Саясаттану. Пс 137ЖМ

Саясаттану ғылым ретінде 
басталуы 
ХХ г. 50 жж. саясаттану дербес 
ғылым саласы жəне оқу пəні ретінде 
қалыптасты. 1948 ж. ЮНЕСКО 
бастауымен Саяси ғылымның 
халықаралық бірлестігі құрылды.
10

“
Саясаттану - (грек, politike - 
мемлекетті басқару өнері, logos - 
сөз, түсінік, ілім] - саясат, саяси 
үрдіс, саяси билік туралы ғылым.
11
11

Бұрынғыда “Саясат” сөзін, оның қызметін, кімге қызмет 
ететінін қалай түсінген?
12
Көне Қытай 
“Император құдаймен 
байланысушы” 
Император елді 
басқарсын деп құдай 
таңдаған.
Ежелгі Мысыр 
“ Құдай реттейді” 
Адамзат 
қоғамындағы 
құбылыстардың 
бəрін басқарушы 
тек құдай.

Əр бір дербес ғылымды зерттейтін əдіс, құралдары болады.
Саясаттану ғылымының өз ерекшелігіне сай əдістер бар
13
 
•
əлеуметтанулық
● тарихи зерттеу
● салыстырмалы талдау
● құрылымдық-функционалды
● бихевиористік
● жүйелік
.
● диалектикалық -матералистік 

Қай ғылым болмасын белгілі бір қызметтерді атқарады. 
Саясаттанудыңда ондай қызметтері бар.
•Танымдық қызмет
Саяси білім қоғамдағы 
оқиғаларды танып-білуге, 
олардын саяси мəнін 
түсінуге жəне болашақты 
болжауға мүмкіндік 
береді.
•Бағалау қызметі
Ол саяси кұрылысқа, 
институттарға, іс-
əрекеттерге жəне 
оқиғаларға саяси баға 
береді.
•Саяси əлеуметтену қызметі
Ол азаматтықты, халықтын 
демократиялық саяси 
мəдениеттілігін 
қалыптастырады.
14

Саясаттанудың негізгі парадигмалары
15
Саясаттануда парадигма деп – саяси 
өмірді бейнелеуде білімді 
ұйымдастырудың сынын білдіретін, 
əлеуметтік құбылыстардың бір тобын 
теориялық пайымдау үлгісі деп 
мойындаған негізгі тұғырнама желісін 
айтады.
«Парадигма» ұғымын 20 жж. 
ғылыми айналымға енгізген 
американ философы жəне қоғам 
тарихын зерттушісі Томас Кун.

●
Теологиялық парадигма (тео - құдай, логос - ілім) саясатты, билікті 
құдайдың құдыретімен түсіндіреді, яғни адамға саясат əлемін, саяси 
қатынастарды түсіндіретін діни пайымдарды Құдай берген деп 
қабылданады
.
●Натуралистік парадигма саясатты əлеуметтік сипаты 
жоқ табиғи себептермен, атап айтқанда , географиялық 
ортамен, биологиялық жəне психофизиологиялық 
ерекшеліктерімен түсіндіреді.

SWOT ANALYSIS
17
● Тиімді (рационалды) сыни парадигма саясаттың 
табиғатын оның өз ішіндегі себептермен , 
қасиеттермен, элементтермен түсіндіреді.
● Əлеуметтік парадигма саясаттың табиғаты мен пайда 
болуын əлеуметтік факторлар арқылы түсіндіреді.

Қолданылған əдебиет
18
● «Саясаттану» Д.Жамбылов
● «Саясаттану негіздері» Р. Əбсаттаров