либералдық-демократиялық саяси бағыт басымдыққа
ие болды. Алайда бiздiң пәнiмiз саясаттану емес, философия бол-
ғандықтан, бұл салада қандай ойлар пайда болғаны туралы сұраққа
жауап берейiк.
«Шындық Батыста. Бүгiнгi таңдағы артта қалған елдер ертелi-
кеш Батыс цивилизациясының соқпағына түсiп дамиды. Олардың
ұлттық мәдениетi, дiлi ертең-ақ қоғамдық сананың шетiнде қалып,
«универсалдық» Батыс «mass media» толығынан өз басымдығына
жетедi – бұл бүкiладамзат дамуының негiзгi жолы», – деген пiкiрдi бiз
Н.Әміреқұлов пен
Н.Масановтың 90 жылдардың орта кезiнде шыққан
еңбектерiнен оқимыз.
Бұлар – ашық батысшылдар . Қазiргi қоғамдық
санадағы олардың алатын орны мардымсыз.
Екiншi көлемдi топқа
астыртын батысшыларды жатқызуға
болады (билiк басындағы бiршама қызметкерлер, әсiресе Батыс
елдерiнен соңғы жылдары бiлiм алған, өз елiнде уақытында ұлттық
мәдениеттен терең нәр алмаған жастар тобы). Олардың ойынша, Батыс
цивилизациясындағы жеке адамның шығармашылық iс-әрекетiне
негiзделген озық технологиялар, құқықтық мемлекет үлгiлерiн, т.с.с.
жетiстiктерiн алып өмiрге дереу енгiзу керек, сонымен қатар жеке
адамдардың құқықтарын сақтау негiзiнде олардың жасампаздық
күш-қуатын арттыру қажет; ұлттық руханияттың дамуын сол жолға
бағындыру – заңды нәрсе.
Кейбiр зиялылар қоғамды апаттан құтқарудың негiзгi жолы
исламдық бағытпен дамуда деген пiкiр айтады. Сонда ғана бiз өз бол-
мысымызды сақтап қалуға мүмкiндiк аламыз. Алайда бұл бағытты
қолдайтын топтар көп емес: ол, бiр жағынан, Кеңес заманынан берi
келе жатқан ағарған саясатқа, екiншi жағынан, қазақ халқының ислам
дiнiнде тарихи терең тамырланбағанына байланысты болса керек.
Соңғы зиялылар тобы
отандық бағытты (
Д.Кiшiбеков, Т.Сәр-