Салық ойындары: зейнетақы Налоговые игры: пенсия
жүктеу/скачать 1,16 Mb. Pdf көрінісі
|
| PRO ЕНПФ
Салық ойындары: зейнетақы Налоговые игры: пенсия қордың “жез ханымымымен” әңгімелесеміз беседуем с “железной леди” Фонда Жасыл қосымша Зеленое приложение # 3 (3) 2016 PRO ЕНПФ бұл Қорымыздың тыныс-тіршілігі туралы екі тілді ішкі корпоративтік журнал. Басылым Қазақстан Республикасы Ақпарат және коммуникация министрлігінде тіркелді. БАҚ-ты тіркеу туралы куәлік: 23.06.2016 жылғы №16048-Ж. 2016 жылғы маусымнан бастап шығарылады. Меншік иесі: “Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қоры” акционерлік қоғамы Таратылуы: Қор қызметкерлеріне тегін. Шығу жиілігі: Тоқсан сайын бір рет. Таралымы: 2 500 дана. Электрондық нұсқа: www.enpf.kz Жоба жетекшісі: Жанна Молдажанова Бас редактор: Елнур Шалкибаев редактор: Марина Акмаева Дизайн, беттеу: Гузяль Шарипова Авторлары: Марина Акмаева Салтанат Тулендинова Максим Оларь Елнур Шалкибаев Қазақ тіліне аудару: “БЖЗҚ” АҚ аударма бөлімі Басылым “Транс Экспресс Қазақстан” ЖШС қатысуымен дайындалған. ©2016, “PRO ЕНПФ” журналы Барлық құқықтар қорғалған Редакцияның алдын-ала жазбаша рұқсатынсыз осы басылымды кез келген нысанда және кез келген құрал, сондай-ақ фотокөшірме немесе басқа электрондық не механикалық құралдар арқылы толық немесе ішінара қайта шығаруға, таратуға немесе беруге тыйым салынады. Рұқсат алу үшін e.shalkibaev@enpf.kz электрондық мекенжайы бойынша редакцияға жазыңыздар. PRO ЕНПФ
2 3 PRO ЕНПФ PRO ЕНПФ
4 5 PRO ЕНПФ Зейнетақы капиталының өрісін кеңейту / “Растишка” для пенсионного капитала 4 Салық ойындары: зейнетақы / Налоговые игры: пенсия 6 2016 жылғы 1 қазандағы жағдай бойынша статистика / Статистика по состоянию на 1 октября 2016 года 9 Қордың “жез ханымымымен” әңгімелесеміз / Беседуем с “железной леди” Фонда 10 Аңыздарды сейілту / Разрушение мифов 16 Темір бетперде құпиясы / Тайна железной маски 18 DIY DO IT YOURSElf 21 бір сөз / одно слово 24 Жын смартфонда / Джин в смартфоне 25
Жасыл қосымша / Зеленое приложение 26 Р
ON. жүзден жүйрік, мыңнан тұлпар! / Р еги
ON. Первый среди равных 28 Қор анатомиясы: логика / Анатомия фонда: логика 32
Таныстыру рәсімі / Обряд посвящения 37 фото-есеп Зейнетақы мектебі / фотоотчет Школа с пенсионным уклоном 40 мазмұны содержание Мы уверены, что большинство из вас утро начинают не с кофе, а с просмотра ленты социальных сетей. А часто ли вы задумываетесь над смыслом тех фраз и цитат, которые встречаете в интернете?
В социальных сетях давно уже гуляет фраза: “Жизнь — как езда на велосипеде: если тебе тяжело, значит, ты идёшь на подъём”. Пусть она избитая и вы ее читали не раз, как говорится “цитата-баян”, но мы предлагаем представить себе это. Те из вас, кто хоть раз катался на этом виде транспорта, знают, что если перестать крутить педали или прекратить держать равновесие, то можно и упасть. Так же и в жизни – нельзя останавливаться на достигнутом и надо продолжать контролировать все, особенно деньги. Это главный залог успеха в будущем!
Первым делом следует начать контролировать расходы, анализировать их и при необходимости оптимизировать, чтобы не жить от зарплаты до зарплаты, не влезать в кредиты и долги. Способов это делать много и у каждого они свои: кто-то собирает чеки, кто-то использует для этого специальное мобильное приложение.
В то же время следует анализировать и доходы, чтобы понять, нужно ли искать дополнительные источники заработка или нет. Доходы человека делятся на два типа: активный, при котором поступления в бюджет зависят от труда человека, и пассивный, когда бюджет пополняется без труда человека, но при вложении капитала. К последнему относятся доходы с депозитов, дивиденды по ценным бумагам, доходы от сдачи имущества в аренду и т.д. Пенсия, к слову, также относится к пассивному, но отложенному доходу. И, как и любой доход – она облагается налогом.
О порядке налоогобложения пенсионных выплат читайте в этом выпуске. Кроме этого со страниц журнала вы узнаете, как контролировать сумму пенсионных накоплений и для чего это нужно, узнаете, как увеличить пенсионный капитал и т.д. Не смеем вас больше задерживать, вперед за знаниями.
С уважением, ваша редакция! ҚҰРМЕТТІ ОҚЫРМАНДАР! ДОРОГИЕ ЧИТАТЕЛИ! Көпшілігіңіздің таңертең тұра салып, ең алдымен әлеуметтік желіні қарайтындарыңыз жасырын емес. Ал онда кездесетін кейбір сөз орамдары мен дәйексөздердің мағынасына қаншалықты жиі мән бересіздер? Әлеуметтік желіде: “Өмір – велосипед тебу әрекеті секілді: қиналғаның - жоғары өрлеп бара жатқаның” деген сөз орамы жиі кездеседі. Жауыр болған сөз болса да, мағынасын көз алдыңызға елестетіп көріңізші. Велосипед педа- лін айналдырмасақ не тепе-теңдікті сақтамасақ құлап қаламыз. Сол сияқты өмірде де тоқтап қалуға болмайды, үнемі алға жылжып, барлы- ғын, әсіресе ақшаны бақылауда ұстау керек. Бұл - болашақта табысқа жетудің кепілі! Ең алдымен жалақыдан жалақыға дейін өмір сүруден, қарызға кіріп, кредит алудан құтылу үшін өз шығыстарымызды қадағалауымыз ке- рек, оларды саралап, тіпті қажет болған кезде оңтайландыруға тиіспіз. Мұндай тәсілдердің түрі көп және әркім әрқалай әрекет етеді, мысалы, біреулер чектерін жинаса, енді біреулері арнайы ұялы қосымшаларды пайдаланады.
Сонымен қатар, қосымша табыс көзін іздеудің қаншалықты қажет екенін білу үшін табы- сымызды да қадағалап, саралауымыз қажет. Жалпы адамдардың табысы екі түрге бөлінеді, олар - белсенді және бейтарап. Табыстың белсенді түрі дегеніміз - адамның еңбек етуіне қарай түсе- тін ақша, ал бейтарап дегеніміз – адамның еңбе- гін қажет етпей-ақ, қомақты ақша жұмсаған кезде түсетін ақша. Бейтарап табысқа негізінен депозиттердегі табыс, бағалы қағаздар бойынша дивиденттер, мүлікті жалға беру арқылы түсетін табыс және т.б. жатады. Зейнетақы да табыстың бейтарап, бірақ кейінге қалдырылған түріне жатады. Бұған да кез келген табыс секілді салық салынады. Сіздер зейнетақы төлемдеріне салық салу тәрті- бі туралы ақпаратты осы басылымнан оқи аласыздар. Сондай-ақ, зейнетақы жинақтары- ның сомасын қалай бақылауға болатыны және оны не үшін жасау керек екені әрі зейнетақы капи- талын көбейту жолдары туралы және т.б. мәліметті осы журнал беттерінен табасыздар.Көп айтып, уақыт созбайық, білім нәрінен сусындаңыздар! Құрметпен, сіздің редакция!
PRO ЕНПФ
6 7 PRO ЕНПФ “Растишка” для пенсионного капитала кеңейту
Зейнетақы капиталының өрісін Есте сақтаңыз: көп болғаны тиімді! Зейнетақы жинақтарыңыз неғұрлым көп болса, болшақ зейнетақыңыздың мөлшері де соғұрлым көп болады. БЖЗҚ барлық салымшысына, оның ішінде зейнет жасына келіп қалған адамдарға компаниядан алған мәліметтерді жеке зейнетақы шотындағы деректермен салыстырып тексеру арқылы жұмыс берушінің зейнетақы жарналарын Қорға уақтылы аударуын өз бетінше қадағалап отыруға кеңес береді. Жинақтар сомасы туралы Қордың 232 дербес орталығының бірінен не пошта байланысы арқылы, электрондық пошта арқылы, www.enpf.kz сайтының “Интернет- үзінді көшірме” бөлімінен немесе ұялы қосымша арқылы кез келген күні мәлімет алуға болады. “Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандыру туралы” заңның ережелеріне сәйкес жұмыс беруші уақтылы аудармаған зейнетақы жарналарының сомасын нақты төлем жасалған және қызметкер жалақы алған жағдайда мемлекеттік кіріс органдары өндіріп алады немесе Мемлекеттік корпорацияға төлейтін күнді қоса алғанда, әрбір кешіктірілген күнге уәкілетті орган белгілеген қайта қаржыландырудың ресми мөлшерлемесінің 2,5 еселенген мөлшерінде есебіне жазылған өсімпұлмен бірге, салымшылардың пайдасына аударуы тиіс. БЖЗҚ-да зейнетақы жинақтары жоқ не зейнетақы жарналары тұрақты түрде аударылмайтын, сондай- ақ жұмысқа тұрғысы келетін немесе қосымша жұмыс тапқысы келетін адамдар үшін Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрлігі “Адамдарға жұмыспен қамтуға жәрдемдесудің белсенді нысандарына қатысуға жолдама беру” мемлекеттік қызметті арнайы әзірледі. Бағдарламаға қатысу жұмысқа тұруға, сондай-ақ әлеуметтік жұмыс орындарына орналасуға, кәсіптік даярлауға, қайта даярлауға және біліктілікті арттыруға жолдамалар алуға мүмкіндік береді. Нәтижесінде қатысушылар БЖЗҚ-дағы өз зейнетақы капиталын (зейнетақы жинақтарының сомасын) көбейтіп, зейнет жасына толған кезде көп зейнетақы алатын болады.
Осы мемлекеттік қызметті Астана және Алматы қалаларының, облыстық маңызы бар қалалар мен аудандардың жергілікті атқарушы органдары, оның ішінде Жұмыспен қамтуды және әлеуметтік бағдарламаларды үйлестіру басқармасы мен Астана және Алматы қалаларының Жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар басқармасы жеке тұлғаларға тегін көрсетеді. Егер Сіздерді осы мәселе қызықтырған болса, БЖЗҚ жоғарыда аталған органдарға не egov.kz “электрондық үкімет” порталына өтініш жасауға кеңес береді. ЕНПФ рекомендует всем вкладчикам, в том числе лицам предпенсионного возраста самостоятельно осуществлять контроль за своевременностью перечис- ления работодателем пенсионных взносов в Фонд путем сверки полученных от компании сведений с данными, имеющимися на индивидуальном пенсионном счете. О сумме накоплений на любую дату можно узнать в одном из 232 центров персонального обслуживания Фонда, посредством почтовой связи, по электронной почте, на сайте www.enpf.kz в разделе “Интернет- выписка” или через мобильное приложение. Отметим, что согласно положениям Закона “О пен- сионном обеспечении в Республике Казахстан” своевременно не перечисленные работодателем сум- мы пенсионных взносов при условии фактической выплаты и получения работником заработной платы взыскиваются органами государственных доходов или подлежат перечислению в пользу вкладчиков с начисленной пеней в размере 2,5-кратной официаль- ной ставки рефинансирования, установленной упол- номоченным органом на каждый день просрочки, включая день оплаты в Государственную корпорацию. Специально для лиц, у которых отсутствуют пенсион- ные накопления в ЕНПФ либо пенсионные взносы перечисляются нерегулярно, а также лиц, которые хо- тели бы трудоустроиться или получить дополнительную работу, Министерство здравоохранения и социального развития Республики Казахстан разработало государственную услугу “Выдача направлений лицам на участие в активных формах содействия занятости”. Участие в программе позволит получить направления для трудоустройства, в том числе и на социальные рабочие места, на профессиональную подготовку, переподготовку и повышение квалификации. В ре- зультате участники смогут увеличить свой пенсионный капитал (сумму пенсионных накоплений) в ЕНПФ и, соответственно, при достижении пенсионного возраста получать пенсию больше.
Эта государственная услуга физическим лицам оказывается бесплатно местными исполнительными органами городов Астаны и Алматы, районов и городов областного значения, в том числе Управлениями координации занятости и социальных программ областей и Управлений занятости и социальных программ городов Астаны и Алматы. В случае если кого-то заинтересовал данный вопрос, ЕНПФ рекомендует обратиться с заявлением для получе- ния данной государственной услуги в вышеуказанные органы либо на портал “электронного правительства” egov.kz. Помните: размер имеет значение! Чем больше у вас пенсионных накоплений, тем больше размер вашей будущей пенсии. Елнур Шалкибаев PRO ЕНПФ
8 9 PRO ЕНПФ Төмендетуге ойнау Қазақстан азаматтары қатарынан жасына қарай зейнетке шық- қан адамдардың БЖЗҚ-дан алатын табысынан салықтық шеге- рімдерге 1 құқығы бар. Басқаша айтқанда, төлемнің барлығына емес, оның бір бөлігіне ғана салық салынады. Салықтың түпкілікті сомасын анықтау үшін “жыл ішіндегі зейнетақы төлемдерінен” “белгіленген салықтық шегерімді”алу қажет. Жылдық төлем сомасын есептеу үшін Бірыңғай зейнетақы жинақтаушы қорынан міндетті зейнетақы жарналары, міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары есебінен құралған зейнетақы жинақтарынан зейнетақы төлемдерін жүзеге асыру қағидасымен белгіленген арнайы әдістеме қолданылады (Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2013 жылғы 02 қазандағы №1042 қаулысы, 2015 жылғы 10 желтоқсандағы өзгерістерімен). Осы әдістемеге сай жылдық сома тиісті қаржы жылына республикалық бюджет туралы заңда белгіленген ең аз зейнетақының отыз еселенген мөлшерінің немесе зейнетақы жинақтары сомасының алушының тиісті жасындағы ағымдағы құн коэффициентіне көбейтіндісінің көбірегінің мөлшерінде есептеледі. Егер төлемнің жылдық сомасы ең аз 30 зейнетақыны құраса, 2016 жылы 774 720 теңгеге тең болады, өйткені биылғы ең аз зейнетақы мөлшері – 25 824 теңге. Төлемнің жылдық сомасы бойынша салықтық шегерім ағымдағы қаржы жылына Заңда белгіленген ең аз еңбекақының (ЕАЕ) он екі еселенген мөлшері болады. 2016 жылы ЕАЕ – 22 859 теңге, демек салықтық шегерім – 274 308 теңге (12 х 22 859). Салық ойындары: зейнетақы Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына сай кез келген табысқа, ол еңбекақы болса да, шәкіртақы болса да жеке табыс салығы салынады. Қазақстан Республикасының “Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы” кодексінің 160-бабының 3-тармақшасына сәйкес зейнетақы да төлем көзіне салық салынатын табысқа жатады. Дегенмен, жеке зейнетақы шотына аударылатын еңбекақыдан 10% міндетті зейнетақы жарналарына салық салынбайды. Жеке табыс салығы зейнетақы төлемдерін алған кезде ғана алынады. 1 Салықтық шегерім – салық салынатын табыс мөлшерін азайтатын сома Игра на понижение Пенсионеры по возрасту, являющиеся гражданами Казахстана, имеют право на налоговые вычеты 1 из дохода, получаемого из ЕНПФ. Иными словами, подоходным налогом будет облагаться не вся выплата, а только ее часть. Чтобы определить окончательную сумму налога, необходимо от “пенсионных выплат за год” отнять “установленный налоговый вычет”. Для расчета суммы годовой выплаты применяется специальная методика, установленная Правилами осуществления пенсион- ных выплат из пенсионных накоплений, сформированных за счет обязательных пенсионных взносов, обязательных профес- сиональных пенсионных взносов из единого накопительного пенсионного фонда, (Постановление Правительства Республики Казахстан от 02.10.2013 г. № 1042 с изменениями от 10.12.2015). Согласно данной методике, годовая сумма рассчитывается в размере наибольшей из следующих величин: тридцатикратного размера минимальной пенсии, установленного законом о респуб- ликанском бюджете на соответствующий финансовый год, или произведения суммы пенсионных накоплений на коэффициент текущей стоимости в соответствующем возрасте получателя. Если годовая сумма выплат составила 30 минимальных пенсий, в 2016 году она будет равна 774 720 тенге, так как размер ми- нимальной пенсии на этот год составляет 25 824 тенге. Налоговый вычет по годовой сумме выплат составит двенадцатикратный размер минимальной заработной платы (МЗП), установленный Законом на текущий финансовый год. В 2016 году МЗП сос- тавляет 22 859 тенге, следовательно, налоговый вычет будет равен 274 308 тенге (12 х 22 859). Налоговые игры:
пенсия
Любой доход, будь то заработная плата или стипендия, согласно действующему законодательству Республики Казахстан, облага- ется индивидуальным подоходным налогом. Пенсия, в соответст- вии с подпунктом 3 статьи 160 Кодекса Республики Казахстан “О налогах и других обязательных платежах в бюджет”, также относится к доходу, облагаемому налогом у источника выплаты. При этом обязательные пенсионные взносы – 10% от заработной платы, перечисляемые на индивидуальный пенсионный счет – налогом не облагаются. Индивидуальный подоходный налог будет взиматься лишь при получении пенсионных выплат. 1 Налоговый вычет – это сумма, которая уменьшает размер дохода, с которого уплачивается налог PRO ЕНПФ
10 11 PRO ЕНПФ Қосымша
түзету Дополнительная корректировка Некоторые категории граждан, в соответствии с подпунктом 13 пункта 1 статьи 156 Налогового Кодекса, могут рассчитывать на корректировку дохода в пределах 55-кратного минимального размера заработной платы. Но нужно помнить, что предел установлен на все источники дохода суммарно за год: если гражданин воспользовался корректировкой при исчислении налогов по другим доходам, помимо пенсии, то при получении пенсионных выплат льготы не предоставляются. Под льготное налогообложение попадают участники Великой Отечественной войны, люди, награжденные орденами и меда- лями за самоотверженный труд и воинскую службу в эти годы, а также те, кто прослужил не менее полугода с 22 июня 1941 года по 9 мая 1945 года, даже при отсутствии наград. Льготами также могут воспользоваться инвалиды 1, 2 и 3 групп, дети-инвалиды, один из родителей, опекунов, попечителей лиц, имеющих категорию “ребенок-инвалид” или “инвалид с детства” до достижения таким лицом восемнадцатилетнего возраста, и один из удочерителей и усыновителей до тех пор, пока ребенку не исполнится 18 лет. Для применения корректировки дохода при налогообложении пенсионных выплат получателю, относящемуся к одной из выше- перечисленных категорий лиц, необходимо предоставить в ЕНПФ заявление и необходимые документы. Список документов и образец заявления можно найти на сайте Фонда www.enpf.kz в разделе “Услуги” – “Пенсионные выплаты” – “Порядок налогообложения пенсионных выплат”. Салық Кодексінің 156-бабының 1-тармағының 13-тармақша- сына сәйкес кейбір санаттағы азаматтардың ең аз еңбекақының 55 еселенген мөлшерінде табысты түзетуіне болады. Алайда барлық табыс көзіне шектің бір жылға жиынтық түрде белгіленгенін есте сақтау керек: егер азамат зейнетақыдан бас- қа табыс бойынша салық есептеу кезінде түзетуді пайдаланған болса, онда зейнетақы төлемдерін алған кезде жеңілдіктер берілмейді. Жеңілдікті салық Ұлы Отан соғысына қатысушыларға, осы жылдары ерен еңбегі және әскери қызметі үшін ордендермен және медальдармен марапатталған адамдарға қолданылады, сондай-ақ марапаттары болмаса да 1941 жылғы 22 маусымнан бастап 1945 жылғы 9 мамырға дейін кемінде жарты жыл қызмет еткен адамдарға қолданылады. Сонымен қатар жеңілдіктерді 1, 2 және 3-топтағы мүгедектер, мүгедек балалар, “мүгедек бала”немесе “бала кезінен мүгедек” санатындағы тұлғалардың ата-анасының, қорғаншыларының, қамқоршыларының бірі аталған тұлға он сегіз жасқа толғанға дейін және бала асырап алушының біреуі бала 18 жасқа толғанға дейін пайдалана алады. Зейнетақы төлемдеріне салық салған кезде табысты түзетуді қолдану үшін жоғарыда аталған тұлғалар санаттарының біріне жататын алушыға БЖЗҚ-ға өтініш және қажетті құжаттар беру керек. Құжаттар тізімін және өтініш үлгісін Қордың www. enpf.kz сайтындағы “Қызметтер” - “Зейнетақы төлемдері” - “Зейнетақы төлемдеріне салық салу тәртібі” бөлімінен көруге болады. Ойыннан тыс Вне игры Как и в любом правиле, здесь есть свои исключения. Например, корректировки облагаемого дохода не применяются в отно- шении опекунов и попечителей детей с инвалидностью, если они являются административными работниками организаций образования, медицины или социальной защиты, в силу трудовых отношений с такими предприятиями. Также налоговые вычеты и корректировки при налого- обложении пенсии не применяются при унаследовании пенсионных выплат и по выплатам нерезидентам Республики Казахстан, в том числе лицам, выехавшим на постоянное место жительства за пределы РК. Иными словами, вся сумма их пенсионных накоплений при выплате из ЕНПФ будет облагаться по ставке 10%. Кез келген ережедегідей мұнда да өзіндік тыйымдар бар. Мысалы салық салынатын табысты түзету білім беру, медицина және әлеуметтік қорғау ұйымдарының әкімшілік қызметкерлері болса, осындай кәсіпорындармен еңбек қатынасына байла- нысты мүгедектігі бар балалардың қорғаншыларына және қамқоршыларына қатысты қолданылмайды. Сондай-ақ зейнетақыға салық салған кездегі салықтық жүктеу/скачать 1,16 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|