§ 1.8 Оптикалық құралдардың рұқсат етілген қасиеті Тіпті идеал оптикалық жүйе болғанның өзінде, кез - келген жарқыраған нүктенің сурети жарықтың толқындық табиғатына байланысты қара және сары сақиналар кезектесип айналып туратын шеңберлері бар жарық нүкте ретінде ғана корсетеді,
Рэлея критериясына сәйкес, егер бір жерден шығатын дифракционндық картинаның орталық максимумы баска жердегі дифракционндық картинаның бірінші минимумымен сәйкес келсе, онда екі жақында орналасқан нүктелік жарық көзінің суреті немесе интенсивтілігі бірдей және бірдей симметриялы контуры бар екі жақын орналасқан спектральді түзулер рұқсат етіледі.
20-сурет
Релей критериі орындалған кезде максимумдар арасындағы провал интенсивтігі λ1 және λ2 сызықтарына рұқсат беруге жеткілікті болатындай максимумдағы интенсивтіктің 80% құрайды.Егер Релей критериі бұзылған болса,онда бір сызық бақыланады. Спектрлі прибордың рұқсат бере алу икемділігі өлшемсіз ұзындық
R=λ/(δλ),
(18)
бұндаδλ – екі көршілес спектрлі бөлек тіркелетін сызықтардың толқын ұзындығының минимал айырымының абсалют мәні. Дифракциялық тордың рұқсат бере алу икемділігін табайық. λ2 үшін m–інші ретті максимумы φ бұрышында бақылансын демек dsin φ= mλ2. Максимумнан көршілес минимумға ауысқанда жүріс айырымы λ/N – ге өзгереді, бұнда N – тордағы саңылау саны. Сондықтан, φminбұрышында бақыланатын λ1 минимумы, dsin φvin = mλ1 + λ1 /N шартын қанағаттандырады. Релей критериі бойынша φ = φmin яғни mλ2 + λ1 /N немесе λ2 / (λ2 – λ1) = mN. λ1 және λ2 өзара жақын яғни λ2 – λ1 = δλ болғандықтан
R диф.реш. = mN.
Осылай, дифракциялық тордың рұқсат беру икемділігі спектрдің m ретіне және N саңылау санына пропорционал.