Ондық санау жүйесінде есептеуді үйрену

Ондық санау жүйесінде есептеуді үйрену

• 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 -1 -2 -3 -4 -5 -6 -7 -8 -9 -10

• 3 8 4 , 9 5 0 6

• 384,9506=3*102+8*101+4*100+9*10-1+5*10-2+0*10-3+6*10-4

• Дәрежелер сызғышы

• Үтірден бастап солға қарай санаймыз

• Үтірден кейін оңға қарай санаймыз

Мысалдар:

• 856,25 = 8*102+5*101+6*100+2*10-1+5*10-2
• 12937,1=1*104+2*103+9*102+3*101+7*100+1*10-1
• 2013 = 2*103+0*102+1*101+3*100

ЕКІЛІК САНАУ ЖҮЙЕСІ

• Компьютерде, әдетте ондық емес, позициялық екілік санау жүйесі, яғни негізгі «2» санау жүйесі қолданылады.
• ЕКІЛІК ЖҮЙЕДЕ КЕЗ КЕЛГЕН САН
• 0 МЕН 1 ЦИФРЛАРЫНЫҢ КӨМЕГІМЕН ЖАЗЫЛАДЫ ДА, ЕКІЛІК САН ДЕП АТАЛАДЫ.

Екілік санды тек 0 мен 1 цифрларынан тұратын ондық саннан ажырату үшін, екілік санның жазбасының индексіне екілік санау жүйесінің белгісі тіркеледі.

• Екілік санды тек 0 мен 1 цифрларынан тұратын ондық саннан ажырату үшін, екілік санның жазбасының индексіне екілік санау жүйесінің белгісі тіркеледі.
• Мысалы:10101,1112
• ЕКІЛІК САННЫҢ ӘРБІР РАЗРЯДЫН (ЦИФРЫН) БИТ ДЕП АТАЙДЫ.

Мысалы: 1010101

• Мысалы: 1010101
• 1*26+0*25 +1*24+0*23+1*22+0*21+1*20
• 10101012 = 8510
• Берілген мысалда екілік сан жеті орынды бүтін саннан тұрады. Сонымен, 1010101 екілік саны 85 ондық санына сәйкес немесе
• 10101012 =8510

Сандарды ондық санау жүйесінен екілік санау жүйесіне ауыстыру

• Сандарды ондық санау жүйесінен екілік санау жүйесіне ауыстыру

891

• 891

• 2

• 2

• 1

• 445

• 2

• 2

• 6

• 55

• 13

• 111

• 27

• 222

• 2

• 2

• 2

• 2

• 2

• 0

• 1

• 0

• 1

• 1

• 1

• 1

• 1

• 1

• 3

• Жауабы:
• 89110 =11011110112

• Бүтін оң ондық санды екілік санау жүйесіне ауыстыру үшін осы санды 2-ге бөлу керек. Алынған бөліндіні қайтадан екіге бөліп және т.с.с. алынған бөлінді 2-ден кіші болғанша бөле беру керек.

• Ауыстыруды тексеру үшін көбейту амалын қолданамыз.

• төменнен жоғары қарай жазамыз