УДК 547.913  ELAEAGNUS ANGUSTIFOLIA

273 

Эк

ст

ра

кт

ивті

ліг

і, 

%

 

Қ

ышқылдылығы, %

 

Ас

корби

н қ

ышқылы м

г/%

 

Ан

тоц

иа

нда

р, % 

 

Фла

вон

ои

дт

ар, %

 

Поли

фено

лдар, %

 

Қ

ан

тт

ар, 

%

  

Б

елок

, %

 

К

ле

ча

тк

а, 

%

 

Май, 

%

 

К

арот

ин

, м

кг

/100

г 

С

уда

  

С

пи

рт

те

  

30,5 

16 

0,15

 

 

19,4

 

0,1257

 

 

1,

09

62

 

23,734

 

0,050

 

22,69

 

32,8

 

2,18

 

4

12

 

 

Еlaeagnus  angustifolia  гҥлінің  қҧрамының  ылғалдылығы  мен  кҥлділігі  гравиметриялық 

әдіспен  анықталды.  Анықтау  нәтижесінде  кҥліділігінің  мәні  жоғары  болуы  оның 

қҧрамындағы макро-микроэлементтер мӛлшерінің кӛп екенін байқауымызға болады.  

Экстрактивтілігі  суда  және  80%  этил  спиртінде  2  сағат  уақытта  жҥргізілді. 

Экстрактивтілігінің  мәні  спиртпен  салыстырғанда  суда  2  есе  жоғары.  Қышқылдылығы, 

аскорбин  қышқылы  титриметриялық  әдіспен  анықталды.  1-кестеде  кӛрсетілген 

мәліметтеріне  сҥйенсек,  аскорбин  қышқылына  бай  екенін  кӛруімізге  болады.  Аскорбин 

қышқылы,  С  дәрумені  организмге  аса  қажетті  витаминдердің  бірі.  Ол  жетіспеген  жағдайда 

адам  қырқҧлақ  ауруына  шалдығады.  Сонымен  қатар  организмнің  тыныс  алу  процесіне  де 

тікелей қатысы бар. 

Еlaeagnus 

angustifolia 

гҥлінің 

қҧрамындағы 

антоциандар, 

флаваноидтар, 

полифенолдар,  каротин  және  қант  мӛлшері  фотокалориметрлік  әдіспен  КФК  –  2  маркалы 

фотокалориметрінде, белок Къельдаль әдісімен анықталды. Ол 22,69%, демек белок мӛлшері 

де  кӛп.  Клечатка  А.Е.  Ермаковтың  модификациясы  бойынша  салмақтық  әдіспен,  шикі  май 

мӛлшері  Сокслет  аппаратының  кӛмегімен  салмақтық  әдісімен  анықталды.  Сонымен  қатар 

еlaeagnus  angustifolia  гҥлінің  қҧрамында  биологиялық  активті  заттар  антоциан,  флаваноид, 

полифенол, каротин мӛлшерлеріне бай екенін кӛруімізге болады [3]. 

Белок  алуан  тҥрлі  қызмет  атқарады,  олардың  тіршілік  ҥшін  аса  маңызды  органикалық 

қосылыс. Белок қҧнарлы қоректік зат, оның организмде жетіспеуі адамды қауіпті ауруларға 

ҧшыратады.  Адам  организмінде  кейбір  белоктар  синтезделмейді,  оларды  дайын  кҥйінде 

ӛсімдік және жануартекті азық-тҥліктердің қҧрамынан қабылдаймыз. Белоктар клеткалардың 

қҧрылысын  жасауда  да,  зат  алмасу  процесінде  де  ӛте  ҥлкен  роль  атқарады.  Организмде 

жҥретін  барлық  биохимиялық  реакцияларды  реттейді  және  кҥшейтеді.  Бҧлшық  еттер 

клеткаларының  қызметіне,  жоғары  органдарды  ауру  таратушы  агентерден  қорғау 

реакцияларына  қатысады.  Қанның  қҧрамындағы  гемоглобин  белогы  ӛкпеден  сіңіріп  алған 

оттекті дененің барлық ҧлпаларымен мҥшелеріне тасымалдап, оларды оттекпен қамтамасыз 

етеді де, ыдырау ӛнімі-кӛмірқышқыл газын қайтадан ӛкпе арқылы сыртқы ортаға шығарып 

отырады [2]. 

Антоциандар  табиғи  бояғыш  заттарға  жатады.  Олар  сарғыш  қызыл,  кӛк  тҥсті  болып 

кеңінен  таралған.  Олар  физиологиялық  активтілік  қасиет  кӛрсетеді.  Сондықтан  тамақ 

ӛнеркәсібінде, тауарларды бояуда, табиғи тыңайтқыштарды байытуда кеңінен қолданылады. 

Еlaeagnus angustifolia гҥлінің қҧрамындағы макро және микро элементтердің мӛлшері 

атом-эмиссионды  жартылай  сандық  спектрлік  анализ  әдісімен  «Аanalyst-  400»  приборында 

анықталып, гҥлдің қҧрамында Cu, Zn, Mn, Fe, Co, Cd, Ca, Mg, K, Na элементтер макро және 

микро мӛлшерде кездесетіні белгілі болды. 

274 

Макро және микроэлементтердің адам ағзасында алатын орны ерекше. Мысалы, егер 

ағзада  мыс  жетіспесе,  бауырда  қорланған  темір  гемоглобинмен  байланысқа  тҥсе  алмайды. 

Мыстың  мӛлшерінің  аз  немесе  кӛптік  шамасының  кӛрсеткіші  -  адамның  шашы.  Мыстың 

мӛлшері тӛмендеген кезде немесе жетіспеген жағдайда шаш тез ағарады. Мыс қанға оттектің 

ӛтуін  қамтамасыз  етеді.  Соның  нәтижесінде  жасуша,  ҧлпалар  оттекпен  жақсы  қамтамасыз 

етіледі.  Мыс  кӛптеген  ферменттердің  қҧрамына  кіреді,  ҧлпалардағы  тотығу  реакциясын 

жылдамдатады.  Темір  элементінің  рӛлі  денсаулық  ҥшін  ӛте  зор.  Егер  темір  жетіспесе, 

баршамызға  белгілі  анемия  немесе  қан  аздық  ауруы  пайда  болады.  Магний  жҥйке 

ҧлпаларының  жҧмысын  жақсартады,  сҥйек  тҥзуге  қатысады.  Марганец  ой  еңбегімен 

айналысатын  адамдар  ҥшін  тәулігіне  5-6  мг  мӛлшерінде  пайдаланады.  Жас  балаларға 

марганецтің мӛлшері ересектерге қарағанда кӛбірек қажет болады[4]. 

Сонымен  қатар  Еlaeagnus  angustifolia  гҥлінің  40%,  70%,  90%  этил  спиртіндегі 

ерітінділері  5890  маркалы  II  НР  газды  хроматографында  масс  -  селективті  детекторында 

анықталды. Еlaeagnus angustifolia гҥлінің 40% этил спиртіндегі ерітіндісінде 41 қосылыс бар 

екендігі  анықталып,  олардың  ішінде  ең  кӛп  кездесетін  қосылыстар:  кҥрделі  эфирлер, 

спирттер, фенол қышқылдары, қанттар болса, 70% этил спиртіндегі ерітіндісінде 49 қосылыс 

бар  екендігі,  Олардың  ішінде  амин  қышқылдары,  фенол  қышқылдары,  спирттер,  кҥрделі 

эфирлер  кӛп  мӛлшерде,  ал  90%  этил  спиртіндегі  ерітіндісінде  71  қосылыс  бар.  Олардың 

ішінде  ең  кӛп  кездесетіндері:  циклді  қосылыстар,  кҥрделі  эфирлер,  аминдер,  ароматты 

қосылыстар, фенол қышқылдары т.б. 

Қорытындылай  келе  Еlaeagnus  аngustifolia  гҥлінен  химиялық  қҧрамында  кездесетін 

заттар  медицинасында  тҥрлі  ауыруларды  емдеуде,  отандық  дәрі-дәрмек  жасауда,, 

фармацевтиканың дамуына ӛз ҥлесін қосады. Айталық: полифенолдардың рак пен жҥрек ауруларына 

қарсы  әсері  жақсы.  Ағзаның  А  дәруменіне  мҧқтаждығы  табиғи  каротиндердің  есебінен 

айтарлықтай  дәрежеде  қамтамасыз  етіледі.  Каротиндерді  тағамдарды  және  мал  азықтарын 

дәрумендеу  кезінде,  терінің  зақымдануын  емдеуде  және  тағамның  бояғыш  заты  ретінде 

пайдаланады.  

 

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 

1.

 

Музычкина  Р.А.,  Корулькин  Д.Ю.,  Абилв  Ж.А.  Качественный  и  количественный 

анализ  основных  групп  БАВ  в  лекарственном  растительном  сырье  и  фитопрепаратах.  - 

Алматы: КазГУ им. Аль-Фараби, 2004 - 288с. 

2.

 

 Абизов Е.А. Фармакогностический анализ плодов Elaeagnus orientalis L. // Фармация. – 

2011. – № 7. – С. 19 – 21.  

3.

 

 Самылина  И.А.,  Иващенко  Н.В.,  Багиров  И.М.  Анализ  жирного  масла  лоха 

узколистного  //  Аптечный  форум  ―От  производителя  до  аптеки  и  потребителя‖.  Тезисы 

докладов.Москва, 2007г.-С. 101-102. Бабаскин Д.В., Абизов Е.А.,  

4.

 

 Бабаскин  В.С.  Использование  биотест-систем  при  фармакологическом  изучении 

пелоидных  композиций  с  экстрактами  некоторых  видов  лоха  //  International  Journal  on 

Immunorehabilitation (Международный журнал по иммунореабилитации). – 2010. – Т. 12. – № 

2. – С. 239 – 240. 

 

 

УДК 543(075.8) 

МЫРЫШТЫ ҚАТТЫ ФАЗАЛЫ СПЕКТРОСКОПИЯ ӘДІСІМЕН АНЫҚТАУ  

Ахметова І.Е. 

Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ҧлттық  университеті, Астана 

Ғылыми жетекші -  К.С. Тосмаганбетова 

 

Бастапқы  реагенттер-стеарин  қышқылы,  диметилглиоксим  және  мырышты  сулы 

ерітіндіден  стеарин  қышқылымен  экстракциялауда  алынған  қатты  экстрактінің 

275 

жарықты жұту спектрлері зерттелді. Мырышты қатты фазалы спектроскопия әдісімен 

анықтауға мүмкіндік беретін градуирленген график тұрғызылды.  

I.КІРІСПЕ 

Жҧмыстың  ӛзектілігі.  Қоршаған  орта  нысандарындағы,  қоспалардағы,  биологиялық 

материалдардағы,  фармацевтикалық  препараттардағы,  тағам  ӛнімдеріндегі  мырыштың 

мӛлшерін аналитикалық бақылау мақсатында сезімтал, талғамдылығы, жоғары қол жетімді, 

орындалуы  жеңіл,  талдауды  концентрацияның  кең  спектірінде  жҥргізуге  мҥмкіндік  беретін 

мырышты анықтау тәсілдерін іздеу қазіргі кезде де маңызды. 

 Аталған  нысандар  қҧрамының  кҥрделілігі  мен  кедергі  келтіретін  матрицаның  болуы, 

оларды  анықтауда  нақты  нәтижелер  алуды  қиындатады.  Керекті  нәтижені  алудың  ең 

қарапайым  жолы  –  экстракция.  Ең  тиімді  және  қол  жетімді,  экстрагенттер  улы  емес, 

жарылыс тудырмайтын, қатты экстрактардағы мырышты анықтауға мҥмкіндік беретін оңай 

балқитын  органикалық  заттар  жатады.  Осындай  экстрагенттерді  пайдалану  сынама 

дайындаудың  нәтижелілігін  арттырады,  металдың  микрокӛлемін  анықтаудың  дәлдігі  мен 

сезімталдығын арттырады. 

 Жҧмыстың  мақсаты  –  мырышты  экстракциялық  қаттыфазалы  спектроскопиялық 

анықтау әдісін жасау. 

II.ТӘЖІРИБЕЛІК БӚЛІМ 

Тәжірибенің техникасы, қолданылған реагенттер және аппаратуралар 

Стандартты  мырыш  (ІІ)  ерітіндісін  дайындау  ҥшін  мырыш  (ІІ)  оксиді  т.т.а.    (ZnO) 

сынамасын  азот  қышқылында    (1:1)    (HNO

3

),    еріту  арқылы  дайындайды.  Жҧмысшы 

ерітінділерді  мырыш  (ІІ)  стандартты  ерітіндісін  ионсыздандырылған  суда  ерітіп, 

дайындайды. Оны «Аквилон» фирмасының Деионизатор-301-де алды [1]

.  

Экстракцияны  термостатталған  экстракциялық  сосудта  (Термостат-U1  ТЖ-0-03) 

жҥргізді. Сосудқа рН мәні анықталған мырыш (ІІ) су ерітіндісін қҧйылады. Сулы ерітіндінің 

рН «Эксперт-001» иономерімен анықтады. Сосудта сәйкес температураға келтіргеннен кейін 

есептеліп алынған органикалық реагентті салынады . Экстракциялық тепе-теңдік орнағаннан 

кейін,  қоспаны  стақанға  қҧйып  салқындатады.  Алынған  қатты  экстрактты  декантациямен 

бӛліп  алады.  Сулы  фазаның  тепе-теңдік  рН  анықтайды.  Мырыш  (ІІ)  экстракциясының 

бақылау 

дәрежесін 

су 

фазасы 

бойынша 

СФ-201 

спектрофотометрінде 

және 

электротермиялық атомизаторы бар «Квант-Z.ЭТА» атомдық-абсорбциялық спектрометрінде 

жҥргізді.  Графитті  трубкаларды  («SGL  Carbon»,  Германия),  жҧмыр  катодты  мырышқа 

арналған шамды (λ=307,6) (Кортек,Ресей) қолданды. Газ ретінде жоғарғы жиіліктегі аргонды 

қолданды. Графитті кюветті алдын-ала бірнеше рет

  

кҥйдірілді . Диффузиялық

  

шағылу және 

жҧту спектрлерін Cary 100 Scan UV-Visible Spectrophotometer қҧрылғыларында алынды [2].  

III.МЫРЫШ (II)-НІ АТОМДЫҚ-АБСОРБЦИЯЛЫҚ СПЕКТРОСКОПИЯМЕН 

АНЫҚТАУДЫҢ ӘДІСТЕМЕСІ 

Реагенттер:  

-

 

Мырыш

 

(II)-нің стандартты ерітіндісі  1 мг/мл; 

-

 

Ионсыздандырылған су. 

Жҧмысшы  ерітінділер  сыйымдылығы  1мл  пластикалық  Эпиндор  пробиркасында 

мырыш  (II)-нің  стандартты  ерітіндісін  ионсыздандырылған  сумен  сҧйылту  арқылы 

дайындалды.  Жҧмысшы  ерітінділердің  концентрациялары  15,  30,  45  мкг/л  болды.  Алынған 

жҧмысшы  ерітінділер  бойынша  градуирленген  график  тҧрғызылды.  Ол  ҥшін  дозатор 

кӛмегімен  5мкл  жҧмысшы  ерітіндісін  ӛлшеп  алып,  ААС-де  атомның  жарықты  жҧту 

интенсивтілігі анықталды [3]. 

 МЫРЫШ (II)-НІ ТИОСЕМИКАРБАЗИДТІҢ СТЕАРИН ҚЫШҚЫЛЫНДАҒЫ 

БАЛҚЫМАСЫМЕН ЭКСТРАКЦИЯЛАУ ӘДІСТЕМЕСІ 

 

Экстракцияға сулы ортаның рН-ның әсері. Органикалық заттардың экстракциялануы 

кӛп  факторға  тәуелді,  соның  ішінде  сулы  ортаның  рН-ы  бар.  Экстракцияланған  заттың 

мӛлшері  оның  сулы  фазадағы  диссоциациясына  байланысты.  Диссоциацияланбаған  заттың 

276 

молекулалары 

мен 

иондарының 

сулы 

ерітіндіден 

органикалық 

еріткіштермен 

экстракциялануы  бірдей  еместігіне  байланысты.  Экстракция  кезінде  диссоциацияланбаған 

молекулалар органикалық фазаға ӛтеді, ал су молекулаларымен жақсы гидратталған иондар 

сулы  фазада  қалады.  Сондықтан  суда  иондарды  жақсы  диссоциациялайтын  кҥшті 

электролиттер органикалық еріткіштермен экстракцияланбайды. 

Жұмыстың барысы: 

Экстракцияға  сулы  ортаның  әсері  рН=5,5-7,5  интервалында  зерттелді.  Сулы    және 

органикалық  фазалардың  кӛлемдік  қатынасы  1:5,  температура  90

0

C;  фазалар  жанасу 

ҧзақтығы 3минут; мырыш (II)-нің концентрациясы 1мг/мл. 

Титрі  1мг/мл  болатын  стандартты  ерітіндінің 1мл,  18мл  дистильденген  суды  стаканға 

қҧйып,  алынған  ерітіндіні  аммиактың  және  азот  қышқылының  сҧйылтылған  ерітіндісімен 

қажетті  рН  келтірілді.  Осы  ерітіндіні  термостатталған  экстракциялық  сосудқа  қҧйып, 

массасы 0,364г тиосемикарбазид және  3,388г стеарин қышқылын салады. Экстрагент толық 

балқығаннан  кейін    3  минут  экстракцияланады.  Экстракциялап  болғаннан  соң  арнайы  таза 

стаканға  ерітіндіні  қҧйып,  бӛлме  температурасына  дейін  суытады.  Органикалық  фазаны 

бӛліп,  су  фазасын  фильтрлеп,  экстракцияланып  болған  ерітіндінің  тепе-теңдік  рН-ын 

ӛлшейді.  Осы  ерітіндіден  керек  мӛлшерде  аликвота  алынып,  экстракциялық-фотометрлік 

және  атомдық-абсорбциялық  әдістермен  су  фазасында  қалған  мырыш  (II)  ионның  мӛлшері 

анықталады. Органикалық фазадағы мыс мӛлшері бастапқы және су фазасындағы мӛлшерлер 

айырмасы арқылы анықталады. Алынған нәтижелерді 9 кестеде жазылған [4]. 

  

Кесте 9.  рН=5,5-7,5  қышқылдық ортадағы мырыш (II)-ні тиосемикарбазидтің  

стеарин қышқылындағы балқымасының экстракциялау нәтижелері.  

m(СК)=3,388г ,  m(ТСК)=0,364г, Vсу.ф.=20 мл Vо.ф.=4 мл, 

2



Cu

С

=1мк/мл, Т=90

0

С, τ=3мин 

 

   

№  

Сулы орта  

рН  

   

Тепе-теңдік 

рН  

Экстракциядан 

кейінгі сулы 

фазадағы 

мырыштың  конц 

С

су

, мг/мл  

Экстракциядан 

кейінгі орг. 

фазадағы 

мырыштың  

С

сорг

мг/мл  

   

R,%  

1  

5,5  

6,3 

0,5475  

0,4525  

45,25  

2  

5,7 

6,3  

0,4777  

0,5223  

52,23  

3  

6,01 

6,3  

0,3155  

0,6845  

68,45  

4  

6,1  

6,3  

0,1008  

0,8992  

89,92  

5  

6,3  

6,3  

0,001  

0,999  

99,9  

           Сулы ортаның pH мәнін жоғарылатқан сайын , экстракциялау дәрежесі де ӛседі. 

9-кестелердегі мәліметтер бойынша экстракция қисығы (2 сурет) алынды.  

Экстракция қисығы экстракциялау дәрежесі R-мен сулы ортаның рН мәнінің  

нәтижелеріне байланысты график тҧрғызылды. 

277 

 

2-сурет.Мырыш (ІІ)-ні тиосемикарбазидтің стеарин қышқылындағы балқымасынының 

экстракциялау  графигі 

        Мырыш  (ІІ)-ні  тиосемикарбазидтің  стеарин  қышқылындағы  балқымасынының 

экстракциялау  қисығында , бірінші экстракция нҥктесінде pH=4,4 болған кезде эксракциялау 

дәрежесі 45% , екінші нҥктеде pH=4,8 болған кезде экстракциялау нәтижесі 52%, ал ҥшінші 

нҥктесінде  pH-ты  5,3-ке  жеткізгенде  экстракциялау  дәрежесі  73,2%-ке  дейін  барады.  Ал 

тӛртінші  нҥктеде  5,7-де  экстракциялау  нәтижесі  90%-ға  жетеді.  Ең  соңғы  нҥктесі  pH=6,3 

болған жағдайда экстракциялау дәрежесі  99,99% max шегіне жетеді.  

9  –  кестеде  берілген  нәтижелер  бойынша    таралу  коэффициенті  (lgD)  мен  ортаның 

қышқылдығы  (рН)  арасындағы  тәуелділік  қисығы  тҧрғызылып  ,  х  осімен  қиылысатын 

кӛлбеудің tg ά бҧрышы есептелді. Ол tg ά = 2 болды. Бҧл тҥзілетін қосылыстың нейтралды 

лиганд  молекулаларының  координациясының  жоқ  екендігін  кӛрсетеді.  тәжірибелерден 

алынған  мәліметтер  бойынша  мырыш  (II)-ні    тиосемикарбазидтің  стеарин  қышқылы 

қоспасының балқымасымен экстракциясын мына схема бойынша ӛрнектеуге болады: 

Zn(NO

3

)

2(су)

+NH

2

-NH-C-NH

2(орг)

+2С

17

Н

35

СOOH

орг



        

                                    S  

[Zn(NH

2

-NH-C-NH

2

)](OOCC

17

H

35

)

2(орг)

+2HNO

3(су)

  

 

                      S 

Мырыш(II)-ні  тиосемикарбазидтің  стеарин  қышқылындағы    балқымаласымен 

экстракциялау  нәтижелерінен  алынған  қатты  экстрактілердің  диффузиялық    шағылу 

спектрлері  3  суретте,  ал    жҧту  спектрлері  4  суретте  кӛрсетілген.  3  мен  4-суреттерде    сулы 

орта  қышқылдығы,  яғни  рН=6,3  мәнінде  диффузиялық  шағылу  мен  жҧту  максимальді 

мәндерге ие болады [4]. 

278 

 

3-сурет. Мырыш (ІІ)-ні тиосемикарбазидтің стеарин қышқылының балқымасымен 

экстракциялау нәтижесіндегі қатты экстрактілердің  шағылу 

спектрі: 

  1) база сызығы           3) рН=4,83               5) рН=5,68 

  2) рН=4,39           4) рН=5,25               6) рН=6,3 

       Мырыш (ІІ)-ні тиосемикарбазидтің стеарин қышқылының балқымасымен экстракциялау 

нәтижесіндегі  қатты  экстрактілердің  диффузиялық  жҧту    спектрін  тҥсірдік.  Алынған 

нәтижелер  бойынша  бірінші  нҥкте  база  сызығы,  екінші  спектрдің  максимумы  F(R)=0,12,  



=390  нм,  ҥшінші  спектрдің  максимумы

 

F(R)=0,14   



=385  нм,  спектрдің  максимумы 

F(R)=0,146  



=392 нм, спектрдің максимумы F(R)=0,148  



=395 нм .Соңғы алтыншы нҥктеде 

F(R)=0,15 болғанда 



=400 нм, оңтайлы рН=6,3  мәнін кӛрсетті [5]. 

 

4-сурет. Мырыш (ІІ)-ні тиосемикарбазидтің стеарин қышқылының балқымасымен 

экстракциялау нәтижесіндегі қатты экстрактілердің жҧту спектрі: 

  1) баз.сызығы            3) рН=4,83               5) рН=5,6 

  2) рН=4,39           4) рН=5,25               6) рН=6,3 

         Мырыш 

(ІІ)-ні 

тиосемикарбазидтің 

стеарин 

қышқылының 

балқымасымен 

экстракциялау  нәтижесіндегі  қатты  экстрактілердің  диффузиялық  жҧту    спектрін  тҥсірдік. 

Алынған  нәтижелер  бойынша  бірінші  нҥкте  база  сызығы,  екінші  спектрдің  максимумы 

Abs(R)=0,68   



=360  нм,  ҥшінші    спектрдің  максимумы    Abs(R)=0,95   



=375  нм,  тӛртінші 

279 

спектрдің  максимумы  Abs(R)=1,2   



=382  нм,  бесінші  спектрдің  максимумы  Abs(R)=1,86  



=390 нм . 

Соңғы алтыншы спектрдің максимумы Abs(R)=2,98 болғанда 



=400 нм, оңтайлы мәні рН=6,3 

кӛрсетті. 

      Мырыш(II)-ні 

тиосемикарбазидтің 

стеарин 

қышқылындағы 

балқымасының 

экстракциясына  сулы  ортаның  қышқылдығының  әсері  зерттелді.  Ол  ҥшін  сулы  ортадағы 

мырыш(II)-нің  концентрациясы  C=1мг/мл,  ал  стеарин  қышқылы  және  тиосемикарбазид 

қоспасының  концентрациясы  0,1моль.  Экстракцияның  жҥргізілу  барысы  2.1  бӛлімінде

 

жазылған. Сулы ортаның қышқылдығы 5,5-7,5 аралығында зерттелді [6].  

Қатты  экстрактінің  жарықты  жҧту  мен  диффузиялық  шағылу  коэффициенттері 

зерттелді.  Зерттеу  нәтижелері  9  кестеде    және    3,4,-суреттерде  келтірілді.  Зерттеу  нәтижесі 

бойынша  экстракциялық  график  тҧрғызылып,  экстракциялану  дәрежесі    рН=6,3  мәнінде 

99,9%  max  мәніне  жетті.  Қорытындылай  келе  мырыш  (ІI)-ні  тиосемикарбазидтің  стеарин 

қышқылындағы балқымасымен экстракциясында сулы ортаның оңтайлы  

 рН =6,3 деп анықталды[7]. 

 

жүктеу/скачать 15,22 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: