«саяси модернизация» ПƏні бойынша дәріс мазмұны 1-дәріс. Кіріспе


-дәріс. Интеллектуалдық элита жəне саяси модернизация



бет3/7
Дата17.10.2023
өлшемі84 Kb.
#116750
1   2   3   4   5   6   7
5-дәріс. Интеллектуалдық элита жəне саяси модернизация
«Интеллигенция», «интеллектуалдық элита» жəне «саяси элита» ұғымдары. Интеллигенцияның қазіргі саяси концепцияларын жіктеу, интеллигенцияның саяси тұрғыдан əлеуметтенудің ерекшеліктері. Саяси жəне интеллектуалдық элитаның ұқсастығы мен айырмашылығы. Қазіргі қоғамдағы саяси элитаның əлеуметтік өкілдігі. Құрылуы, қоғамдағы орны. Интеллектуалдық жəне саяси элиталардың саяси модернизациядағы рөлі. Интеллегенция мен биліктің өзара əрекеттесуі. Интеллигенцияның қазіргі қоғамдағы өзгеріс үстіндегі жіктемелік (стратификациялық) құрылымдағы перспективалары. Саяси лидерлер, олардың модернизация процестеріндегі саяси рөлінің қызметі.


6-дәріс. Қоғамдағы саяси модернизациялаудың тарихи қажеттілігі
Жаңарту ісін талап ететін əлеуметтік-экономикалық, саяси мəдени-идеологиялық факторлар. Модернизациялық процестердің алғышарттары.
Саяси басшылықтың, мемлекеттің, биліктің құрылымы мен мазмұнының
өзгеруі. Демократия. Құқықтық мемлекет. Азаматтық қоғам. Адам жəне құндылықтар. Құндылықтар қақтығысы. Модернизация идеологиясы. Дəстүрлі қоғамнан қазіргі қоғамға көшудің қажеттілігі. Модернизация процесіндегі ерекшеліктер, қарама-қайшылықтар.


7-дәріс. БҮКІЛ ƏЛЕМДІК ДАМУ КОНТЕКСТІНДЕГІ САЯСИ МОДЕРНИЗАЦИЯ
АҚШ-тағы жəне əлемнің өзге де дамыған елдеріндегі модернизация. АҚШ-тағы, ЕуроОдақтағы (Франциядағы, Англиядағы, Германиядағы т.б.), Азиядағы, Оңтүстік-Шығыс Азия елдеріндегі жəне басқа да елдердегі модернизацияның жалпы сипаттамасы.


8-дәріс. Табиғи модернизация
АҚШ-тың мемлекеттік құрылысының қалыптасуы. «Конференция баптарынан» 1787 жылғы «Федералист» конституциясына өту. Бұқара халықтың құқық жөніндегі билль үшін күресі. Конституцияға жасалған өзгертулер. Америка революциясының сипаты мен ерекшелігі. Екіпартиялық жүйенің қалыптасуы. Федералистің билігі. Джефферсон демократиясы.
Партиялық жүйе. Демократиялық партияның құрылуы. Т. Рузвельт президент болған дəуір: «ілгерішіл дəуір», «адал курс», мемлекеттің экономикаға белсенді түрде араласуы. 1910 жылғы «Парламенттік революция». Екіпартиялық жүйенің дағдарысы. 1912 жылғы президент сайлауы. Прогрессивтік партия. «американдық айырықшалық» теориясы. Жеке-даралық идеологиясының үстемдік етуі. 1929-1933 жылғы дүниежүзілік экономикалық дағдарыс, оның АҚШ-тағы ерекшелігі. Рузвельттің «жаңа бағыты» реформалары экономиканы мемлекеттік реттеудегі либералдық моделі ретінде. «Жаңа бағыттың» əлеуметтік заңнамасы. АҚШ-тағы кейінгі индустриалдық модернизация.
Ағылшын абсолютизмнің өзіндік сипаты. «Қауымдар палатасын дəріптеу» жəне король билігінің құдайдан берілгендігі принципін терістеу. «Құқық туралы петиция», Ұзақ парламент, оның əлеуметтік құрамы мен саясаты.
Буржуазиялық ағылшын революциясы. «Тамыр мен атпа бұтақтар туралы» билль. Ұзақ парламенттің заңнамалық қызметі. «Шынайы левеллерлердің» қоғамдық-саяси идеялары. Протекторат, оның мəні. Протекторат конституциясы. Англиядағы екінші республика (1659-1660 жылдар). Қайта құру кезеңі. Конвенциялық парламент. Қайта құру кезеңіндегі Ұзақ парламент.
Партиялық-саяси топтардың құрылуы. Виги жəне тори. 1668 жылғы мемлекеттік төңкеріс. «Құқық туралы билль». Король билігі мен парламенттің саяси мəртебесі. Англияның парламенттік монархияға айналуы.
Діни төзімділік туралы билль. ХVIII ғасырдың аяғы мен ХVIII ғасырдың бірінші жартысындағы саяси даму. Парламенттік жүйе. Конституциялық-монархиялық түзімнің нығаюы. Тақ мұралау жайлы билль. Ағылшын парламенттік жүйесінің əлеументтік мəні. Ұлыбританияның партиялық-саяси жүйесіндегі өзгерістер. Ллойдджордизм. Жаңа консерватизм. «Бір ұлт» теориясы. «Тыныш революция» М. Тэтчердің үш консервативтік үкіметі. (1979-1990жылдар). Консеваторлардың «Дұрыс көзқарас» бағдарламасы.
Тэтчершілдік – консерватизмнің неғұрлым идеологияланған нұсқасы.
Ұлы Француз революциясы. «Адам мен азаматтың құқық декларациясы» 1791 жылы конституцияның қабылдануы. Заң шығарушы жиналыс. Монархияны құлату жəне республиканың орнауы. Париждегі революциялық
Коммуна. Монархияны құлату. Якобшілдердің диктатурасы. «Басқарудың уақытша революциялық тəртібі. Термидориан Конвенті жəне Директория түзімі. Бурбондар монархиясын қалпына келтіру. Қалпына келтіру тұсындағы конституциялық-монархиялық түзім. 1814 жылғы хартия. Наполеон кодекстерінің əрекеті мен басқару жүйесін сақтап қалу. Шілде монархиясының дағдарысы. 1848 жылғы революция. 1851 жылғы мемлекеттік төңкеріс екінші империя. 1852 жылғы конституциясы. Бонапарт диктатурасының «республикашылдарсыз республика» түзімі. Атқарушы билікті шектеу туралы заң (1873 жыл) республикалық құрылыстың жемісі. Үшінші республиканың конституциясы (1875 жыл) Саяси партиялар. Қалыпты республикашылар, түбегейшілдер, олардың саясаты. Басқару ісін орталықтандыру. Франциядағы 1918-1919 жылдарғы партиялық-саяси сан-алуандық. Саяси жүйеде үшінші республиканың блоктік стратегиясының бекітілуі. 1920 жылы сайлау жүйесінің өзгеруі. Дирижизм. Франциядағы уақытша түзім. 1946 жылғы конституция. Iv республика. Шарль де голльдің коалициялық үкіметі. Монненің өнеркəсіпті модернизациялау жəне жаңғырту жоспары. Де Голль үкіметінің жасақталуы.
Төтенші өкілеттіліктер. Жаңа конституцияның қабылдануы. (1958 жыл) v республиканың құрылуы. Де Голльдің күшті президенттік билігі. Аралас президенттік-парламенттік түзім.




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет