ПƏН БОЙЫНША ТАПСЫРМАЛАРДЫ ОРЫНДАУ ЖƏНЕ

баяндама 
байланыст
ы 
15 апта 
түрінде 
берілед
і) 
2 
МӨЖ 
тапсырмал
арын 
орындау 
(барлығы 
15 
тапсырма) 
Талдау 
жəне 
танымдық 
қабілеттері
н арттыру 
Семинар 
тақырыбы
на 
байланыст
ы 
М ӨЖ 
кестесі 
бойынша 
берілген 
уақыт 
шеңберінде 
 
 
2  
Тапсырм
алардың 
орындалу
ын, 
сұрақтарғ
а жауап 
беру 
қабілетін 
тексеру 
3 
Емтихан 
Білімді 
кешенді 
тексеру 
 
 
 
Тест 
 
 
4. ПƏННІҢ ОҚУ-ƏДІСТЕМЕЛІК ҚАМТЫЛУ КАРТАСЫ. 
    
Пəннің əдебиеттермен қамтамасыз етілу картасы 
 
Кафедра:  қазақ филологиясы кафедрасы  
Тьютор:  Мұхамбетқалиева Роза Қазиқызы  
    
 
 
 
    (аты-жөні) 
Пəн:  Фольклор типологиясы 
                             (пəн
 
атауы) 
Кредит саны:  2
 
№ 
 
Əдебиет атауы 
 
Барлығы 
 
Еске
рту 
 
кітапхан
ада 
 
кафедра
да 
 
Магистрле
рдің 
қамтылу 
пайызы (%) 
Электрон
ды түрі 
 
1  Адамбаев Б. Халық 
даналығы. – Алматы, 
1976. 
 
 
2 
 
 
 
2  Ақ сандық, көк 
сандық. Балалар 
фольклоры. 
 – Алматы, 1988. 
 
 
2 
 
 
 
3  Ақылдың кені.  
 
1 
 
 
 
4  Ақ бата. 
 
1 
 
 
 
5  Айтыс. І, ІІ, ІІІ том. – 
Алматы, 1960, 1962, 
 
 
7 
 
 
 

1964. 
6  Əлібеков Ш. Қазақ 
фольклорының 
эстетикасы. – 
Алматы, 1991. 
 
 
10 
 
 
 
7  Əлімбаев М. Халық – 
ғажап тəлімгер. 
 
 
4 
 
 
 
8  Əлменұлы Б. 
Шешендік сөздер. 
 
 
1 
 
 
 
9  Батырлар жыры. 
 
14 
 
 
 
10  Беташар. – Алматы, 
Өнер, 1991. 
 
 
2 
 
 
 
11  Ғабдуллин М. Қазақ 
халқының ауыз 
əдебиеті.  
– Алматы, 1974. 
 
 
2 
 
 
 
12  Ғабдуллин М., 
Сыдықов Т. Қазақ 
халқының батырлық 
жыры. – Алматы, 
1972. 
 
 
5 
 
 
 
13  Дүйсенбаев Ы.Т. Эпос 
жəне ақындар 
мұрасы. – Алматы, 
1987. 
 
 
1 
 
 
 
14  Диваев Ə. Тарту. 
 
1 
 
 
 
15  Жұмалиев Қ. Қазақ 
эпосы мен əдебиет 
тарихының 
мəселелері. – Алматы, 
1958. 
 
 
4 
 
 
 
16  Жұмалиев Қ. Қазақ 
əдебиетінің тарихи 
мəселелері жəне Абай 
поэзиясының тілі. 
 
 
3 
 
 
 
 
17  Көпеев М.Ж. 
Таңдамалы 
шығармалары. 
 
 
1 
 
 
 
18  Қазақ 
фольклористикасыны
ң тарихы. – Алматы, 
1988. 
 
 
1 
 
 
 
19  Қазақ 
фольклористикасы. 
 
3 
 
 
 

20  Қазақтың батырлық 
эпосы. 
 
5 
 
 
 
21  Қазақтың мақал-
мəтелдері. 
 
9 
 
 
 
22  Қазақтың халық 
жұмбақтары. 
 
 
3 
 
 
 
23  Қазақтың халық 
поэзиясы. 
 
1 
 
 
 
24  Қазақтың би-
шешендері. – Алматы, 
1993. 
 
 
1 
 
 
 
25  Қазақ ертегілері. 
 
 
2 
 
 
 
26  Қазақ тарихи 
жырларының 
мəселелері. – Алматы, 
1979. 
 
 
1 
 
 
 
27  Қоңыратбаев Ə. Қазақ 
фольклорының 
тарихы.                  – 
Алматы, 
Ана 
тілі, 
1991. 
 
 
7 
 
 
 
28  Қоңыратбаев Ə. Қазақ 
эпосы жəне 
түркология. – 
Алматы, 1987. 
 
 
2 
 
 
 
29  Қоңыратбаев Т. Көне 
мəдениет жазбалары.  
 
 
8 
 
 
 
30  Қобыланды 
батыр 
жыры. 
 
2 
 
 
 
31  Көрұғлы.  –  Алматы, 
Жазушы, 1973. 
 
 
2 
 
 
 
32  Қамбар батыр. 
 
2 
 
 
 
33  Қазақ халқының ауыз 
əдебиеті. 
Хрестоматия. 
 
 
1 
 
 
 
34  Мұхамбетқалиева  Р. 
Фольклордағы 
тұрмыс-тіршіліктің 
этникалық  танымы.  – 
Орал, 2001. 
 
 
5 
 
 
 
35  Нұрұшев С.Н. 
Қазақтың халық 
мақалдарының даму 
 
 
3 
 
 
 

тарихынан. 
36  Радлов В. Алтын 
сандық. 
 
2 
 
 
 
37  Садырбаев С. Халық 
əдебиетінің тарихи 
негіздері. – Алматы, 
Қазақ университеті, 
1992. 
 
 
3 
 
 
 
38  Садырбаев С. Халық 
əдебиеті. 
 
 
5 
 
 
 
39  Сөз тапқанға қолқа 
жоқ. 
 
2 
 
 
 
40  Сыдиқов Қ. Ақын-
жыраулар. 
 
 
1 
 
 
 
41  Тілеужанов М. Ел 
əдебиеті. – Алматы, 
Ана тілі, 1992. 
 
 
22 
 
 
 
42  Тілеужанов М. 
Астарлы əзіл. – 
Алматы, Жазушы , 
1978. 
 
 
15 
 
 
 
43  Тілеужанов М. Қазақ 
тағлымы. 
 
 
18 
 
 
 
44  Төреқұлов Н. Нақыл 
сөздердің тəрбиелік 
мəні. 
 
 
1 
 
 
 
45  Ысмайлов Е. 
Ақындар. 
– Алматы, 1956. 
 
 
4 
 
 
 
46  1001 мақал, 23 
жоқтау. 
 
1 
 
 
 
 
 
 ГЛОССАРИЙ 
«Фольклор типологиясы»
  
 пəні бойынша глоссарий 
                                                    (пəн атауы) 
Фольклор – қазақ ауыз əдебиеті. Халық шығармашылығының айрықша 
бір  саласы  –  ауызша  шығарылып,  ауызша  тараған  поэтикалық  көркем  сөз 
өнері. 
Фольклористика – фольклортану ғылымы. 
Аллегория  (грек.  allegoria)  –  тұспалдау,  дерексіз  ұғымды  немесе  ойды 
шартты түрде көркем бейне арқылы беру. 

Антитеза,  шендестіру  –  1.  керағар  ұғымдарды  бетпе-бет  қоятын 
айшықтаудың  бір  түрі.  2.  Қазіргі  əдебиеттанудағы  қарама-қарсылықты 
айқындау, көбінесе ашық антоним сөздер арқылы да беріледі. 
Аңыз – қазақ фольклорлық прозасының жанры. 
Градация  –  айшықтаудың  бір  түрі:  алдыңғы  сөзден  соңғы  сөзді, 
алдыңғы ойдан соңғы ойды асыра, асқақтата түсу. 
Жанр  -  əдеби  шығармалардың  жеке  түрлері,  көркем  əдебиеттің 
салалары. 
Жыр – қазақ халық поэзиясындағы 7-8 буынды өлең өлшемі. 
Импровизация - өлең-жырды суырып салып айту өнері. 
Ирония – адамға, зат пен құбылысқа сырттай жақсы баға берсе де, ішкі 
мағынасы қарсы келіп, болмысты жоққа шығарудың бір түрі. 
Магиялық  поэзия  –  əр  түрлі  құбылыстарға  табиғаттан  тыс  күштер 
арқылы  əсер  етуге  болады  дейтін  наным-сенімнен  туған  сиқырлау,  дуалау 
мақсатында айтылатын ғұрып өлеңдері. 
Миф  –  табиғаттың  тыс  жай  жəне  «таңғажайып»  құбылыстар  мен 
уақиғалар туралы аңыз-əңгімелер. 
Мифтік кейіпкер – мифтік дəуірде өмір сүріп, мифтік əлемдегі нəрсенің 
бəрін жасаушы, тіршілік атаулының бəрін дүниеге келтіруші күш. 
Новелла – қара сөзбен баяндалған көлемі шағын əдеби жанр. 
Образ  –  шындықты  танып-білуде  əдебиет  пен  өнерге  тəн  ерекше 
эстетикалық  категория.  Көркем  шығармада  сөзбен  сомдалған  кез  келген 
құбылысты (көбінесе əдеби қаһарман бейнесін) образ деп атайды. 
Синкретизм  –  кең  мағынасында,  мəдени  шығармашылық  түрлерінің, 
яғни  өнердегі  тек  пен  түр,  жанрлардың  жəне  олардың  жанрлық  түрлерінің 
бөлінбей, бірлікте болғанын білдіреді. 
Эпос  –  1.  əдебиеттің  тегі,  эпостың  құрамына  аңыз,  ертегі,  əңгіме, 
новелла, повесть, роман, эпикалық поэма, эпопея жанрлары, көркем очерктер 
кіреді.  2.  эпостың  екінші  мағынасы  –  ауыз  əдебиетіндегі  ел  қорғаған 
батырлардың  өмірін  генеологиялық  тұрғыдан,  эпикалық  сипатта  жан-жақты 
суреттейтін жанрлар тобы. 
 
 
5. ПƏН БОЙЫНША ДƏРІСТЕРДІҢ КОНСПЕКТІСІ 
 
ҚАЗАҚ ХАЛҚЫНЫҢ АУЫЗ ƏДЕБИЕТІ жəне оның типологиясы, 
синкреттілігі мен көпжанрлылығы, көпсатылылығы 
 
 Кіріспе сөз 
Қазақ халқының  ауыз  əдебиеті  -  жоғары оқу  орындарында  халықтың сөз 
өнері  мұраларының  жанрлық  түрлерін  толық  қамтып  отыратын  пəн.  Халық 
əдебиетінің ежелгі замандардан бастап қалыптасқан үлгілерінің тақырыптық, 
көркемдік 
сипаттары 
фольклортану 
ғылымының 
бұрынғы-соңғы 
зерттеулерінің  аясында  теориялық  жəне  практикалық  тұрғыда  жан-жақты 
талдана түсіндіріледі. 

Қазақ  халқының  ауыз  əдебиеті  көркемөнердің  салаларымен,  тарихымен, 
этнографиямен, 
философиямен, 
психологиямен, 
педагогикамен 
т.б. 
ғылымдар  салаларымен  тығыз  байланысты.  Сондықтан  халық  əдебиеті 
үлгілерін  оқыту  барысында  пəнаралық  байланыстарға  да  ерекше  назар 
аударылады.  Сонымен  қатар,  ауызша  жəне  жазбаша  əдебиеттің  өзара 
ықпалдасуы, 
фольклордағы 
типологиялық 
тектестік 
мəселелері 
де 
қамтылады.  Фольклортану  ғылымындағы  жаңа  зерттеулер  мен  бағдарлама 
жүйесінің сабақтастығы да басты назарда болады. 
Əдебиеттер:  1.4.Сабақ  мазмұны  мен  кестесі  бөліміндегі    «Фольклор  –
ауызша  сөз  өнері»  деген  тақырып  бойынша  өткізілген  1  -  дəріс  жоспарында 
көрсетілді. 
 
 
Фольклорлық-этнографиялық құндылықтардың рухани-материалдық 
жетістіктері 
 
Халықтың  ауызша  сөз  өнерін  зерттейтін  ғылым  фольклортану 
/фольклористика/. Фольклордың тарихы мен теориясы туралы түсінік. Халық 
өнерінің  түрлері  жəне  олардың  ішінде  фольклордың  алатын  орны. 
Фольклортанудың  əдебиеттану,  тіл,  этнография,  тарих,  археология, 
философия ғылымдарына қатысы. 
Фольклордың  көп  қырлы  бітімі  мен  синкреттілігі,  əдеп-ғұрып,  наным-
сенім,  өнердің  өзге  түрлерімен  байланысы.  Халықтық  сипаты.  Ауыз 
əдебиетінің табиғаты мен қоғамдық маңызын танудағы атақты ғалымдар мен 
ойшылдар пікірі. 
Фольклордың ерекшеліктері. Ондағы сөздің жетекші қызметі. Фольклор - 
ауызша  сөз  өнері.  Оның  тұтас  көркемдік  жүйесі,  жанрлары,  поэтикалық 
тəсілдері 
мен 
құралдары. 
Ауыз 
өдебиетінде 
шындықты 
бейнелеу            
өзгешелігі, көпқабаттылығы /полистадиялығы/. 
Фольклор  мен  жазба  əдебиет.  Ауызша  сөз  өнерінің  табиғаты, 
шығарманың  туу,  таралу  жəне  сақталу  ерекшеліктері,  мезгілі  мен  мекені. 
Ауызша  айтудың  дəстүрлілігі  мен  формулалығы,  стильдік  кестесі. 
Шындықты  бейнелеудің  көркемдік  əдістері.  Ауыз  əдебиеті  -  ұжымдық 
шығармашылықтың  жемісі.  Оның  шығу,  айтылу,  даму  процесіндегі   
коллективтіліктің  көрінісі  жəне  түрлері.  Жеке  шығарманъң  коллективтілік  
аясындағы сипаты. Дəстүрлілік пен коллективтік. Көпнұсқалылық жəне оның 
фольклордағы  коллективтілік  пен  ауызша  айтылуға  байланыстылығы. 
Вариант /нұсқа/ жəне версия. Фольклордың өзгермелілігі. 
Ауыз өдебиетінің əлеуметтік маңызы. Халықтық жəне жалпы адамзаттық 
құндылықтары.  Идеялық,  тəрбиелік,  эстетикалық,  танымдық  қызметтері. 
Фольклор  халық  өмірінің  барлық  саласын  сол  халықтың  рухани 
түсініктеріне,  ұлттық  ерекшеліктеріне  қарай  бейнелейді.  Фольклордың 
өміршеңдігі,  ескірмес  құндылығы  -  халықтың  рухани  тарихының  өзгеше 
тəсілмен  сипатталған  айнасы  екендігінде,  елдің  үміті  мен  арманын,  тарихи, 
əлеуметтік құбылыстар туралы түсінігі мен бағасын көрсете алатынында. 

Əдебиеттер:  1.4.  бөлімдегі    «Тұрмыс-салт  жырлары»  атты  2  -  дəрістің 
жоспарында көрсетілді. 
 

жүктеу/скачать 0,65 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: