Семинар сабақтар семинар сабақтың тақырыбы: «Морфология және сөздің грамматикалық сипаттары» тақырыбының мазмұнын ашуға берілетін сұрақтар

«Сан есім» тақырыбының мазмұнына байланысты оның лексика-грамматикалық сипаты, мағыналық топтары мен синтаксистік қызметін ашуға берілетін сұрақтар

жүктеу/скачать 208,73 Kb. бет 27/48 Дата 28.04.2023 өлшемі 208,73 Kb. #88218 түрі Семинар

Бұл бет үшін навигация:

• 1.Сан есімнің сын есімге ұқсастығы, айырмашылығы, басқа сөз таптарынан ерекшелігі
• 2.Сан есімнің құрылымы, дара сандар мен күрделі сандардардың мағыналары мен қызметі

«Сан есім» тақырыбының мазмұнына байланысты оның лексика-грамматикалық сипаты, мағыналық топтары мен синтаксистік қызметін ашуға берілетін сұрақтар: 1.Сан есімнің сын есімге ұқсастығы, айырмашылығы, басқа сөз таптарынан ерекшелігі Сан есімнің бір ерекшелігі – басқа сөз таптарынан жасалмауы. Барлық сан есімдер есептік сан есімдердің өзара тіркесу, қосарлану, әр түрлә жұрнақтардың жалғануы арқылы қалыптасқан. Қазіргі қазақ тіліндегі сан есім – дербес сөз табы. Ол басқа сөз таптарынан лексика-семантикалық, грамматикалық жағынан ерекшеленеді. Сан есімнің лексика-семантикалық сипаты Қазіргі қазақ тіліндегі сан есімдер – заттың немесе заттық ұғымдар мен құбылыстардың санын, мөлшерін, бөлшегін, ретін білдіретін сөз табы. М: Жеті атасын білген ер жеті жұрттың қамын жер. Сан есімдерге тек қана санға қатысты нәрселер жатады. Сын есімдерге заттың түрі түсі сипаты жатады. Ұқсастығы есімдері мен ережелерінде. Сан есім жеке айтылғанда абстракт сандық ұғымдардың атауы болатындықтан, нақты мағыналары басқа сөздермен қарым-қатынасқа түсу кезінде, оларды сан жағынан анықтау барысында айқындалады.  2.Сан есімнің құрылымы, дара сандар мен күрделі сандардардың мағыналары мен қызметі Дара сандар Дара сандардың атаулары аса көп емес нөл- (0)бір-(1), екі-(2), үш-(3), төрт-(4), бес-(5), алты-(6), жеті-(7), сегіз-(8), тоғыз-(9), он-(10), жиырма-(20), отыз-(30), қырық-(40), елу-(50), алпыс-(60), жетпіс-(70), сексен-(80), тоқсан-(90), жүз-(100), мың-(1000), миллион, миллиард, триллион, квадриллион, секстиллион, септиллион, октиллион, нониллион, дециллион, андилион, дубдецилион, гредециллион, кваргтордециллион, квиндециллион, сеацдециллион, сендендециллион, октодециллион, новемдециллион, вигинтилион Күрделі сандар Күрделі сан есімдер жоғарыда аталатын дара сан атауларының әр алуан жолмен тіркестіріле қолданылуы және қосарлана айтылуы арқылы жасалынады. Демек, күрделі сан есімдер іштей, біріншіден, негізгі атауларының (он сегіз, мың тоғыз жүз алпыс бес т. б.), екіншіден , негізгі сан атауларының қосарланып айтылуы арқылы жасалған күрделі сандар (бір-екі, үш-төрт, бес-алты т. б.) болып екі салаға бөлінеді. жүктеу/скачать 208,73 Kb. Достарыңызбен бөлісу: