Сборник материалов Международной научно-образовательной конференции
жүктеу/скачать 6,76 Mb. Pdf көрінісі
|
|
Аннотация В этом научном статье говориться о двух и трехзначных одинаковых и зеркальных чисел как в форме обобщенной формулы. Показаны условия для их реализации. В то же время кодифицированы в виде таблицы. ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке
ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке
Білім өркениеттіліктің әрі өлшемі, әрі тетігі болып табылатындықтан кез келген мемлекеттің рухани және әлеуметтік дәрежесі білім деңгейіне байланысты бағаланады. Жан-жақты үйлесімді, өркениетті елдің ұрпағын тәрбиелеп шығу бүгінгі мектептің алдына қойылған мақсаттардың бірі. Бұл мақсат әрбір орта мектеп мұғалімінен бүгінгі заман талабына сай оқыту әдістемесін күннен күнге жетілдіре түсуін талап етеді. Осы талаптың орындалуы орта мектеп бағдарламасындағы әрбір пәннің әр тарауының әр тақырыбын оқушы санасына жететіндей етіп оқытқанда ғана орындалады. Олай болса, оқушыларды жеке тұлға етіп тәрбиелеуде математика пәнінің де алатын орны, салмағы зор. Жас ұрпақтың саналы да сапалы білім алуының бірден – бір шарты – мұғалімнің ізденімпаз болуы. Себебі, еліміздің болашағы бүгінгі жас ұрпақтың білім деңгейімен өлшенеді. Қ азіргі уақытта барлық ғылымдардың зерттеулерінде математикалық әдістердің қ олданылуына байланысты математиканы оқытудың маңызы арта түсуде. Сондықтан математика мектептегі басқа пәндерді оқытуда басты – жетекші пән болып табылады. Математика сабағында тартымды, қызықты есептер шығаруда, ойды дамытып тартымды әрекетке айналдыру мұғалімнің бүгінгі күнгі басты міндеті болуы керек. Әрбір мұғалімнің алдындағы мұраты, ең қасиетті міндеті – рухани бай, жан – жақты дамыған жеке, дарынды тұлға қалыптастыру және өз пәнінен білім беріп қана қоймай әр баланың мүмкіндігін ашу, оны шығармашылық тұлғаға жетелеу. Мұғалімнің тәжірибесі тиімді ізденістермен тағы да тың жолдар іздеу, өзінің озық үлгілерін жаңа заман талабына сай дамыта отырып еңбектенуіне байланысты болмақ. Екі және үш таңбалы цифрлардың айырмасын бастауыш сыныпта оқыту алға қ ойылған. Бұл тақырыпты меңгеру кейбір оқушыларға қиын түседі. Ал кейбір оқушылар визуалды жақсы қабылдайды. Сондықтан екі және үш таңбалы цифрлардың айырмасының формуласын қорытып, оны кесте түрінде бейнелеп көрсету тиімді болып табылады. Екі таңбалы бірдей және айналық түрдегі сандардың айырмасының формуласы Екі таңбалы сандардың айырмасын бастауыш сыныпта оқыту алға қойылған. Бұл тақырыпты меңгеру кейбір оқушыларға қиын түседі. Ал кейбір оқушылар визуалды жақсы қ абылдайды. Сондықтан екі таңбалы сандардың айырмасын кесте түрінде бейнелеп көрсету тиімді болып табылады. Кесте түрінде түсіріп ғана қоймай кейбір екі таңбалы сандардың айырмасының формуласы қорытып, ұсынылды. Формуласы: mm – nn=11(m – n) Бұл тақырыпта екі таңбалы сандардың және әр түрлі бірдей екі таңбалы сандармен айырмасының формуласы көрсетіліп, сол формулаға сәйкес кесте жасалып, сонымен қатар формуланы қанағаттандыратын шартта көрсетілді. Формуласы: mm – nn=11(m – n) Шарты: ?????? ≥ ?????? ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке
ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке
1 – кесте Екі таңбалы сандардың айналық түрдегі сандардың айырмасы Екі таңбалы сандардың айналық түрдегі сандармен айырмасы екі таңбалы сандардың айырмасына негізделуімен жасалды. Екі таңбалы сандардың айналық түрдегі санмен айырмасының формуласы көрсетілді. Формуласы: mn – nm=9(m-n) Және де шарттары мен түрлері, сонымен қатар соларға сәйкес кесте де жасалды. Шарты: ?????? > ??????; m1 -1m m1-1m 12 13 14 15 16 17 18 19 21 9 8 7 6 5 4 3 2 31 19 18 17 16 15 14 13 12 41 29 28 27 26 25 24 23 22 51 39 38 37 36 35 34 33 32 61 49 48 47 46 45 44 43 42 71 59 58 57 56 55 54 53 52 81 69 68 67 66 65 64 63 62 91 79 78 77 76 75 74 73 72 2-кесте mm-nn 11 22 33 44 55 66 77 88 99 11 0 22 11 0 33 22 11 0 44 33 22 11 0 55 44 33 22 11 0 66 55 44 33 22 11 0 77 66 55 44 33 22 11 0 88 77 66 55 44 33 22 11 0 99 88 77 66 55 44 33 22 11 0 ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке
ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке
2-кестеде көрсетілген екі таңбалы айналық санның айырмасында mn – nm=9(m-n) формуласының m1 -1m түрі көрсетілген. Осы түрінде оның диагоналында 9- дың көбейту кестесін байқауға болады, яғни 9x1=9, 9x2=18, 9x3=27, 9x4=36, 9x5=45, 9x6=54, 9x7=63, 9x8=72. Бұл да математикалық таңғажайыптардың бірі. Осы кестені байқасақ, 1- ден 8 – ге дейін түскенде бір баған мен бір жол қысқаратынын байқауға болады. Егер оқушылар екі таңбалы бірдей және айналық бет сандардың азайту кестесін меңгеріп алатын болса 200-ден астам сандардың айырмасын біліп қана қоймай, көбейту кестесіндегі «9-ға» көбейту бөлімін меңгеруге үлкен септігін тигізеді. Ү ш таңбалы бірдей және айналық түрдегі сандардың айырмасының формуласы Ү ш таңбалы сандардың айырмасын да бастауыш сыныпта оқыту алға қойылған. Бұл тақырыпты да меңгеру кейбір оқушыларға қиын түседі. Сондықтан үш таңбалы сандардың айырмасын да кесте түрінде бейнелеп көрсету тиімді болып табылады. Кесте түрінде түсіріп ғана қоймай кейбір үш таңбалы сандардың айырмасының формуласы қорытып, ұ сынылды. Бұл тақырыпта үш таңбалы сандардың және әр түрлі бірдей үш таңбалы сандармен айырмасының формуласы көрсетіліп, сол формулаға сәйкес кесте жасалып, сонымен қатар формуланы қанағаттандыратын шартта көрсетілді. Формуласы: MOM – NON=11(M – N) Шарты: ?????? ≥ ?????? 3 – кесте Ү ш таңбалы сандардың айналық түрдегі сандардың айырмасының формуласы MOM-NON 101 202 303 404 505 606 707 808 909 101 0 202 101 0 303 202 101 0 404 303 202 101 0 505 404 303 202 101 0 606 505 404 303 202 101 0 707 606 505 404 303 202 101 0 808 707 606 505 404 303 202 101 0 909 808 707 606 505 404 303 202 101 0 ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке
ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке
Ү ш таңбалы сандардың айналық түрдегі сандармен айырмасы үш таңбалы сандардың айырамасына негізделуімен жасалды. Үш таңбалы сандардың айналық түрдегі санмен айырмасының формуласы көрсетілді. Формуласы: MN– NM=99(M-N) Және де шарттары мен түрлері, сонымен қатар соларға сәйкес кесте де жасалды. Шарты: ?????? > ??????; O – кез келген сан. MO1 - 1OM. N=1 MO1-1OM 1O2 1O3 1O4 1O5 1O6 1O7 1O8 1O9 2O1 99 98 97 96 95 94 93 92 3O1 199 198 197 196 195 194 193 192 4O1 299 298 297 296 295 294 293 292 5O1 399 398 397 396 395 394 393 392 6O1 499 498 497 496 495 494 493 492 7O1 599 598 597 596 595 594 593 592 8O1 699 698 697 696 695 694 693 692 9O1 799 798 797 796 795 794 793 792 4-кесте 4-кестеде көрсетілген үш таңбалы айналық санның айырмасында MON– NOM=99(M-N) формуласының MO1 - 1OM. N=1 түрі көрсетілген. Осы түрінде оның диагоналында 99-дың көбейту кестесін байқауға болады, яғни 99x1=99, 99x2=198, 99x3=297, 99x4=396, 99x5=495, 99x6=594, 99x7=693, 99x8=792. Бұл да математикалық таңғажайыптардың бірі. Осы кестені байқасақ, 1- ден 8 – ге дейін түскенде бір баған мен бір жол қысқаратынын байқауға болады. Егер оқушылар осы кестелерді меңгеріп алатын болса үш таңбалы сандардың 2500-ға жуық айырмасын және де екі таңбалы 99 санының көбейту кестесін жатқа білетін болады. Ал бұл оқушылардың үлкен жетістігі болып табылады. Қ орытынды: Екі және үш таңбалы бірдей және айналық түрдегі сандардың айырмасының формуласы бұл тек мектеп программасында ғана емес, ғылымда да өз орнын алары сөзсіз. Бұл материалдың негізінде көптеген тиімді есептеулер жүргізуге болады. Және де көбейту кестесімен байланыс орнату арқылы оқушылардың логикалық ойлау қабілеттерін арттырумен қатар, математика пәніне деген қызығушылығын арттырып, өмірде қ олдануға бағыт беру қажет. Пайдаланылған әдебиеттер: ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке
ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке
1. Көбенқұлұлы Н.«Математикалық ойашар», «Қазақ энциклопедиясы» 2009ж, 9б. 2. Н.Н.Забежанская, К.Ш.Шаяхметова «Мектептегі математикалы қ терминдердің анықтағыш сөздігі» Алматы 1991ж, 3б. 3. М.Я .Выгодский « Справочник по элементарной математике» Москва «Наука» 1987ж,52б ОҚУШЫЛАРДЫҢ ОЙЛАУ ҚАБІЛЕТТЕРІН ЛОГИКАЛЫҚ ТАПСЫРМАЛАРДЫ ОРЫНДАУ АРҚЫЛЫ ДАМЫТУ Орынтаева Рыскуль Нурбековна Жалпы білім беретін негізгі мектеп - интернаты № 22, I санатты математика пәнінің мұғалімі, Cұрыптау бекеті, Қарағанды қаласы, Қазақстан Түйін Автор өзінің мақаласында математика сабағында логикалық тапсырмаларды тиімді қолдана отырып, оқушылардың ойлау қабілеттерін дамытуға болатындығын көрсете білген. Аннотация Автор в своей статье показывает, что при эффективном применений логических упражнений на уроке математики можно у учащихся развивать логическое мышление. XX ғасырдың жан –жақты зерделі, дарынды, ойлау қабілеттері дамыған адамды қ алыптастыруда білім беру мәселесі мемлекетіміздің басты назарында. Математика адамзат мәдениетінің ажырамас бөлігі бола отырып, өнер сияқты адамның рухани жан дүниесінің қалыптасуына ықпал етеді. Математика адамда ақыл ой адалқығын, шындыққа ұ мтылуға тәрбиелейді. Білім беру жүйесінің оқыту үрдісінде оқушылардың математикаға қ ызығушылығын арттыру үшін қызғылықты да тиімді бағдарламаларды жобалау қазіргі заман талабына байланысты туындауда. Оқушының бойындағы бұрыннан бар білімді тереңдететін, білуге ынталандыратын, терең ойланатын бұл тапсырмаларды әртүрлі формада өткізуге болады. Яғни, логикалық жаттығулар орындау, ойын, саяхат, топтық, жұптық жұмыстарды сабақ барысында жиі қолдануға болады[1]. Математиканы оқытудың әрбір кезеңінде оқушылардың бағдарламалық материалды оқып үйренгендей қабылдауға терең де берік білімдеріне, іскерліктеріне және дағдыларына, сонымен бірге, математиканы оқытудағы қызығушылығын дамытуға да байланысты |