Семинар 5 Санау жүйелері Оқытушы
Дата 04.11.2023 өлшемі 1,87 Mb. #121820 түрі Семинар
Байланысты:
Семинар 7 АКТ(1) Оқытушы: Аккасынова Жамиля тел.: 8(702)624-77-79 e-mail: zhami.90@mail.ru Сан қандай да бір алфавит символымен немесе символдар тізбегімен өрнектеледі. Мұндай символдарды цифр деп атайды.Санау жүйелері Позициялық емес санау жүйелері – ертедегі мысырлықтар, гректер, римдіктер жне т.б. халықтар пайдаланған; – ең көп тарағаны: Римдік санау жүйесі . Мысалы, 36 саны: XXXVI = 10 + 10 + 10 + 5 + 1 Позициялық емес санау жүйелері Кемшіліктері: үлкен сандарды жазу үшін үнемі жаңа таңбаларды енгізіп отыру қажет ; бөлшек және теріс таңбалы сандарды өрнектеу мүмкін емес; арифметикалық амалдарды орындау қиын. Разряд (позиция, орын) – позициялық сандар жүйесіндегі сандарды ұсынудың құрылымдық элементі. Позициялық санау жүйелері Әрбір позициялық жүйенің нақты анықталған цифрлар алфавиті мен негізі болады. 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, A, B 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, A, B, C, D, E, F
Ондық санау жүйесі он бірегей (қайталанбайтын) цифрлардан (0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, және 9 ) тұрады.Сондықтан да негізі 10 санау жүйесі деп те аталады. Адамдар ондық санау жүйесін күнделікті өмірде санау үшін қолданады. Екілік санау жүйесі 0 мен 1-ден тұрады. Сондықтан да негізі 2 санау жүйесі деп те аталады. Екілік жүйеде кез келген сан 0 мен 1 цифрларының көмегімен жазылады да, екілік сан деп аталады. Екілік санның әрбір разрядын (цифрын) бит деп атайды. Мысалы: Екілік санау жүйесі Артықшылығы: – цифрды ұсыну ыңғайлылығы және компьютер құрылғысының қарапайымдылығы; Кемшілігі: – санды жазу үшін 0 мен 1 цифрлары көп қажет ; – адамның қабылдауын қиындатады; Сегіздік санау жүйесі сегіз бірегей цифрлардан (0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ) тұрады. Негізі 8 санау жүйесі деп те аталады. Он алтылық санау жүйесі цифрлардан (0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 ) және латын алфавитінің алғашқы үлкен әріптерінен (A, B, C, D, E, F) тұрады. Негізі 16 санау жүйесі деп те аталады.. Ондық санау жүйесінен екілік санау жүйесіне ауыстыру Ондық санау жүйесінен екілік санау жүйесіне ауыстыру Екілік санау жүйесінен сегіздік санау жүйесіне ауыстыру Екілік санау жүйесінен он алтылық санау жүйесіне ауыстыру Мысал 1. 101102 → q10 14 03 12 11 00 = 1*24+0*23+1*22+1*21+0*20 = 16+0+4+2+0 = 2210 Мысал 2. 1001.0112 → q10 13 02 01 10, 0-1 1-2 1-3 = 1*23+0*22+0*21+1*20+0*2-1+1*2-2+1*2-3 = 8+2+ 1/4 + 1/8 = 9.37510 Мысал 3. 2538 → q10 22 51 30 = 2*82+5*81+3*80 = 2*64+5*8+3*1 = 128+40+3 = 17110 Тапсырма 1. 1) 11111012 2) 10011012 3) 1110.012 4) 10111.0012 5) 1248 6) 456,348 7) 10547 8) 30205 = 12510 = 7710 = 14.2510 = 23.12510 = 8410 = 302.437510 = 38210 = 38510 q10 → q-негіз Біртіндеп бөлу әдісі Бөлшек сандарды q10 → басқа санау жүйесіне ауыстыру Біртіндеп көбейту әдісі Мысал 6. 0.8125 q10 → q2 : Жауабы: 0.812510 = 0.11012 Жауабы: 112.62510 = 1110000.1012 Жауабы: 0.310 = 0.0(1001)2 Тапсырма 2. 1) 453110→ q2 2) 106710→ q8 3) 55810 → q5 4) 62510 → q3 5) 206.12510 → q2 6) 37,2510 → q2 7) 37.2510 → q16 8) 206.12510 → q8 1) (10001101100112) 2) (20538) 3) (42135) 4) (2120113) 5) (11001110.0012) 6) (100101.012) 7) (25.416) 8) (316.18) Тапсырма 3 1) 1110011011012 → q8 2) 101111000111112 → q8 3) 1010111102 → q16 4) 11000112 → q16 (71558) (274378) (15E16) (6316) Мысал 10. 3458 → q16 3458 = 0111001012 0111001012 = E516 Жауабы : 3458 = E516 Тапсырма 4. 1) 5008 → q16 2) 3768 → q16 3) 25.418 → q16 4) 7E516 → q8 5) 3AB16 → q8 1) (14016) 2)(FE16) 3) (15.8416) 4) (37458) 5) (16538) ҮЙ ЖҰМЫСЫ: Архив файл берілген. Оны ашу үшін құпия сөз бөлшек бөлігі болады. 1) 7,62510 → q2 2) 2,12510 → q2 3) 17,2510 → q2 4) 6,187510 → q2 5) 5,62510 → q2 6) 3,7510 → q2 7) 13,2510 → q2 8) 10,062510 → q2 9) 2,562510 → q2 10) 3,687510 → q2 11) 5,37510 → q2 12) 7,812510 → q2 13) 9,23510 → q2 14) 25,70310 → q2 15) 5,8510 → q2 16) 7.2810 → q2 17) 3,6510 → q2 18) 14,510 → q2 19) 7,4510 → q2 20) 3,90510 → q2 21) 2,84510 → q2 22) 3,50510 → q2 23) 4,10510 → q2 24) 5,9910 → q2 25) 7,6810 → q2 26) 2,60110 → q2
Достарыңызбен бөлісу:
