Ш. Ш. УӘлиханов атындағы тарих және этнология институты


ҚАЗАҚ-БАШҚҰРТ ҚАТЬШАСТАРЫ



Pdf көрінісі
бет52/460
Дата27.09.2024
өлшемі47,68 Mb.
#145971
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   460
Байланысты:
Қаз тарихы 3 том

4. ҚАЗАҚ-БАШҚҰРТ ҚАТЬШАСТАРЫ
Кіші жүз бен Орта жүз казактарының солтүстік аймактағы ең ұзын шека- 
расы Башкұртстанмен шектесіп жатгы. XVIII ғасырдыңбасына дейін башкұрт 
жері Ресейдің Қазан ж әне Сібір приказдарының карауында болды, ал 1708 
жылдан бастап, губерниялар кұрылуына байланысты, олардың негізгі аумағы 
Қазан губерниясы Уфа уезінің кұрамына кіргізіліп, Қазан губернаторының 
кұзыретіне жаткызылды.
Сол кезеңге карай XVII ғасырдың 20-жылдарында Жоңғариядан казак да- 
ласы аркылы Еділ мен Ж айы қ өзендері аралығына келген (300 мың адамға 
жуық) қалмақтар солтүстікке карай ығыстырған қазақтар оңтүстік Орал мен 
Батыс Сібірде көшіп жүретін Ноғай ж әне Сібір жолдары башкұрттарымен
114


тоқайласты . 
Кіші жүз бен Орта ж үз қазақтары рулары ны ң Ой, Миасс 
йісмдерінің және Ж айықтың жоғарғы ағысының бойындағы башқұрттардың 
КДратабын 
руымен; Ж айық өзенінің жоғарғы ж әне төменгі ағысының бүкіл 
алабы бойында орналасқан — башқұрттардың табын, құбақан, тамьян, қара- 
ғай-кыпшақ, бурдян, қаракыпшақ, өсерген руларымен ж әне басқа да кейбір 
руларымен өзара байланыстары мейлінше тығыз да тұрақты болды. XVII 
гасырдың бірінші жартысы мен аяғында, казақтар мен еділ қалмақтары ара- 
СЫНда 
мейлінше шиеленіскен қақтығыстар болған кезде, Кіші жүз қазақтары- 
ны ң 
рулықтоптарының бір бөлігі Ой—Миасс өзендері аралығындағы ж әне 
Жайықтың оң жағалауындағы башқұрттар жеріне орналасты немесе онда ұзақ 
уақыт 
бойы тұрды. Өсерген руының башқұрттары орналасқан жерге арғын 
бірлестігінің қазақтары көшіп барды.63 Ол кезенде башқұрт-қазақ байланыс- 
тарының кең тараған нысандары кыз алысып-берісу, ортақ жайылымдарға 
к өш іп
бару, башкұрт ж әне казақ жігіттерінің арасында күрес, ат жарыс, са- 
д ақату жөніндегі жарыстарды бірлесіп мерекелеу болатын. Бірақ олармен 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   460




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет