Шағын жинақты мектептің біріктірілген сыныптарында бірпәндік оқыту принциптері



Pdf көрінісі
бет4/6
Дата19.01.2017
өлшемі1,33 Mb.
#2238
1   2   3   4   5   6

өздігінен 

орындайтын

жұмыстары.

7-сынып.

Берілген  суреттегі  заттардың

аттарын қатыстырып  сөз  тіркесін  жасап,

ондағы  сөздердің

байланысу  тәсілдерін

анықтау.


Мұғалім  басшылығымен  орындала-тын

жұмыс.

8-сынып. Берілген  суреттерді қатыстырып,

хабарлы сөйлем жасап, дауыс екпінін қойып

оқу.


28

4-тапсырма

Мұғалім  басшылығымен  орында-латын

жұмыс.

7-сынып. Бағыныңқы  сыңарына  лайықты

басыңқы сыңарын сәйкестендіріп жазу.



Оқушының 

өздігінен 

орындайтын

жұмыстары.

8-сынып. Берілген  сөйлемдерден  хабарлы

сөйлем жасау.

1. Жасылкөлдегі аққу қандай тамаша!

2.  Балалар  «Құстар  күнін» өткізуге  кірісті

ме?

3. Бақтағы гүлдердің жайнап өскені-ай!



4. Шоқан қазақтың тұңғыш ғалымы ма?

ІІІ КІРІКТІРІЛГЕН БӨЛІМ

БЕКІТУ КЕЗЕҢІ

Тест сұрақтары

7-сынып

1. «Синтаксис»  сөзі

тілінен

алынған.


а) латын;

ә) грек;


б) орыс.

2. Синтаксистің саласы

а) буын, әріп;

ә) сөз мағынасы, сөз құрамы;

б) сөз тіркесі, сөйлем.

3. Сөздердің байланысу тәсілі:

а) 5;

ә) 7;


б) 4.

4.  Төмендегі  сөз  тіркесінің байланысу  түрін

анықта.

Елбасының Жолдауы

а) орын тәртібі арқылы;

ә) жалғау арқылы;

б) шылау арқылы.

5.  Төмендегі  сөз  тіркесінің байланысу  түрін

Тест сұрақтары

8-сынып

1. Біршама тиянақталған ойды білдіреді:

а) сөз тіркесі;

ә) сөз;


б) сөйлем.

2.

Сөйлем  айтылу  мақсатына



қарай

бөлінеді


а) 3-ке;

ә) 5-ке;


б) 4-ке.

3. Сөйлем түрін анықта.



Көксерек тамаққа өлгенше ашқарақ еді.

а) сұраулы сөйлем;

ә) лепті сөйлем;

б) хабарлы сөйлем.

4. 

Хабарлы 


сөйлемнің

соңына


қойылады.

а) сұрақ белгісі;

ә) леп белгісі;

б) нүкте.

5. Қазақ тілінің саласы

а) синтаксис;

Гүлдің

Бұл


Ішкі

Киімнің


Достық үшін

жеңі


мектеп

ой

сабағы



кешіру

29

анықта.


Ұлттық ойын

а) интонация арқылы;

ә) шылау арқылы;

б) орын тәртібі арқылы.

ә) сөз тіркесі;

б) біріккен сөз.



Өзін-өзі бағалау парағы

7-сынып

Тапсырма-

лар

Мұғалім


берген

ұпай саны

Оқушы-

ның


жинаған

ұпай


саны

Баға


1-тапсырма

4

2-тапсырма



5

Оқулықпен

жұмыс  (238-

жаттығу)


4

239-жаттығу

(ауызша)

4

3-тапсырма



Суретпен

жұмыс


5

4-тапсырма

4

Тест


4

Барлығы


30

Бағалау критерийі: 25-30 ұпай – «5»; 18-24

ұпай – «4»; 10-17 ұпай – «3».



8-сынып

Тапсырмалар

Мұғалім

берген


ұпай саны

Оқушы-


ның

жинаған


ұпай

саны


Баға

Проблемалық

сұрақтар

6

2-тапсырма



5

Оқулықпен

жұмыс 

(16-


жаттығу)

6

17-жаттығу



(ауызша)

5

3-тапсырма



Суретпен

жұмыс


4

4-тапсырма

Сөйлем

құрау


4

Тест


5

Барлығы


35

Бағалау критерийі:

30-35 ұпай – «5»; 25-30 ұпай – «4»; 20-25

ұпай – «3».

Үйге тапсырма

239-жаттығу

8-жаттығу

7-кесте – 2-сабақ жоспарының үлгісі



7-сынып

8-сынып

Сабақтың

тақырыбы:

Сан есімнің түрленуі.

Жалаң

және  жайылма  сөйлемдер



туралы мағлұмат беру.

Сабақтың

мақсаты:

1. 


Сан 

есімнен 


алған

білімдерін жетілдіру.

2. 

Оқушының


теориялық

білімін 


арттыру, 

ойлау


қабілеттерін дамыту.

3. 


Оқушыларды 

адамгер-


шілікке, 

табиғатты 

сүюге

тәрбиелеу.



1.  Жалаң және  жайылма  сөйлемдер

туралы түсінік беру.

2.  Оқушылардың теориялық білімін

практикада қолдана  білуге үйрету,

ойлау қабілеттерін дамыту.

3. 


Оқушыларды 

адамгерші-лікке,

табиғатты сүюге тәрбиелеу.

Сабақтың

көрнекілігі:

сурет, сызбалар (слайд).



Оқыту әдістері:

сұрақ-жауап, көрнекілік, топтау.



30

Сабақтың барысы

I КІРІКТІРІЛГЕН БӨЛІМ

Ұйымдастыру кезеңі

1-тапсырма

«Ел бірлігі» тақырыбындағы суретті пайдаланып, әңгіме құрау.



Мұғалім  басшылығымен  орында-латын

жұмыс.

7-сынып.

Жазған


әңгімелеріндегі 

сан


есімдердің  қалай  түрленіп  тұрғандығын

талдау.


Оқушының 

өздігінен 

орындайтын

жұмыстары.

8-сынып.

Жазған


әңгімелеріндегі 

жай


сөйлемді  бір  сызықпен, құрмалас  сөйлемді

ирек сызықпен сызу.



2-тапсырма

Оқушының 

өздігінен 

орындайтын

жұмыс-тары.

7-сынып.

Берілген 

сөйлемдердегі 

сан


есімдердің түрленуіне талдау жасау.

Мұғалім 

басшылығымен 

орында-латын

жұмыс.

8-сынып.

Берілген 

сөйлемдерден 

жай


сөйлемді  бір  бөлек,  жайылма  сөйлемді  бір

бөлек жазу.

Айдын  мен  Айбар ғана қалды. Екеуі әр  нәрсені әңгіме  етіп,  ауылға қарай  аяңдады.  Біреуі

әлдебір әңгіменің басын  бастаса,  екіншісі  аяқ жағынан қағып әкетіп  жалғастыра  береді.

Айгүл  10-сыныпта  оқитын. Қалбалақтап  жүріп үшеуіне  жақсылап  шай  берді.  Телефон

безілдеді.  Екеуі әңгімелесті.  Ертеңіне  Жанбай  ата үшеуміз  ертелеп  Жасылкөлге  аттандық.

Күн  жылы.  Айналаға  көз  тастадық. Екеуміз  келдік. Үшеуі  салтанатты  дастарқан  жайылған

кең залға өтті.



Жай сөйлем

ІІ САРАЛАНҒАН БӨЛІМ

Оқулықпен жұмыс

Мұғалім  басшылығымен  орындала-тын

жұмыс.

7-сынып. Сан  есімді  тіркескен  сөзімен

теріп жазып, тұлғасына, мағынасына қандай

сөйлем  мүшесі  болып  тұрғанын  анықтау

(оқулықтағы 92-жаттығу).



Оқушының 

өздігінен 

орындайтын

жұмыстары.

8-сынып. Жалаң және  жайылма  сөйлемдерді

топтастырып жазу (77-жаттығу).

Жайылма 

сөйлемдерді 

жалаң

сөйлемге


айналдыру (78-жаттығу).

Оқулықтан тыс жұмыс

3-тапсырма

7-сынып. Жеті саны туралы не білесіз?

Жеті нотаны ата

Жеті жұтты білесіз бе?

Жер бетінде

жетімдік нешеу?

Жеті сөзіне байланысты сөз тіркестерін жазыңдар

.

8-сынып.

Суреттегі 

зат 

атауларын



қатыстырып,  бірде  жалаң,

бірде  жайылма

сөйлем құрау.

ҮлгіСамаурын қайнады.  Самаурынға әжем

шоқ салды.

Жай сөйлем

Жайылма сөйлем

Баяндауыш

Бастауыш

Жалаң сөйлем

Тұрлаусыз

мүшелер


Тұрлаулы

мүшелер


Жалаң сөйлем

Жайылма сөйлем



31

Сондықтан,  балам,  «Жетіге»  басыңды  и!

Астананың атауы  алтыдан  асып,  Жетіге

жетіп отыр.

1. Орынбор; 2. ... ; 3. ... ; 4.

4-тапсырма

7-сынып.

Берілген 

сөз 

тіркестерін



толықтырып  сөйлем құрау,  сан  есімнің

мөлшерін анықтау.



8-сынып.

Төмендегі 

сөз 

тіркестерін



қатыстырып, жай сөйлемдер құрау.

(Бір шымшым) ... тұз

(Бір жайым)... нан

(Бір шөкім) ... бұлт

(Бір қайнатым)... шай

(Бір асым) ... ет

5-тапсырма

7-сынып. Көп  нүктенің орнына  тиісті  сан

есімдерді қойып, сан есімдердің түрленуіне

талдау жасау.

1. Ағайын – ... , ана – ...  .

2. ... үні шықпас.

3. ... түсін білгенше, ... атын біл.

4. ... орда бұзбаған, ... қамал алмайды.

5. Жетелі келіннің ... – ... құрбысы болады.

6. Білекті ...  жығады, білімді ...      жығады.

7.  ...  ала  болса,  ауыздағы  кетеді,  ...  түгел

болса, төбедегі кетеді.

Керекті  сөздер:  жалғыздың, алтау,  біреу,

отызында,  жеті-жетіден,  жүздің,  қырқында,

отызында,  бірдің,

бірді,  мыңды,  алтау,

төртеу.

8-сынып.

Жалаң


сөйлемдерді 

жайылма


сөйлемге айналдыру.

Жай сөйлем

Жайылма

сөйлем

Ол ұйықтады.

Терезеден қарады.

Айман күлімсіреді.

Сәби оянды.

Олар дос еді.

Сендер орындайсыңдар.

Дәрігерлер тексерді.

Әжем күрсінді.

Қыздар бітіріп қалып еді.



ІІІ КІРІКТІРІЛГЕН БӨЛІМ

БЕКІТУ КЕЗЕҢІ

6-тапсырма

Кестедегі тапсырманы орындау.



Сөйлемдер

Мағы

ннасы

Құрамы

Түрле-

нуі

Сөйлемдегі

қызметі

ддара

ккүр

-делі

Екі


құзғын

таласса,


бір қарғаға  жем

болады.


Есеп-

тік

+

Екі батыр егессе,

екеуінің

бірі


өлер.

Олар 


дереу

екінші 


жолға

өтті.


ХХІ

ғасыр


білімділер

ғасыры.

Оқушылар  дереу



төрт-бестен

топтаса қалды.



Жай сөйлем

Жақты

сөйлем

Жақсыз

сөйлем

Жалаң

сөйлем

Жайылма

сөйлем

Ауылға


барғым

келеді.


+

+

Әзілдесіп

отырдық.

Енді 


сізге

айтуға 


тура

келді.


Бүгін

алтыбақан

құрамыз.

Елбасының

Жолдауына

халық


сенім

артады.


Астанаға

жастар


32

Ол қаржысының

үштен

екісін


бауырына салды.

Батырдың


қырыққа келген

кезі еді.

1913 

жылдың


көктемі еді.

Он  шақты  күнде

оралды.

көптеп


келуде.

Ғалымжан


отауға кірді.

Оған


қарсы

тұруға 


тура

келді.


Қар

түнімен


жауды.

Оқушыларға өзін-өзі бағалау парағы беріледі

Үйге тапсырма

Сан есімі бар мақал-мәтелдер жазып келу.

79-жаттығу

8-кесте – 3-сабақ жоспарының үлгісі



Сабақтың

тақырыбы:

7-сынып

Есімшенің түрленуі.



8-сынып

Сабақтас


құрмалас 

сөйлемнің

жасалу жолдары туралы түсінік.

Сабақтың

мақсаты:

1.  Есімше туралы  білімдерін

жүйелеу 

арқылы 


түрлену

жолдарын түсіндіру.

2. 

Оқушылардың



ізденім-

паздық және  шығармашылық

қабілеттерін дамыту.

3.

Білімге 



жетелеу,

ұйымшылдыққа тәрбиелеу.

1.  Сабақтас құрмалас  сөйлемнің

жасалу  жолдары  туралы  түсінік

беру.

2.  Оқушылардың ізденім-паздық



және шығармашылық қабілеттерін

дамыту.


3.  Білімге  жетелеу,

ұйымшыл-


дыққа тәрбиелеу.

Сабақтың

көрнекілігі:

компьютер, сызбалар (слайд).



Оқыту әдістері:

түсіндірмелі, баяндау, ойталқы.



І КІРІКТІРІЛГЕН БӨЛІМ

Ұйымдастыру кезеңі

Екі сыныптың оқушыларына сөйлем талдауға тапсырма беріледі.



Сержан асыға ауылға жеткенде, Гүлнар да оқуға кетіп те қалыпты.

Мұғалім  басшылығымен  орындала-тын

жұмыс.

7-сынып. Сөйлемге морфологиялық талдау

жасау.


7-сынып

оқушылары

өздері 

талдаған


сөздерден  есімше  жұрнағы бар  сөздерді

бөліп  алады.  Мысалы,  жеткенде етістігін

талдаған  соң, есімшенің түрленетіні  мына

сызба арқылы түсіндіріледі.



Оқушының 

өздігінен 

орындайтын

жұмыстары.

8-сынып.

Сөйлем 


мүшелеріне 

талдау


жасау.

Сөйлем  мүшелеріне  талдаған  соң, салалас

құрмалас  сөйлем  секілді  баяндауыштың

тиянақты 

еместігі 

анықталады. 

Жаңа

тақырып құрмалас  сөйлемнің бір  түрі –



сабақтас

құрмалас  екені  айтылады  да,

оқулықтағы сызба бойынша түсіндіріледі.

Есімше

септеледі

көптеледі

жіктеледі

тәуелденеді

етістік


есімдерш

е

Бағыныңқы



Басыңқы

Көп бағыныңқылы

сабақтас

Сатылы


Жарыспалы

Құрмалас сабақтас



33

ІІ САРАЛАНҒАН БӨЛІМ

Оқулықпен жұмыс

Оқушының 

өздігінен 

орындайтын

жұмыстары.

7-сынып. 183-жаттығу  (қарамен  жазылған

есімшелерді  тұлғасына қарай  талдау)  мен

185-жаттығуды  (тәуелденген  есімшелерді

қатыстырып, сөйлем құрастыру)  орындау.



Мұғалім  басшылығымен  орындала-тын

жұмыс.

8-сынып. 120-жаттығу  (мәтіндегі құрмалас

сөйлемдерді салалас пен сабақтасқа жіктеу,

сабақтас құрмалас  сөйлемдерді  теріп  жазу.

Бағыныңқы  мен  басыңқылардың

астын

сызу) 


мен 

122-жаттығуды 

(көп

бағыныңқылы  сабақтас құрмалас  сөйлемді



тауып,  жарыспалы,  не  көп  бағыныңқылы

екенін анықтау) орындау.



Оқулықтан тыс тапсырмалар

Терме диктант

1-тапсырма

Мұғалім  басшылығымен  орындала-тын

жұмыс.

7-сынып. Көп  нүктенің орнына  есімшенің

жұрнағын 

және 

сол 


есімшеге 

тиісті


жалғауды  жалғап,  есімшенің түрленуіне

түсінік беру.



Оқушының 

өздігінен 

орындайтын

жұмыстары.

8-сынып.

Көп  нүктенің

орнына  тиісті

қосымшаларды қойып,  сабақтас құрмалас

сөйлемнің жасалу жолдарына түсінік беру.

1.  Ауылдағы  Айбаршаға  Дәулеттің көзі  тез  жетпе...  (есімше,  көмектес  септік),  көңілі  тез

жетті.

2. Күн тез жылын... (есімше, жатыс септігі), өзеннің арыны қалпына кел... (есімше) еді.



3. Бекетке пойыз ұзақ тоқта... (есімше, жатыс септігі), жолаушылар түсіп үлгер... (есімше)

еді.


4. Төре аулы кел... (есімше, жатыс септігі), сары бала сондай қуан... (есімше).

2-тапсырма

Оқушының 

өздігінен 

орындайтын

жұмыстары.

7-сынып. Төменде  берілген  есімше-лерге

зат есімді тіркестіріп жазу.



Үлгі: еңкейген қарт

Мұғалім  басшылығымен  орындала-тын

жұмыс.

8-сынып. Төменде  берілген  есімше-лерді

қатыстырып сөйлем құрау.



Үлгі: Әріптесімді мен  танығаныммен,  ол

мені аса тани алмады.

Еңкейген, сөйлер, бітер, оқитын, айтпас, көретін, кездескен.

Сурет бойынша жұмыс

«Мұражайда» тақырыбындағы суретпен жұмыс



Мұғалім  басшылығымен  орындала-тын

жұмыс.

7-сынып.

Сурет 


бойынша

құраған


әңгімелерінен

есімшелерді 

түрлендіріп

қолданып, түрленуіне талдау жасау.



Оқушының 

өздігінен 

орындайтын

жұмыстары.

8-сынып. Сурет  бойынша әңгіме құрап,

сабақтас құрмалас  сөйлемнің бағыныңқы,

басыңқы сыңарларын ажырату.

3-тапсырма

7-сынып.

Берілген  сөз  тіркестеріндегі

етістіктерді  есімшеге айналдыру  (қандай

өзгеріс байқадыңдар?)



ҮлгіҚоңырау соғылды – соғылған қоңырау

8-сынып.

Берілген 

сөз 

тіркестерін



пайдаланып, құрмалас сөйлем жасау.

Үлгі:

Қоңырау

соғылды



Қоңырау



соғылғанымен, ешкім бөлмеден шықпады.

Қоңырау соғылды, егін орылды, шам сөнді, құс ұшты, ас пісті, су ақты, кітап оқыды.

34

III КІРІКТІРІЛГЕН БӨЛІМ

БЕКІТУ КЕЗЕҢІ

7-сынып.  Берілген  есімшелердің түрленуін

кесте арқылы белгілеп көрсету.



Мысалдар

Тәуел-

дік

Көп-

тік

Сеп-

тік

Жік-

тік

Жазғанын


+

Көргенің


Айтармын

Көрерің


Жапқансың

Жазғандар

Естігенге

Сайлағанмын

Жүретіндер

Аларыңыз


Өндірме-

гендер


8-сынып. Кестедегі  сөйлемдердің салалас

не сабақтас екенін ажырату.



Сөйлемдер

Құрмалас сөйлем

Сабақтас

Салалас

Ол  жалтармақ болды,

бірақ

денесі  икемге



келмеді.

+

Жақсының басына  іс



түссе, 

ашынар,


ашылар.

Сен  жақсы  жігітсің,

бірақ

кейде 


оңай

лапылдайтының

бар.

(С.Е.)


Оспан 

сайлауда


құлады

да, 


Күнту

болыс 


болып 

шыға


келді. (М.Ә.)

Олар 


көмек

көрсетпегенде, 

біз

жұмысты 


мерзімінде

аяқтай алмас едік.

Сонан 

араға 


талай

күнді салып оралғанда,

Ұлмекеннің

елден


көшіп кеткенін естіді.

Оқушыларға өзін-өзі бағалау парағы беріледі

Үйге тапсырма:

187-жаттығу

121-жаттығу

6.2 ҚАЗАҚ ӘДЕБИЕТІ пәнінен біріктірілген 6, 8-сыныптарға арналған

мазмұны ұқсас тақырыптарды кіріктіре оқыту сабағының үлгілері

9-кесте – 1-сабақ жоспарының үлгісі



6-сынып

8-сынып

Сабақтың

тақырыбы:

А.Байтұрсынұлы. 

«Анама

хат», «Қара бұлт» өлеңдері.



М.Дулатов.  «Шешенің балала-рын

сүюі» өлеңі.



Сабақтың

мақсаты:

1. 


Оқушыларға

қазақ


халқының

біртуар 


ақыны

А.Байтұрсынұлының ақындық

шеберлігін  таныту; өлеңдері-

нің мазмұнын ашу.

2.

Өлеңді 


мәнерлеп 

оқу,


талдау  дағдыларын

қалып-


тастыру,  ақын өлеңдеріндегі

басты  ойды  түсіндіру, ұлттық

рухын ояту.

3. 


Оқушыларды 

отансүй-


гіштікке  тәрбиелеу,  адамгер-

шілік


қасиеттерді 

бойына


сіңіру.

1.  Оқушыларға қазақ халқы-ның

біртуар  ақыны  М.Дулатов  туралы

толық мағлұмат беру; өлеңді оқыта

отырып,  анаға  деген  махаббатын

оқушы сезімімен ұштастыру.

2.

Өзіндік  ой



қорыту,  шығар-

машылық


жұмыстарға 

баулу


арқылы  таным-түсініктерін  арт-

тыру.


3.  Оқушыларды  аналарын  сүюге,

құрметтеуге, аялауға тәрбиелеу.



35

Сабақтың

көрнекілігі:

қосымша материалдар,  ақынның портреті, үлестірме қиындылар,

мақал-мәтелдер жинағы, «Бес арыс» кітап көрмесі.

Оқыту әдістері:

сұрақ-жауап, топтастыру, талдау.



Сабақ барысы

І КІРІКТІРІЛГЕН БӨЛІМ

Ұйымдастыру кезеңі

Мұғалім  жаңа  сабақ түсіндірмес  бұрын  6,  8-сынып  оқушыларына  ортақ төмендегі

жұмбақты жасырады:

Бала, бала, бала деп,

Түнде шошып оянған.

Түн ұйқысын төрт бөліп,

Мұздай бесік таянған.

- Балалар, мына өлең жолдары кімге арналған?

- Аналарға.

- Дұрыс  айтасыңдар.  Бұл өлең жолдары  аналарға  арналған  екен.  Ана – әрбір адамның ең

жақыны,  жанашыры. Адам  бойындағы  ізгі қасиеттер  алдымен  анадан  тарайды.  Ананың

нәзік үні, жұмсақ аялы алақаны бізді әлдилеп жұбатады.

- Балаларын көзінің қарашығындай қорғап, аяғынан тік тұрғызатын кім?

- Ана.


- Жер бетінде бүкіл адамзатқа ең қымбат жан кім?

- Ана.


- Дұрыс, ананың орнын ешкім баса алмайды. Анаға өлең арнамаған ақын, ән-күй жазбаған

сазгер-күйші  жоқ шығар.  Ендеше,  бүгін  біздер  А.  Байтұрсынұлы  мен  М.Дулатұлының

аналарға  арнаған өлеңдерімен  танысамыз. Өлеңмен  таныспас  бұрын  оның авторлары

туралы не білеміз? Қане, еске түсіріп көрейікші.

- А.Байтұрсынұлы кім?

- Алдыңғы сыныптарда оның қандай шығармаларымен таныстыңдар?

- А.Байтұрсынұлының мысал өлеңдерінен жатқа үзінді айта аласыңдар ма?

- Өлеңдерінде адам бойындағы қандай қасиеттерден жирендіреді?

- М.Дулатов туралы не білесіңдер? (Оқушылардың жауаптары.)

(Оқушылардың берген  жауаптарынан  соң мұғалім  хронологиялық кесте  бойынша  екі

ақынның өмірбаянымен таныстырып өтеді.)



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет