілген басқарудың үш көзқарасын қысқаша баяндаңыз.

  3. 20-шы ғасырдың бір інші жартысындағы басқару ойының үш мектебі туралы баяндап беріңіз.

  4. Басқару процесінің төрт функциясы қандай?

  5. Жоспарлау функциясы қандай негізгі үш сұраққа жауап береді?

  6. Мекеме функциясының негізгі мақсаты қандай?

  7. Әлеуметтік-техникалық жүйе деген не?

  8. Ашық және жабық жүйе арасындағы айырмашылықтарды атап кетіңіз.

  9. Жағдайят көзқарасының метологиясын талқылаңыз.

  10. Басқару деген не: ғылым әлде өнер ме ?

  11. Мекеме құрылымындағы коммуникация қандай рөл атқарады?

  12. Жүйелі және жағдайят көзқарастарының теориясын салыстырыңыз.

  13. Басқару процесі көзқарасы жағынан өзіңіздің мекемедегі тәжірибеңізден айтып беріңіз.

  14. Берілген үлгіде басқарудың түрлі тәсілдерінің ортақ сипатын көрсетіңіз.

  15. Мекеменің ұғымы.

  16. Формалды емес мекеменің мәні неде?

  17. Мекеме қосындыларын сипаттаңыз (ресурстар, сыртқы ортадан тәуелділігі, еңбек бөлісі, бөлімдер және басқарудың қажеттілігі).

  18. Басқару деңгейлері.

  19. Өзіңіз білетін мекемені айтып оның қызметіне баға беріңіз.

  20. Өзіне адамдарды тартатын немесе алыстататын мекемені атаңыз.

  21. Өз мекемеңізде формалды емес топтарды анықтап олардың құрылуындағы себебін түсіндіріңіз.

  22. Мекемедегі төменгі, ортанғы және жоғарғы буын басшыларының рөлдерін түсіндіріңіз.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   60




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет