Семинар материалдары №3 «45minut kz Республикалық ұстаздарға арналған басылым»

Республикалық 45minut.kz басылымы топтамасы
Учащиеся формулируют тему,
цели, результат урока. 
Записывают в тетради число, 
классную работу, тему.
Основная 
часть (10-12 
мин.)
Задания. Сейчас вы должны создать кластеры по 
разделу имя числительное, каждой группе отдельное 
задание, затем вы должны презентовать свои кластеры.
1 теоретическое(создание кластеров по разделу)
А)общее понятие о числительном
Б)простые числительные
В)сложные числительные
Г) составные числительные
2. грамматическое «Собираем 
урожай»(распределить в следующем порядке)
    1 задание: яблоки - простые;
     2 задание: груши -сложные
     3 задание: бананы -составные
3. орфографическое  (5 вопросов)
- Что такое имя числительное?
- какие бывают числительные?
-Когда мы употребляем числительные?
- Для чего нам нужны числительные?
-Если бы не было числительных, что  бы с нами 
произошло?
- Какую роль играет имя числительное в русском 
языке? Почему? (по таксономии Блума)
4.  творческое (беседа по тексту)
-Какие ассоциации у вас возникают со словом 
СУДЬБА?
Текст «Судьбе нужно помогать»
-Определите стиль текста.
Словарная работа
Фаталист- тағдырдың жазуына сенетін адам
Идеал – үлгі
Сплотился в одну нацию – бір ұлт болып бірікті
5. Логическое 
-Сколько метров в км?
-Что такое дециметр?
- Сколько см  содержится в метре?
- Сколько гр составляет кг?
-Сколько кг содержится в тонне?
-Сколько миллиграммов составляют кг?
Создают кластеры  по разделу 
и презентуют его
(работа в группе)
Применяют теоретические 
знания на практике
Каждый пишет ответ 
самостоятельно, затем 
оценивают друг друга (работа в 
паре)
Называют ассоциации
«интервью»
-разговорный
-1000
-10 см
-100
-1000
-1000
-1000000
Подведение 
итогов (5 мин.)
Рефлексия. Оцените свою работу  сигнальными 
карточками разных цветов.
Зелёным – у кого всё хорошо получалось, не возникло 
вопросов. Красным – кому нужно чуть-чуть 
поработать, чтобы до конца понять тему.
Жёлтым – кто считает, что недостаточно отработана 
тема, нужно хорошо поработать.
Домашнее задание:сочинить сказку о 
числительном по данному началу “Жило-было 
Числительное” или составить кроссворд по теме 
«Числительное» (по желанию учащихся)
 Ученик с каждой группы 
озвучивает оценки за урок
 Каждый ученик оценивает 
свою работу и показывает 
сигнальную карточку
59

Республикалық 45minut.kz басылымы топтамасы
Батыс Қазақстан облысы Казталов ауданы
Ғ.Қараш атындағы Қараоба мектеп-гимназиясының
 І санатты, 3 деңгей бойынша сертификатталған 
бастауыш сынып мұғалімі
Кулаева Лунара Казбековна
Пәні: Дүниетану  Сыныбы: 1
Тақырыбы:
Құстар. Балықтар. Қосмекенділер және жорғалаушылар.
Мақсаты:
«Құстар. Балықтар. Қосмекенділер және жорғалаушылар» тақырыбын меңгеру. 
Мәтінді оқи отырып, негізгі ойды анықтау. Жануарлар әлемінің маңызын ұғыну. 
Шығармашылыққа бағытталу.
Күтілетін 
нәтиже:
Мәтінді оқып, негізгі ойды анықтайды;
Жануарлар әлемінің маңызын ұғынады;
Шығармашылыққа үйренеді;
Дүниетанымы кеңейеді. 
Керекті 
жабдықтар:
Оқулық, слайд, графопроектор,жеке суреттер, тірек сызбалары, постерлер, 
шығармашылық тапсырмалар.
Сабақ кезеңдері
Мұғалім әрекеті
Оқушы әрекеті
Кіріспе
Психологиялық дайындық.

Балалар, мен сіздермен амандықта, 
шаттықта қайта жүздескеніме өте 
қуаныштымын.

Қуансаңыз сіз,
Қуанамыз біз.
Сізге де, бізге де,
Бақыт тілейміз біз.
Ынтымақтастық атмосфераны 
қалыптастыру.
Сазды әуенмен би биленеді.
Мұғаліммен амандасып, өлең 
жолдарын көңілді, ырғақты 
дауыспен қайталап айтады. 
Зейіндерін сабаққа аударады. 
Жүргізілген сазды-әуенмен 
қосыла ырғақты би билейді. 
Тұсаукесер
Топқа бөлу.
Оқушыларға жұмбақтар жасырылады. 
Жұмбақтардың шешулері тақтаға ілінеді.
111
Одан сұлу құс бар ма, 
Қанаты қандай ұшқанда.
Тұрарсың қалай мақтамай,
Сұлуын-ай, аппағы-ай. 
(аққу)
111
Қазанын бір ашпайды,
Төңкеріп ылғи тастайды. 
(тасбақа)
111
Бауыры оның аппақ,
Іздегені батпақ.
Бір тынбастан қағады,
Таңдайларын тақ-тақ.
Көңілденсе кей жерде,
Ән айтады бақ-бақ. 
(бақа)
111
Желбезегі желпілдеп,
Суда жүзіп барады.
Тілі жоқ, сөйлемесе де,
Қанатымен қағады.
(балық)
 
Кластер жасау.
Әр топ өздеріне берілген атаулар бойынша 
білімдерін ортаға салып кластер құрастырады.
Жұмбақтарды шешеді.
Жұмбақтардың шешуі бойынша 
топтарға бөлінеді. Әр топ өз 
орындарына орналасады.
Жұмысқа топ оқушылары 
түгелдей қатысады. 
60

Республикалық 45minut.kz басылымы топтамасы
Мысалы: (Аққу- аспанда ұшады, түсі ақ, әдемі
құс, көктемде келеді, жұмыртқалайды, балапан 
шығарады, ол-құс, т.б.) 
Негізгі бөлім
Слайд көрсетіледі.
Тақырып шығарылады.
«Құстар. Балықтар. Қосмекенділер және 
жорғалаушылар»
Мәртебесі жоғары және төмен сұрақтар.
Слайд арқылы суреттер көрсетіледі, сұрақ-
жауап арқылы әңгімелейді.

Қандай құстардың түрлерін білесіңдер?

Құстардың қандай пайдасы бар?

Қандай балықтың түрлерін білесіңдер?

Олар қайда мекендейді, тіршілік етеді?

Қандай жануарларды қосмекенділер деп
атаймыз?

Қандай жануарларды жорғалаушылар 
деп атаймыз?

Сендер қандай жорғалаушылар мен 
қосмекенділердің түрлерін көрдіңдер?

Жоғалып бара жатқан құстар мен 
жануарларды қорғаймыз деп жатамыз, оларды 
қайда қорғаймыз?
Сергіту сәті
Аспанға қарап күн көрдім,
Төменге қарап байтақ жер көрдім.
Оңға, солға бұрылдым
Егеменді ел көрдім.
Постер жасау.
(Үстелге тасталған мәліметтерді жинақтап, әр 
топ өздеріне берілген тақырып бойынша постер 
жасайды)
1-топ. Құстар.
Құстардың екі қанаты және екі аяғы бар. 
Денесі мамықпен жабылған. Құстың қанаты 
қауырсыннан тұрады. Мамығы құсты суықтан, 
ыстықтан және зақымданудан сақтайды. 
Құстардың түрлері көп. Олардың бәрі де ұя 
жасап, жұмыртқа салады. Жұмыртқадан балапан
басып шығарады. Құстар ұсақ жәндіктермен 
қоректенеді. Осылайша олар өсімдіктерге 
зиянды көптеген жәндіктерді құртады. Сол 
арқылы олар табиғатқа пайда келтіреді. Құстар 
өсімдік жемістері мен тұқымдарын да қорек 
етеді. 
2-топ. Балықтар.
Балықтар әртүрлі болады. Олардың өте 
үлкендері де, майдалары да бар. Олар өзен, көл, 
теңіз, мұхиттарда тіршілік етеді. Балықтар 
желбезегімен тыныс алады. Олар жүзу 
қанаттарының және құйрығының көмегімен 
суда жүзеді. Балықтың денесі жылтыр 
қабыршақпен жабылған. Балықтар су 
өсімдігінің сабағы мен жапырағына, суқойма 
түбіне уылдырық шашады. Уылдырық 
Күннің жады мен тақырыпты 
дәптерге жазады.
Оқушылар берілген сұрақтар 
бойынша өз білетіндерін айтады. 
Өлеңді қайталай отырып, 
қимылдармен көрсетеді.
Әр топ өздеріне берілген 
тапсырмалар бойынша постер 
жасайды және әр топтан бір оқушы
шығып жасаған постерлерін 
қорғайды. 
61

Республикалық 45minut.kz басылымы топтамасы
балықтың жұмыртқасы. Уылдырықтан шабақтар
пайда болып, өсіп, жетіледі. 
3-топ. Қосмекенділер.
Қосмекенділерге көлбақа, құрбақа, құйрықты 
бақа және саламандра жатады. Олар суда 
дүниеге келеді де, суда да, құрлықта да тіршілік 
етеді. Олардың терісі қабыршақсыз, жылтыр 
келеді. Қосмекенділер балдырға уылдырық 
шашады. Құрбақа мен көлбақаның 
уылдырығынан бақашабақ шығады. Олар өсе 
келе біртіндеп бақаға айналады.  
4-топ. Жорғалаушылар.
Жорғалаушыларға жылан, кесіртке, тасбақа, 
қолтырауын жатады. Олар жерге бауырымен 
жабыса жорғалап қозғалады. Сондықтан 
жорғалаушылар деп аталады. Кесіртке мен 
жыланның денесі құрғақ қабыршақпен, 
тасбақаның денесі сауытпен, ал қолтырауындікі 
қалың тері тақташамен жабылған. 
Жорғалаушылар құрғақ, жылы жерге жұмыртқа 
салады. Одан өздеріне ұқсас ұрпақ шығады. 
Константинополь әдісі
«Құстар. Балықтар. Қосмекенділер. 
Жорғалаушылар.» сөздерінен бірнеше сөз жасау
тапсырылады.
Өз топтарына берілген сөздерден
бірнеше сөз жасап, жазып, тақтаға 
іледі.
Қорытынды
 Сабақты қорытындылау.
«Күн шуағы»
Сұрақтарға жауап беру арқылы күннің 
шуақтарын жапсыру.
Сұрақтарға жауап береді,  күннің
шуақтарын жапсырады.
Бағалау
Бас бармақ.
Топтар бірін-бірі бағалайды.
Кері байланыс
Блоб ағашы.
Бүгінгі сабақ бойынша өздерінің 
қай деңгейде тұрғандарын ағашқа 
белгілейді.
БҚО, Казталов ауданы,  Ғ.Қараш атындағы 
Қараоба мектеп-гимназиясының І санатты, 
3 деңгей бойынша сертификатталған  математика пәнінің мұғалімі  
Изимова Куляш Михайлқызы
Сыныбы
7 сынып 
Сабақтың 
тақырыбы
Бұрыш, бұрыштың градустық  өлшемі
Мақсаты
Бұрыш,бұрыштың түрлері, бұрышты  транспортирдің көмегімен 
сызуды, өлшеуді, салыстыруды түсіну
Күтілетін  
нәтижелер
1. Бұрыштың анықтамасын , түрлерін біледі біледі
2. Бұрышты транспортирдің көмегімен сызуды, өлшеуді біледі
3. Берілгендерді қолданып есептерді шығара алады
Керекті  
жабдықтар
Транспортир, сызғыш, 
Сабақ  барысы:
 
Мұғалім әрекеті
Оқушы әрекеті
К
ір
іс
п
е
1.  Сыныппен амандасамын.
2. Үй жұмысын тексеремін
3. Топқа бөлу  (жазыңқы бұрыш, доғал бұрыш, сүйір бұрыш, тік 
бұрыш)
Суырғанда шыққан 
бұрыштарына байланысты 
топқа бөлінеді
62

Республикалық 45minut.kz басылымы топтамасы
Т
ұс
ау
к
ес
ер
І.  Сабақтың мақсатымен, жоспарымен , критерийімен 
таныстырамын.
ІІ. Критерий:   1. Бұрыштың анықтамасын, түрлерін  білу
2.Бұрышты транспортирдің көмегімен сызуды, өлшеуді білу
3. Бұрышқа байланысты есептерді шығара алу
ІІІ.  "10 мүмкіндік әдісі"  (Оқушылар тақтадағы оқушы сөзді 
табу үшін 10-ға дейін мүмкіндік береді, сөзді баламалап 
түсіндіреді. Тақтадағы оқушы табу керек)
Табу керек сөз : Бұрыш
І. Сабақтың мақсатын, 
жоспарын біледі
ІІ. Бағалау критерийін 
біледі  
ІІІ. Оқушылар: -Ол барлық 
үйде бар
-Оны тамаққа қосады
-Ол жерде өседі
-Манты, тұшпараға қоспаса 
дәмді болмайды т.с.с
Н
ег
із
гі
 б
өл
ім

І. Жаңа тақырып . 

-Балалар біз 5 сыныпта бері бұрыш ұғымымен таныстық. 
Есімізге түсіріп көрейік, бұрыш деп қандай фигураны айтатын 
едік?

Сол ортақ нүкте бұрыштың төбесі деп аталады, ал сәулелер 
бұрыштың қабырғалары деп аталады. Бұрышты үш түрлі тәсілмен 
жазуға болады.  мысалы: 
BOA
АОB
О



,
,

-Бұрыштың қандай түрлерін білеміз?  

-Сүйір бұрыштың, доғал бұрыштың, тік бұрыштың 
анықтамалыры кімнің 

есінде
1. Бұрыштарды салады, 
толықтырады, сұрақтарға 
жауап береді
Н
ег
із
гі
 б
өл
ім
ІІ. Диалогтық оқытудың 
"кумулятивтік әңгіме" әдісі 
бойынша жұмыстанады
ІІІ.  Топ болып мысал 
келтіреді
Қ
ор
ы
ты
н
ды
1.  Сергіту сәті:. Қолдарыңызбен  көрсетіп тұрамыз
Тік бұрыш,    Сүйір бұрыш,  Доғал бұрыш,  Жазыңқы бұрыш,  
Кесіндіні
2.  –Сонымен, бүгін не үйрендіңдер? Бүгін біз  білгендерімізге 
тағы не қостық?  
Оқушыларды сабаққа қатысқаны бойынша марапаттаймын, 
критерий бойынша бағалаймын
Үйге тапсырма: §2.3; §2.4;  №27-№29 
1. Бұрыштарды қолдарын 
көтеріп көрсетеді
2.   Рефлексия жазады
 Үйге  тапсырма алады
63
Н
ен
і б
іл
д
ім
?
Н
ен
і б
іл
гі
м
 к
ел
ед
і?
Н
ен
і ү
йр
ен
гі
м
 к
ел
ед
і?
Ө
зі
м
д
і қ
ал
ай
 б
ағ
ал
ай
м
ы
н
?
С
аб
ақ
  ұ
н
ад
ы
 м
а?
 
 

Республикалық 45minut.kz басылымы топтамасы
ТАҚЫРЫБЫ:   ҚЫЗЫҚТЫ ГЕОГРАФИЯ
Нүпи Дүйсенғалиев атындағы негізгі жалпы 
білім беретін мектебінің география пәнінің мұғалімі 
Құспанова Ардақ Оңдашқызы 
«Адам көп білім,   ойын оздырған сайын алдынан кең шалқар көріністер ашыла түседі» - деп А.Н.Радищев
айтқандай оқушылар өз бетімен іздену арқылы ойлау қабілеттерін шыңдап, білімге құштарлығын арттыру, есте
сақтау қабілетін дамыту дүниетанымын кеңейту барысында географиялық кештерді өткізіп тұрудың маңызы
зор. Өзім өткізген сондай кештердің бірі «Қызықты география»
Мақсаты: 
Білімділік:Оқушылардың география пәні бойынша білімдерін тексеру, сонымен қатар 5,6,7 – сыныптарда
өткен сабақтарды еске түсіру.
Дамытушылық:  кештің   «Қызықты   география»   білім   сайысы   деп   аталу   себебі     болашақта   география
сабағына   қызығушылығын   арттыру;географиялық   ойлауға   жетелеу,   сонымен   қатар,   сұрақты   тез   шеше   алу
қабілетімен географиялық мәденинтін қалыптастыру;шығармашылық қабілетін арттыру.
Тәрбиелік:оқушылардың   туған   жерге   деген   сүйіспеншіліктерін   арттыру,   ел   байлығын   дұрыс   бағалауға,
өздігінен ізденуге  үйрету, дүниетанымдарының қалыптасыуын тереңдете түсу.
Кештің өту әдісі: топтық жарыс
Кешке қатысушылар: 5,6,7 – сынып оқушыларынан құралған екі топ
1 – топ: «Тапқырлар»     2 – топ: «Дарындылар»
Кештің жоспары: 1.«Географиялық лото» - ойыны
                                 2.География    әлемі
                                 3.Бір әріпке 10 жауап
                                 4.Ой талқыға шақыру
                                 5. «Пошта» ойыны
                                 6.Зымыран сұрактар
                                 7.Глобус -  жердің дәл үлгісі
                                 8.Сергіту сәті «Бірін – бірі тану»
                                 9.Қорытынды.
1.«Географиялық лото» - ойыны
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
Сұркақтары:
1.Отырар қаласының бұрынғы атауы(Фараб)
2.Дүниежүзіндегі халқы көп мемлекет (Қытай)
3.Бүкіл дүниежүзілік жер күні (22 – сәуір)
4.Ауа қызған кезде қандай күйде болады? (көлемі ұлғаяды, жеңіл болады)
5.Судың тұздылығы деген не?( 1 л судағы еріген заттың грамммен алынған мөлшері)
6.Негізгі климаттық белдеулерді ата (Эк.троп.қоң.арт)
7.Кібісе жылы деген не?(366 күннен тұратын жыл)
8.Географиялық координат неден тұрады?(ендік, бойлық)
9.Ең ірі табиғат кешені (географиялық қабық)
10.Атқылып тұрған ыстық су (гейзер)
11.Климаттық белдеулерді зерттеген кім?(Алисов)
12.Жер шарының ең терең көлі(Байкал)
13.Шахмат ойынының отаны қай ел?(Үндістан)
14.Букет құрау икебана қай елдің өнері?(Жапония)
15.Шайдың отаны(Қытай)
16.Каспий теңізінің бағалы балығы (бекіре)
17.Кимано қай елдің ұлттық киімі(Жапония)
18.Биіктігі 200 м ден аспайтын жер(жазық))
19.Ең ұзын өзен(Ніл)
20.Ең биік сарқырама(Анхель)
64

Республикалық 45minut.kz басылымы топтамасы
21.Конфет әрі өсімдік(ирис, барбарис)
 2.География    әлемі  Қалташада 5 сұрақ тұрады.
1.Бұл Балтық теңізі маңындағы елдердің астанасы, орыс тілінде «игра» сөзін дұрыс құрастырсаң сол қаланың
аты шығады. (Игра - Рига)
2.Екі елдің аты, бір әріптен айырмашылығы бар (Иран - Ирак)
3.Егерде Жапонияның Киото қаласының әріптерін ауыстырыпа қойса, сол елдің тағы бір қаласының аты 
шығады.(Токио)
4.АҚШ – тың бір қаласы ең үлкен жыланның атымен аталған.(Анаконда)
5.Екі елдің аты бір әріптен айырмашылығы бар.(Ирландия - Исландия
3.Бір әріпке 10 жауап
Ойын шарты: Бұл ойында қойылатын сұрақтар бір әріптен басталады.
                         М                                А                                       Б                                     С
1. Қала         Мәскеу
2.Жануар    Марал
3.Бұйым    Мата
4.Өсімдік   Меңдуана
5.Тамақ     Май
6.Тау          Мұғалжар
7.Қару       Мылтық
8.Өзен        Муррей
9.Адам аты  Марат
10.Құс            Марабо
 4.Ой талқыға шақыру
      
І топ                                                                            ІІ топ
Егер сіздер жер сілкінісі кезінде                                       Жер сілкінісінен кейін не істеу керек?
бөлменің ішінде болсаңыз 
не істер едіңіздер?
1.Терезе қасында тұрып көмек күтеміз.                    1.Егер жараланып қалсақ, жедел жәрдемнен 
2.Қауіпсіз орын іздеуге тырысамыз.                               Көмек сұрайсыз.
3.Құжаттарды алып сыртқа жығамыз.                    2.Ғимаратты тексеру керек.
4.Бұрышқа тұрамыз.                                              3.Электр қуатын, сіріңкені қолдануға болмайды.
5.Тізерлеп отырып қолымызбен басымызды              4.Зардап шеккендерге көмек көрсету.
   жабамыз.
5. «Пошта» ойыны
Тақтаға Евразия және Африка деп жазылған екі конверт ілінеді.Әр топқа қажетті сөздерді өз конверттеріне
салады.
  Евразия                                                                         Африка
Жер орта теңізі                                                              Сахара көлі
4 мұхит суымен қоршалған                                         Атлас тауы
Гималай                                                                         Налиб шөлі
Арабия түбегі                                                                Кап тауы
Өлі теңіз                                                                         Виктория көлі
Үндістан түбегі                                                             Титикака көлі
Памир тауы                                                                   Египет елі
Камчаткак түбегі                                                           Ніл өзені
Кавказ тауы                                                                    Мадагскар аралы
Кракатау жанартауы                                                      Калохари  шөлі
Ладога көлі                                                                    Килиманжаро жанартауы
Дунай өзені                                                                    Чад көлі
6.Зымыран сұрақтар
1.Оңтүстік Америка ауданы жөнінен үшінші орында (жоқ)
2.Дүниеждүзіндегі ең үлкен шөл Сахара (ия)
3.Елекпен су әкелуге бола ма?(ия, мұзды)
4.Азимут градуспен өлшенеді (ия)
5.Жер қыртысының ең қалың жері тауларда (ия)
65

Республикалық 45minut.kz басылымы топтамасы
6.Ау қысымын өлшейтін аспап  термометр (жоқ)
7.Робот   елі Жапония (ия)
8.Картоптың отаны Аиерика (ия)
9.Мұхиттарды ең көп тазалайтын зат мұнай(жоқ)
10.Теңіз суы тұщы (жоқ)
11.Кофе елі Бразелия (ия)
12.Мантия жердің өзегі (жоқ
13.Ең ірі су жануары кит (ия
14.Ресейде 4 миллионер қала бар (жоқ ) 
15.Евразияда 90 егемен ел бар(ия)
16.Ананас ағаш па?(жоқ)
17.Ең кішкентай мемлекет Ватикан (ия)
18.Сағат жасаудан бірінші орын алатын ел Англия (жоқ
7.Глобус -  жердің дәл үлгісі
Бұл кезең глобуспен байланысты, оқушының көзін байлап, глобусты айналдырамыз, ол өзінің қолы тиген
тұсты сипаттайды. Мысалы, материктің, мұхиттың, өзеннің, көлдің, мемлекеттің атауы, қандай жарты шарда
орналасқаны т.б.
8. Сергіту сәті «Бірін – бірі тану» 9.Қорытынды.
Бүгінгі кештен алған әсерің, кеш несімен ұнады, алдағы уақытта осындай кештер болып тұрсын ба деген
сұрақтар төңірегінде оқушылар пікірі тыңдалды.
Бүгін оқушылар огсы кешке қатысып, білімдеріңді, тапқырлықтарыңды, ұйымшылдықтарыңды, 
белсенділіктеріңді көрсеттіңдер.Осы кештен жақсы әсер алдыңдар деп ойлаймын.Ұйымшылдықпен 
қатысқандарыңа көп рахмет!

жүктеу/скачать 1,92 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: