Бақылау түрі –аралас емтихан(емтихан материалының құрылымы)
Емтихан материалы билетте үш сұраққа ауызша (жазбаша) жауап береді және тест сұрақтарынан тұрады. Үлгі: Емтихан билеті №1 М.Ф.Ахундов – ағартушы, демократ жазушы
Башқұрт әдеби тілі
Орхон-Енисей жазба ескерткіштерінің әдеби-тарихи мәні
Тест:
І нұсқа Әзірбайжан тілі түркі тілдерінің қандай тобысына жатады?
а) оғыз тобына +
ә) қыпшақ тобына
в) парсы диелектісіне
с) кашкай
д) араб тілі
2. «Этнические процессы в Закавказье в ХІХ –ХХ вв» деген әзірбайжан ұлтының өзіндік ерекшелігі мен тілі, мәдениеті, тұрмыс-салты туралы іргелі еңбек жазған ғалым?
а) Н.Г. Волкова
ә) Э.В. Севортия
в) Б. Мирзәзадә
с) С. Джафаров
д) Н.З. Гаджиева
3. «Шығыс Илиадасы» атанған бүкіл шығыс әдебиетіне ыпал еткен туынды?
а) «Шаһнама» +
ә) «Қысрау мен Шырын»
в) «Рүстем Зорап»
с) «Гүлстан»
д) «Рүстам Достен»
4. Фирдоусиды «Маснави» майданының ұстазы («Жыр майданының батыры») бағалаған?
а) Әлішер Науои +
ә) Жәми
в) Низами
с) Гете
д) Гейне
5. «Диуани лұғат түркидегі» Алып Ертонға «Шаһнамадағы» Афрасияптың өзі» деп бағалаған шығыстанушы ғалым?
а) М. Әуезов
ә) Ә. Марғұлан
в) И.С. Брагинский
с) Е.Э. Бертельс
д) А.Н. Самойлович +
6. «Шаһнаманы» қазақ топырағында алғаш жырлаған адам?
а) Н. Наушабаев
ә) М.Сералин
в) Ораз Молда +
с) М. Дулатов
д) М. Қалтаев
7. М. Сералин «Рүстем-Зорап» деген аударма дастанын кімнен аударды ?
а) Ф.Р. Рюкерд
ә) В.А. Жуковский +
в) Низамиден
с) Жәмиден
д) Пушкиннен
8. «Шахнама» тақырыбында Шығыс әдебиетінде қаншама дастан жазылды?
а) 400-ден астам
ә) 250- ден астам
в) 300-ден астам
с) 200-ден астам
д) 100-ден астам
9. ХҮ ғасырда тәжік-өзбек тілінде жазып, осы кезеңнің аяғында тәжік-өзбек әдебиетінің бұрыннан келе жатқан өзара байланысы күшейді. Осы кезеңде екі тілде жазатын қаламгерлер шығады? Солардың көшбасында болған ақын?
а) Жәми мен Науаи +
ә) Хафиз бен Физули
в) Фирдауси мен Жәми
с) Науаи, Лютфи
д) Имадеддин Насими
10. «Жәми – ХҮ ғасыр поэзиясындағы жарық жұлдыздардың бірі. Жәми ХҮ ғасырдың классикалық поэзиясын дамытушы атанды. Ол ғасырдағы әдеби синтезді аяқтаушысы. Оның алдында ғана өткен Хафиз синтезі – толыққанды болса, Жәми синтезі – жинақтаушы синтез», - деп бағалаған ғалым?
а) Ө. Күмісбаев +
ә) Ф.Р. Рюкерд
в) Ә. Марғұлан
с) Р. Бердібаев
д) М. Әуезов
11. «Шариат ул-ислам. Мұсылманшылықтың тұтқасы» атты еңбегінде: «Ей, дін-қарындастарым, пайғамбарымыз бен оған жақын жақсылардың бәрі де тынбай жүріп, дүние һәм ахиреттің ғылымын үйреніп һәм халыққа неше түрлі кітаптар, үлгілер қалдырып кеткен болса, бізге де жалқаулыққа салынып еш нәрсені білмей жүруіміз, әрине, адамшылығымызға лайық емес», - деп жазған кім?
а) Ш. Құдайбердиев
ә) А. Құнанбайұлы
в) Ы. Алтынсарин +
с) Ш. Уалиханов
д) М. Шоқай
12. «Біздің ұғымымызша, жәдитшілдік – Ресей империясының мұсылман вймақтарына ортақ, дәстүр мен жаңашылдықтың синтезді құбылысы. Оның қарапайым тілге аударсақ, «жаңару», «елдікті сақтау үшін жаңаша бағыт ұстау» дегенге саяр еді. Ресей империясының мұсылман халықтары тарихинда негізі ортақ жәдитшілдік қозғалысының дамуы біртекті емес. XX ғасырдың 10-жылдары ол Қазақстанда – алаш, Әзірбайжанда – мусават, Қырымда – милли-фирк, Татарстанда – иттифак әл-муслимин қозғалыстарына ұласса, Өзбекстанда (Бұхара, Хиуа) мазмұны бастапқыдан біраз өзгерсе де «жадидизм» атауымен дами берді», - деп бағалаған ғалымдар?
а) Д. Қамзабек, Б.Омарұлы, А. Шәріп +
ә) Ж. Дәдебаев, Қ. Әбдезұлы
в) М. Әуезов, З. Қабдолов
с) Б. Кәрібозов, С.Қирабаев
д) Т. Тебегенов, С. Негимов
13. Жәдид терминін енгізіп, ХІХ ғасыр соңында Ресей империясын әлемдік озық педагогика тәжірибесіне сійкес, алғаш рет мұсылман балаларын дыбыс жүйесімен оқытуды қолған алғартушы?
а) И. Гаспринский +
ә) Ы. Алтынсарин
в) Әл-Маржани
с) әл-Курсави
д) Әбу Насыр
14. «Жәдитшілердің мәдени өресіне өкіметке арқа сүйеген қадымшылдар шұғыл әрі табанды қарсы тұрды. Ал, патша өкіметі болса түркі халықтарының ұлттық талдауға деген талабын саяси сепаратизм ретінде қарады. Бірақ самодержавиенің репрессиялық шаралары мұсылман халықтарындағы жаңаруға бағытталға табиғи үрдісті тоқтатуға мүршасы жетпеді», - деген башқұрт ғалымдары?
а) А.Х. Вильданов, М.Н. Фархштанов +
ә) Ғ. Жәнібеков, Назари Шахмұрат
в) М.Ф. Кәримов, И.С. Брагинский
с) Тоган Заки Валиди
д) Ж. Басырғани, Хусейн Саид Эхтишам
15. Қазақ әдебиетіндегі «зар заман» деп аталатын дәуірді қырғыз әдебиетінде кімнің шығармашылығы арқылы көрініс тапты?
а) Қалығұл Байұылынан +
ә) Арыстанбек Бұйлашұлынан
в) Молда Қылыштан
с) Алдаш Молдадан
д) Бердақ шайырдан
16. Шыңғысханға дейінгі түркі халықтарының тарихын алғаш рет қағазға түсірген, бүкіл әлемге танымал ғұлама ғалым?
а) Қадырғали Жалайри
ә) Рашид-ад-Дин +
в) Ш. Уалиханов
с) М. Қойгедиев
д) В.В. Радлов
17. Түркі халықтарына ортақ «табалдырықпен» байланысты көне тыйымдардың бірін он үшінші ғасырда өмір сүрген белгілі жиһангер жазып қалдырған?
а) Марко Поло +
ә) В. Томсен
в) Рашид-ад Дин
с) Христофор Колумб
д) Америго Веспучи
18. «Жарық жұлдыздар» еңбекгінің авторы?
а) Р. Бердібаев +
ә) М. Әуезов
в) Қ. Ергөбек
с) Ә. Марғұлан
д) Ә. Диваев
19. Махмұт Қашқаридің еңбегі?
А )Диуани лұғат ат-түрік +
Ә ) Құтатғу білік
В ) Бақырғани кітабы
С ) Диуани хикмат
Д) Ақиқат сыйы
20. Жүсіп Баласағұнның еңбегі?
А) «Бақырғани кітабы»
Ә ) «Диуани лұғат ат-түрік»
В ) «Құтадғу білік» +
С) «Жүсіп-Зылиха»
Д) «Диуани хикмат»
21. Ахмет Яссауи еңбегі?
А) «Бақырғани кітабы»
Ә ) «Диуани лұғат ат-түрік»
В ) «Құтадғу білік»
С) «Жүсіп-Зылиха»
Д) «Диуани хикмат» +
Сүлеймен Бақырғани еңбегі?
А) Мұхаббатнам
Ә) Тарихи-Рашиди +
В) Жүсіп-Зылиха
С) Гүлстан бит-түрки
Д) Жеті ғашық
Түркі тілді халықтарға ортақ әдебиеттің көп ғасырлық тарихын негізінен неше кезеңге бөлеміз?
А) 3 +
Ә) 4
В) 5
С) 6
Д) 7
«Манас» жырын алғаш зерттеген қазақ ғалымы?
А) Уәлиханов +
Ә) Әуезов
В) Қабдолов
С) Шарабасов
Д) С.Мұқанов
Өзбекстанның халық жазушысы Айбектің шығармаларын қазақ тіліне аударған кім?
А) Мұқамеджанов
Ә) Әуезов
В) Қабдолов
С) Ж. Дәдебаев
Д) Ғ. Мүсірепов