Саясаттану



Pdf көрінісі
бет106/131
Дата06.01.2022
өлшемі15,5 Mb.
#15124
1   ...   102   103   104   105   106   107   108   109   ...   131
БЕРК ЭДМУНД  (1729-1797  жж.)  –  ағылшын  саяси  қайраткері  және 
консерватизм теоретигі. Берктің саяси ілімі - өзі қарсы болған 1789 ж. француз 
революциясын  зерттеулерінің  жемісі.  Ол  мемлекет  пен  қоғамды  тірі 
организммен  салыстыра  отырып,  тарихи  процестің  нәтижесі  ретінде  қарады. 
Берк мемлекеттің негізгі мақсаты ретінде тәртіп пен заңды күзету деп ұғынды. 
Сондықтан  ол  меншікке  құқықты,  жеке  тұлғаның  құқығын  өзге  барлық 
құқықтардан жоғары санаса да, табиғи құқық идеясын қолдаған жоқ. 


164
Сайланған  билік  түрін  қорғай  отырып,  Берк  ағылшын  парламентін 
осындай билік институты деп санады, алайда оның қызметін халық бақылауға 
тиіс  емес  деді.  Бұл  –  азшылық  көпшілікке  “игілік  жасайтын  үлгі  
деп”түсіндірді.  Заң  шығарушылар  мемлекет  саясатын  жүзеге  асыру  үшін 
сайланады, олар өз сайлаушыларының сілтеуімен қызмет атқаратын қарапайым 
елшілер болуға тиісті емес. 
Берк мемлекет жүйесін адамзат  даналығының жинақталған қоры ретінде 
қарап,  реформаларды  жақтады.  Бірақ  реформаторлар  мемлекет    әкенің 
жарақатына “шынайы ізгілікпен, үлкен  қамқорлықпен” қарағандай болуы тиіс. 
Мемлекетті  талқандау  оңай,  оны  жаңғырту,  аяғынан  тұрғызу  қиын.  Берк 
өркениетке  нәзік  зат  ретінде  қарады.  Ойшыл қоғамның  тұтастығы  мен 
қалыптасқан  құрылымдарын  бүлікші  топтардан  қорғау  керек,  әйтпесе 
мемлекетті  талқандап тастау қиын емес екенін   ескертті.Э.Берк саяси ғылымға 
консерватизм идеологиясын енгізді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   102   103   104   105   106   107   108   109   ...   131




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет