1.2. «Гордорстрой» ЖШС орындалатын геодезиялық және картографиялық жерге орналастыру жұмыс түрлері
Тапсырыс берушімен шарт бойынша орындалатын жұмыс түрлері:
1:200 бастап 1:10 000 дейінгі масштабтағы топографиялық түсірілімдер
Темір және автомобиль жолдарын инженерлік-геодезиялықзерттеу
Қызметтің барлық осы түрлері бұрынғы іздестіру нәтижесінде алынған деректерді, материалдарды, нақты аумаққа кеңістіктік мәліметтерді жинаудан, жүйелендіруден, талдаудан тұрады. Іздестіру қорытындылары бойынша есептік материалдарды ресімдеу үшін жылжымайтын мүліктің бірыңғай мемлекеттік тізілімін жүргізу кезінде пайдаланылатын координаттар жүйесі қолданылады. Есепті жеке жасауға немесе кешенді іздестірулер бойынша есептің құрамына қосуға рұқсат етіледі.
-Жобалау және құрылысқа арналған топографиялық жұмыстар (1:10 000 бастап 1:200 дейінгі масштабтағы түсірілімдер, сондай-ақ жер асты коммуникациялар мен құрылымдарының түсірілімдері, жер бетіндегі желілік құрылымдар мен олардың элементтерін трассалау және түсіру).
-Инженерлік-геологиялық қазбаларды, геофизикалық зерттеу нүктелерін орайластыра отырып натураға ауыстыруға байланысты геодезиялық жұмыстар;
-Жер кадастрына арналған геодезиялық жұмыстар;
-1:500, 1:1 000, 1:2 000,1:5 000, 1:10 000, 1:25 000, 1:50 000, 1:100 000
-Жерге орналастыру жұмыстары;
-Жергілікті жерлердің шекараларын белгілеу;
-Жер-кадастр жұмыстары.
2. Құрылысты геодезиялық жұмыстармен қамтамасыз ету
2.1.Құрылыс нормалары мен ережелері
Біздің күндерде геодезиялық зерттеулер көптеген салаларда кең қолданысқа ие болды. Осындай бір жер - жер кадастрлық қатынастар. Өнеркәсіпте осындай жұмыссыз, тау-кен өндіру мүмкін емес. Бірақ құрылыста геодезиялық жұмыс өте маңызды. Бұл өндірістік объектілер мен азаматтық ғимараттарды жобалау мен салу кезінде жоғары дәлдіктегі өлшеу қажеттілігіне байланысты . Сондықтан құрылыста геодезиялық жұмыстардың маңыздылығын бағаламау қиын.
Инженерлік-геодезиялық зерттеулердің нәтижесі құрылыс жұмыстары жүргізілетін аудандағы жердің табиғаты туралы ақпарат болып табылады. Жер қойнауы учаскелерінің негізгі нүктелерінің координаттарын анықтау, топографиялық түсірулерді уақтылы жаңартып, уақытында жаңартып отыру, қолда бар инженерлік коммуникацияларды (жер асты және жер асты және жер асты суларын) картаға сәйкестендіру және белгілеу міндеті болып табылатын мамандандырылған компаниялармен айналысады. Оның міндеті - зерттеу учаскелерін құру және дамытуСюрвейерлер өз қызметінде облыстың топографиялық карталарын қамтитын бастапқы деректерге сүйенеді. Объектіні пайдалану процесі сондай-ақ бірқатар инженерлік-геодезиялық тапсырмалардың орындалуын білдіреді. Іс жүзінде барлық жерде жобалық және жұмыс құжаттамаларын өңдеу, нақтылау және теңестіру жұмыстарын жүргізу, ғимараттардың геометриялық параметрлерін бақылау, атқарушы сауалнаманы жүргізу қажет.Бұдан басқа, құрылыста геодезиялық жұмыстар жер бетінің шөгінділерінің және деформациясының және құрылыс алаңдарының, оның ішінде қауіпті табиғи процестердің мониторингі шеңберінде мониторинг жүргізуді қамтиды. Олар сондай-ақ жұмысын біледі және обмерохними, яғни ғимараттардың параметрлерін және әртүрлі архитектуралық формаларын анықтайды. Бұдан басқа, олар құрылымдар мен бағаналардың тік бағдарын бақылайды, кран тректерін тексереді. Осындай жұмыстарсыз жабдықтың күрделі түрін орнату аяқталмаған.
Қазіргі геодезияның қолданылатын бағыттары қандай? Олардың көпшілігі бар. Сайтта мамандар геодезиялық анықтамалық желісін жасайды, ол абсолюттік биіктікте және осы жерде бар координаттар жүйесіне қосылады. Құрылыс учаскесі тік және көлденең бағытта жоспарланып отыр, қазу жұмыстарының қажетті көлемі есепке алынады, жобалау осі ғимарат ішіндегі және сыртында шығарылады.
Құрылыстың нысандары тігінен жоспарланады, олардың ауданы, көлемі мен периметрі анықталады.
Құрылыста геодезиялық жұмыстар зауыттық қондырғылар мен күрделі қондырғыларды орнатуда қолданылады. Теміржол трассаларын және кран рельстерін ұйымдастыру кезінде оларға маңызды орын беріледі. Олар сондай-ақ сызықтық құрылымдарды, бағаналарды, мұнараларды, антенналардың барлық түрлерін, камералық және далалық іздестіру кезінде жүзеге асырылады. Жұмыстың бұл түрі жер асты коммуникациялар саласында да талап етіледі.
Құрылыстың фактісі бойынша жобада көрсетілген шешімдерден барлық ауытқуларды айқындайтын атқарушы зерттеу бар. Объектінің геометриялық параметрлерін және құрылыс процесінде бақылау жүргізілуде. Геодезиялық жұмыстардың қазіргі заманғы әдістері электронды түрде немесе 3D-модельдер түрінде атқарушы жоспарлар мен схемаларды құруға мүмкіндік береді.
Құрылыстағы кез-келген геодезиялық жұмыс үш негізгі кезеңге бөлінеді. Олардың біріншісі (дайындық) ең маңызды мәселелердің тізімін қамтуы тиіс техникалық тапсырманы қалыптастыруды қамтиды. Бұл аумақта және кеңістіктегі болашақ объектінің орналасуы, мөлшері мен көлемі туралы. Бұдан әрі алдағы жұмыстардың тізімі көрсетіледі. Ол топографиялық түсірулерден, учаскелердің бұзылуынан, атқарушылық зерттеулерден, байқаудан немесе бақылаудан тұруы мүмкін.
Тапсырысшы тізімге басқа тілектерді қоса алады. . Құрылыстағы геодезиялық жұмыстарға бақылау жүргізеді. Осы кезеңде негізгі және қосалқы байланыстың барлық байланыстары және олардың өзара орналасуы түсіндіріледі. Жұмыстың құрамына қосымша, олардың орындалу мерзімі мен есепті қалыптастыру нысаны көрсетіледі.
Дайындық сатысында қажетті техникалық құжаттар жиналып, дайындалады. Оларға бар топографиялық карталардың көшірмелері, нысандар мен құрылыстардың белгіленген шекаралары бойынша жағдайлық жоспарлар, келешек нысандардың контурлары көрсетілген шеберлік жоспарлары кіреді.
Зерттеу жұмыстарына арналған келісімшарт геодезиялық жұмыстың дайындық кезеңін аяқтайды. Бұдан әрі құрылыс алаңында бұрын жүргізілген инженерлік жұмыстардың нәтижелері туралы мәліметтер сақталуы керек. Олардысыз міндет күрделене түсуде. Техникалық тапсырмаға сүйене отырып, жұмысты ұйымдастырушы барлық қол жетімді жағдайлар мен шектеулерді есепке ала отырып болашақ іс-шаралар жоспарын қарастырады.
Геодезиялық жұмыстың соңғы кезеңі камералы немесе үстел деп аталады. Бұл мамандар далалық жұмыс барысында алынған деректерді және барлық есептелген параметрлерді көрсетеді. Қайта өңдеу ақпараттың елеулі ағымын талап етеді, бұл орындаушылардың назарына және жоғары біліктілігіне әкеледі.
Геодезиялық өрісте атқарылған жұмыстың техникалық есебі түсіндірме жазба деп аталады және орындалған жұмыстардың нәтижелерімен көптеген суреттер, сызбалар, диаграммалар және басқа да деректер бар. Барлық құжаттамалар дұрыс орындалды, тапсырыс берушіге беріледі.
Басқа да жұмыс түрлерімен қатар, геодезиялық зерттеулер де реттелуі керек. Оның мақсаты - өлшеудің біркелкілігі мен дәлдігін қамтамасыз ету және далалық жағдайлардан мәліметтерді сызбаларға және құжаттарға беру. Мұндай реттеу құрылыс нормалары мен ережелерінде, сондай-ақ мемлекеттік деңгейде қабылданған басқа да жоғары стандарттарда көрініс тапты. Құрылыс индустриясында әртүрлі геодезиялық ізденістердің мазмұнын, оларды жүзеге асыру тәртібі мен нысандарын қалай анықтайтын бірнеше негізгі құжаттар бар. Олардың жетекшісі - С.П. 126 13330 2012 «Құрылыстағы геодезиялық жұмыстар». SP аббревиатурасы «құрылыс ережелерін» білдіреді. Бұл құжат бұрын қабылданған SNiP «Құрылыстағы геодезиялық жұмыстар» № 3.01.03-84 жаңартылған нұсқасы болып табылады.
Олар осы жұмыс түрін ұйымдастырудың барлық мәселелері бойынша нұсқаулықтары бар негізгі нұсқаулық болып табылады . «Ғимараттардағы геодезиялық жұмыстар» секілді ҚНжЕ-дегідей, олар орталықтандырылған базаны, рұқсат етілген нақтылықты және т.б. құру тәртібімен байланысты кез-келген нюанстарды қамтиды, геодезиялық салада өлшеу қателіктерінің стандарттарына және белгілерді берудің әртүрлі тәсілдеріне көптеген талаптарды белгілейді.
«Геодезиялық құрылыс» бірлескен кәсіпорнынан басқа, геодезиялық қызметтің ұжымы ретінде басқа анықтамалық кітаптар бар. Олар әртүрлі қосымшалар үшін жасалуы мүмкін және мысалы, атқарушы құжаттаманың құрамын және оның мазмұнын, геодезиядағы арнайы құралдарды қолдану, қажетті технологияларды сипаттайтын өлшеу рәсімдерін, сондай-ақ көп қабатты және көпфункционалды ғимараттарды салу бойынша геодезиялық жұмыстарға қатысты қажетті ұсыныстарды қамтуы мүмкін .
Құрылыс нормаларында жəне ережелерінде ғимарат жəне құрылымдардың, құрылыс заттарының, бөлшектерінің жəне жабдықтарының элементтерін дайындаудың дəлдік кластары болады жəне олардың өлшемдерін белгілеу реті қалыптасқан. Оны жалпыға бірдей модульдік жүйе (ЕМС) дейді. ЕМС бойынша ғимараттар мен құрылымдардың негізгі өлшемдері модульге сай, бүтін сан болуы керек, М = 100 м. Осыны ескере отырып, ғимараттардың қадалау осьтерінің арасы модульге М = 200 м, ал құрылымдар үшін М = 100 м бүтін сан болулары керек.Модульдік жүйеде конструкциялар жəне қадалау осьтерінің өлшемдері
туралы əртүрлі түсініктер қалыптасқан. Айталық,егер модульдік жүйе бойынша конструкциялық элементтерінің шартты қырлары арасындағы жобалық өлшемдері немесе ғимараттардың, құрылымдардың қадалау осьтерінің жобалық өлшемдері беріл се, онда ес ептеу өлшемдері жобалық, немесе номиналды деп аталады.
Бірақ құрылыс конструкцияларын дайындау, жобалық орындарына тұрғызу, сонымен бірге жер бетіне құрылыстық жəнемонтаждық осьтерін қадалау кездерінде ауытқуларға жол берілгенболса, онда номинальды өлшемдер жобалық өлшемдермен дəлкелмейді немесе оны таба алмайсыз. Сондықтан модульдікжүйеде нағыз өлшем туралы түсінік енгізілген.Нағыз (фактический) өлшем жобалық өлшемнен үлкен жағынада (плюстік ауытқу), кіші жағына да (минустық ауытқу) ауытқуымүмкін. Ал бұл ауытқулар құрылыс-монтаждау өндірісінің сапасына əсер етпеуі керек, яғни ретке келтірілуі (нормированы)керек. Ол үшін ең үлкен жəне ең кіші ауытқулар арасындағышектік шама (допуск) деп аталатын шектік зонаны бекітеді жəне|Δ±| белгіленеді. Оң шектік шама əсерінен құрылыс элементтерінің арасы үлкейеді де, теріс мəнді шектік шама əсеріненкішірейеді.
Объектiлердiң және олардың кешендерiнiң құрылысы (реконструкциялау, қалпына келтiру, кеңейту, техникамен қайта жарақтандыру, жаңғырту, күрделi жөндеу), сондай-ақ коммуникацияларды төсеу, аумақты инженерлiк жағынан дайындау, абаттандыру және көгалдандыру жобалау(жобалау-смета) құжаттамалары бойынша жүзеге асырылады.
Үйлер мен ғимараттар алдын ала жасалған сәулет-құрылыс жобалары бойынша салынады. Сәулет -құрылыстық жобалардың мазмұны мен құрамы ҚР ҚНжЕ 3.01.06-2001 «Жеке тұрғын үйлердің құрылысына арналған жобалау құжаттамасын жасау,келісу, бекіту тәртібі және құрамы туралы нұсқау», МЕСТ 21.101 – 97 және МЕСТ 21.501 – 93 «Құрылысқа арналған жобалау құжаттамасының жүйесі. Сәулет-құрылыс жұмыс сызбаларын орындау ережелерінде» келтірілген. Сәулет-құрылыстық жобаларын құрастыру жұмысында, бекітілген мемлекеттік нормативтердің құжаттары қатаң ескерілуі тиіс.
Мемлекеттiк нормативтер (мемлекеттiк нормативтiк құжаттар) - адамның мекендеуi мен тiршiлiк етуiне қолайлы, қауiпсiз және басқа да қажеттi жағдайларды қамтамасыз ететiн нормативтiк құқықтық актiлер, нормативтiк-техникалық құжаттар, өзге де мiндеттi талаптар, шарттар мен шектеулер жүйесi. Бекітілген мемлекеттiк құрылыс нормативтер және ережелері (ҚНжЕ) мен мемлекеттік стандарттан (МЕСТ) тұрады. Құрылыс үшiн жобалау (жобалау-смета) құжаттамасының негiзгi бөлігi ретiнде құрылыс жобасында (құрылыстық жобада) объектiнiң орналасқан жерiнiң қала құрылысы жағынан негiзделуi, құрылыс жүргiзу және объектiнi пайдалануға беру үшiн қажеттi көлемде экономикалық, сәулет, көлемдiк-жоспарлау, функционалдық, технологиялық, конструкциялық, инженерлiк, табиғат қорғау және өзге де шешiмдер болуға тиiс.
Жобалау жұмыстарының орындалу тәртібі
Ғимаратты (монументтi) жасаудың дербес жобасы ретiнде, сондай-ақ құрылысқа арналған жобалау (жобалау-смета) құжаттамасының бiр бөлігi ретiнде сәулет жобасында құрылыс жобасын немесе құрылысқа арналған өзге де құжаттаманы әзiрлеу үшiн қажеттi көлемде объектiге қойылатын әлеуметтiк, экономикалық, функционалдық, инженерлiк, техникалық, өртке қарсы, жарылысқа қарсы, санитариялық-гигиеналық, экологиялық және өзге де талаптар кешендi түрде ескерiлетiн сәулетті-көркемдiк, композициялық және көлемдiк-жоспарлау шешiмдерi болуға тиiс.
Ғимараттарды жобалағанда табиғат, ауа райы туралы деректер шешуді орын алады. Табиғат, ауа райының жағдайлары Қазакстан Республикасы бойынша II в, III а, III в, IV г төрт ауа райы аймақтарымен анықталады. Әрбір ауа-райы аймақтарында жобалау жұмыстары ғимараттарды бағдарлап орналастыру, бөлмелердің жарық, ауасының таза болуын қамтамасыз етеді.
Күн сәулесі әр бөлмелерге үш сағаттан кем түспеуі керек (22 наурыздан – 22 қыркүйек аралықтары). Тұрғын бөлмелердің ауалары желдету арқылы тазаланады. Тұрғын үй және жұмыс бөлмелердің терезелерін солтүстікке қаратпайды.
Сәулет-құрылыстық жобаларды арнайы жобалау институттары, фирмалары(орындаушы) жасайды. Ғимараттар салатын мекемелер (тапсырмашы) жобалау институттарымен келісімге келіп, оларға жоба тапсырмасы мен бастапқы мәліметтерді тапсырады.
Жоба - жеке және заңды тұлғалардың немесе мемлекеттiң сәулет, қала құрылысы және құрылыс құжаттамасы (сызбалар, графикалық және мәтiндiк материалдар, инженерлiк және сметалық есептеулер) нысанында ұсынған, адамның мекендеуi мен тiршiлiк етуiнiң қажеттi жағдайларын қамтамасыз ету жөнiндегi түпкi ойы.
Жобалау алдындағы құжаттама - қала құрылысы, сәулет жобаларын, құрылыс жобасын әзiрлеу алдында жасалатын және бағдарламаларды, есеп берулердi, құрылыстың техникалық-экономикалық негiздемелерiн, техникалық-экономикалық есептердi, ғылыми зерттеулер мен инженерлiк iзденiстер нәтижелерiн, технологиялық және конструкциялық есептердi, нобайларды, макеттердi, өлшемдер мен объектiлердi зерттеу нәтижелерiн, сондай-ақ жобалау құжаттамасын әзiрлеу және жобаларды кейiннен iске асыру туралы шешiмдер қабылдауға қажеттi өзге де бастапқы деректер мен материалдарды қамтитын құжаттама.
Бастапқы мәліметтерде келесі жайлар анықталады:
-ғимараттар салынатын жерлерді, құрылыс алаңын бекіткен құжаттар;
-құрылыс алаңының жалпы геологиялық және гидрогеологиялық сипаттамалары;
-жер асты құрылыс туралы мәліметтер;
-ғимараттар мен жасыл ағаштарды қорғап сақтау шаралары туралы мәліметтер;
-инеженерлік тораптардың жүйелі түрде жалғасуының техникалық әдістері.
Жоба тапсырмаларына кіретін құжаттар:
-ғимараттар салынатын аймақтың табиғаты мен ауа райы туралы деректер;
-құрылыс алаңдарының ерекше жағдайлары (жер сілкінісі, кен-тау жұмыстары, топырақтардың ерекшеліктері);
-жобалау кезеңдері;
-ғимараттардың құрылыстық сипаттамалары (бөлмелердің саны, қабаттары, құрылыс көлемдері, сыйымдылығы);
-көлемдік-жоспарлау;
-конструкциялық шешімдер;
-инженерлік және технологиялық жабдықтардың сипаттамалары;
-құрылыс бұйымдарын дайындап шығаратын мекемелер туралы мәліметтер;
-құрылыстың салу мерзімі мен кезегі;
-құрылыстың қаржылық, ақшалай құнын анықтайтын құжаттар;
-ғимараттардың маңын көркейту;
-қатерсіз тіршілікті қамтамасыз ететін шаралар;
-қажетті ғылым-зерттеу жұмыстарын орындау нұсқаулары.
Жобалау жұмыстары техникалық-экономикалық көрсеткіштерге негіздене отырып бір немесе қос сатылы болып орындалады.
1-саты – нобайлық жоба. Нобай (нобайлық жоба) - жобалық (жоспарлық, кеңiстiктiк, сәулеттiк, технологиялық, конструкциялық, инженерлiк, әшекейлiк немесе басқа) шешiмнiң оңайлатылған, схема, сызба, бастапқы сұлба нысанында орындалған және осы шешiмнiң түпкi ойын түсiндiретiн түрi;
2-саты –жұмыс жобалары.
Жұмыс жобалары – ғимараттардың көлемдік-жоспарлау, инженерлік тораптар мен технологиялық жабдықтау шешімдерін және құрылыс бұйымдарын дайындайтын, жұмыстарын ұйымдастыратын мекемелерді тағайындап, техникалық-экономикалық есептеу арқылы салынатын құрылыстың қажеттілігін дәлелдейтін құжаттардан тұрады. Құрылыс жобасын (құрылыстық жобаны) - көлемдiк-жоспарлық, конструкциялық, технологиялық, инженерлiк, табиғат қорғау, экономикалық және өзге де шешiмдердi қамтитын жобалау (жобалау-смета) құжаттамасын, сондай-ақ құрылысты ұйымдастыру мен жүргiзуге, аумақты инженерлiк жағынан дайындауға, абаттандыруға арналған сметалық есептеулердi қамтиды.
Жұмысшы сызбалар – құрылыс жұмыстарын жүргізуге керек сызбалардан құралады:
-сәулеттік -құрылыстық;
-жылыту және желдету жүйелері;
-су құбырлары;
-газ құбырлары;
-электр қуатының жүйелері;
-темір, темір-бетон, ағаштан жасалған конструкциялар;
-құрылыс технологиясы мен ұйымдастыру өндірісі;
-сәулеттік -құрылыстық бөлшек суреттері.
Сәулеттік - құрылыстық сызбалар:
-құрылыс алаңының басты жоспары;
-ғимараттардың жоспары;
-ғимараттық құрылыстық қималары (тіліктері);
-іргетастардың жоспары;
-шатыр жоспары;
-едендер жоспары және үлгі суреттері;
-сәулеттік -құрылыстық бөлшек суреттері т.б
Достарыңызбен бөлісу: |