Шарттыбелгілер Зерделіой – ақын-жа зу шы лар ту ра лы пі кір лер мен бел гі лі тұл ға- лар дың фи ло со фия лық ойт ол ғау ла ры – та қы рып ты ке ңей те тін та ным дық мә лі меттер Әдебиеттеориясы
жүктеу/скачать 3,65 Mb. Pdf көрінісі
|
| АсқарСүлейменов
(1938–1992) АсқарСүлейменов–те реңнен суырып, таңдай ды қуырып айтатын, еш қашан ешкімге, ештеңеге ұқсамай, елден ерек мү сінделгенжан. ӘбішКекілбаев Зерделіой Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ * Книга предоставлена исключительно в образовательных целях согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217 32 АсқарСүлейменовқандайшығармалардыдүниегеәкелген? Әріп тес те рі «әлем дік әде би ет тің, со ның ішін де мо дер низм үл гі сі нің сұ лу өр нек те рін өз про за сы на ше бер кө ші ре біл ген жа зу шы» деп ба ға бе ре оты рып, оның пси хо ло гия лық қақ ты ғыс тар мен фи ло со фия лық тол ғау лар ға то лы шы- ғар ма ла рын бір ден тү сі ніп оқу оңай емес еке нін ай та ды. Оның «Бе сін», диа лог прин ци пі мен жа зыл ған «Адас қақ», «Бе са тар» атты про за лық шы ғар ма ла ры, «Ар ғы мақ пен ша бан доз», «Кек» дра ма лық жи на ғы, «Бол мыс пен бет пе-бет» деп аталатын сы ни-эс те ти ка лық ең бек те рі, «Ша шы лып түс кен тір кес тер» ат ты фи ло со фия лық ой-тол ғам да ры, әде би ет пен өнер ту ра- сын да жүз ден ас там ма қа ла ла ры жа рық көр ген. А.Сү лей ме нов тің «Бе сін» кі та- бы ту ра лы мақаласында Ға бит Мү сі ре пов: «Жа ңа ша жа зу шы, жа зу ға жа ңа лық кір гі зер жа зу шы ке ле жа тыр. Тек Ас қар ды сы дыр тып оқы май, іш ке түйе оқу ке рек», – деп жаз са, Зей нол ла Се рік қа лиев: «Өнер дің шын қа ді рін бі ле тін дер жү ре гін де есі мі дәйім сақ талар көр нек ті қа лам гер, то ла ғай сын шы Ас қар Сү лей- ме нов – дра ма лық шы ғар ма ла ры мен ға на емес, «Құ ла гер», «Ар ғы мақ пен ша- бан доз» филь мде рінің сце на рий ле рі, Ға бит Мү сі ре пов ті те бі ре нт кен про за лық ту ын ды ла ры, әде би ой лы тол ға ныс та ры ар қы лы да талай ұр пақ ты та бын ды рар өл шеу сіз та ғы лым өне ге сі», – деп жа зу шы ның талан ты на тән ті бол ды. А.Сү лей ме нов тек да рын ды қа лам гер ға на емес, қа зақ хал қы ның ру ха ни көш бас шы ла ры ның бі рі бол ған. Ай на ла сын да ғы шы ғар ма шы лық ие ле рі нің бар лы ғы ның ба сын қо сып, топ тас ты ра біл ген. Оның әр бір шы ғар ма сы бос тан- дық қа ұм ты лу ға, та ри хи та мыр лар ды, ұл ты мыз дың өзін дік ерек ше лік те рін сақ тап қа лу ға үн деп оты ра ды. Қа зақ тың күй інен бас тап, клас си ка лық му зы ка- ны да жа ны мен жақ сы көр ген. А.Сү лей ме нов тің әде би мұ ра сын да өз шы ғар ма ла ры нан бас қа көп те ген көр кем ау дар ма лары да бар. Б.Брехт тің «Сы чу ан ның мейі рі», Ж.Моль ер дің «Ақы мақ бол ған ба сым-ай!», Э.Хе мин гуэй дің «Бе сін ші ко лон на», М.Бул га ков- тың «Жен дет тер», Т.Уильямс тың «Әй нек хай уа нат ха на», Е.Шварц тың «Күн қыз – күл қыз», «Қар ха ным», С.Ах мад тың «Ке лін дер кө те рі лі сі», Н.Ми рош- ни чен ко ның «Ай тыс», та ғы да бас қа көп те ген пьеса лар ды қа зақ ті лі не тәр жі- ме ле ген. 1996 жы лы «Си ту ация лар» трип ти хі Қа зақ стан Рес пуб ли ка сы ның Мем ле- кет тік сый лы ғы на ұсы ныл ды. Со зақ ау да ны ның ор та лы ғы Шо лақ қор ған да ғы өзі оқы ған жал пы бі лім бе- ре тін ор та мек теп ке Ас қар Сү лей ме нов тің аты бе рі ліп, ес ке рт кі ші ор на тыл ды. Асқар–тумашешен.Орысшақазақшағатеңдейжүйрік.Жұрттыңбәрінаузына қаратып,таңдандыраұйытасөйлейді...Олбатысшылболатын.Чаадаевтыерекше қадірлейтін.Ницше,Шопенгауэр,Ларошфуко,Малларме,Камю,Белль,Хемингуэй депсөйлейтін.Бетховен,Брамс,Моцартқатәнтіболатын.Малерсимфонияларын таңатқаншатыңдайтын...Тәттімбетдептебіренетін.Бірақсөзжүзіндеқаншабатыс шылболсада,меніңпайымдауымша,олтабиғатынаншығысадамыеді.Болмысты көбінесе шығысша қабылдайтын... Қалай болғанда да, Асқар жаратылысы бөлек жанеді. ГерольдБельгер жүктеу/скачать 3,65 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|