ағаштан жасалған өнімдер (қамшы) қамшы – кейде соңында «шапалағы» (былғары түйіндігі) бар белбеуден тұратын жылқыны басқару құралы. Шапа-
лақ қатты ұрғанда белбеудің салыстырмалы жіңішке ұшымен жылқының терісін жарақаттамау үшін арналған. Бірқатар
жағдайларда икемді ауыртпай ұратын қару бола алады.
Шапалақ орнына қамшының бірнеше ұштары болуы мүмкін, сол мақсат үшін – қатты ұрған кезде жалғыз өзі жылқы
терісін жыртып жіберуі мүмкін белбеу ұшының артық қуатын «ыдырату». Кейде шапалаққа қорғасыннан жасалған ауыр-
латқыш немесе оқ тігілген. Бұл жағдайда қамшыны абайлап қолдану қажет болған, себебі ауырлатылған ұш әсерінің күші
тиісінше өседі.
Белбеу Солтүстік Кавказдың әртүрлі ұлттарының тілдерінде әртүрлі аталады. Қамшы – «орыстанған» атау және Сол-
түстік Кавказ ұлттарының бірі – ноғайлықтардың атауынан шыққан («черкес шапан» - киім түрінің атауы, «лезгинка» биі
лезгиндерден шыққан секілді).
Қамшы көбінесе ұшында қалташасы бар, былғары белдіктерді тығыз өру арқылы жасалған. Қалташаға (басқаша сөз-
бен «шапалаққа») кейде жүк салынады. Белбеулердің алуан түрлерінің бірі «ташмг» жіңішке былғары белдіктерді өру
арқылы емес, қайыс теріден бірнеше салыстырмалы кең жолақтарды жұқа былғары жіп-баумен тігу арқылы жасалған.
Қамшылардың бірнеше түрлері болған.
