Шешендік толғау

Толғауда: – қоғамдық қызметтер; – саяси; – философиялық­танымдық; – тәрбиелік, тағылымдық; – азаматтық мәселелер көтеріледі. Толғаудың басқа түркі халықтарында кездесуін оның қалыптасу кезеңі іргесі алшақтамай, бөліне қоймаған ХІІ­ХІV ғасырлармен байланыстырамыз. Толғау – ақынның, шешеннің ішкі жан толғанысы. Толғаулардың көбіне­көп көтеретіні – ел, жер, ұлт тағдыры. Толғауға: – насихат, өсиет; – қоғамдық­әлеуметтік жайға алаңдаушылық; – саясатқа күмән; – философиялық талдау тән. 

• Толғауда: – қоғамдық қызметтер; – саяси; – философиялық­танымдық; – тәрбиелік, тағылымдық; – азаматтық мәселелер көтеріледі. Толғаудың басқа түркі халықтарында кездесуін оның қалыптасу кезеңі іргесі алшақтамай, бөліне қоймаған ХІІ­ХІV ғасырлармен байланыстырамыз. Толғау – ақынның, шешеннің ішкі жан толғанысы. Толғаулардың көбіне­көп көтеретіні – ел, жер, ұлт тағдыры. Толғауға: – насихат, өсиет; – қоғамдық­әлеуметтік жайға алаңдаушылық; – саясатқа күмән; – философиялық талдау тән. 

Қазақ мәдениеті мен әдебиетінде Доспамбет, Қазтуған, Шал­ киіз, Ақтамберді, Үмбетей, Бұқар, т.б. есімдермен қатысты кейін­ ге нақыл, мақал­мәтел болып қалыптасқан тіркестер мен үлгі сөздер көп. Толғаудың нақыл, мақал­мәтел, шешендік сөздерден айырмашылығы – белгілі бір мақалмен, аспаптың сүйемелдеуімен айтылатындығында. Терме – қазақ тіліндегі ғибраттық мәні бар мораль идеялары ай­ тылатын, нақыл сөзге құрылып, үлгі­өнеге беретін ұйқасты сөздер. Мазмұны мен пішіні толғауға жақын. Толғау қоғамдық­әлеуметтік, танымдық, т.б. мәселелерге арналса, термеде көпшілікке ғибрат­ тағлым, тәрбие, мораль айтылады. Тыңдаушының қабылдауын ескеріп: – сөздің мағыналы, әсерлігіне; – ырғағының ширақтығына; – екпінінің тегеурінділігіне назар аударылады.

• Қазақ мәдениеті мен әдебиетінде Доспамбет, Қазтуған, Шал­ киіз, Ақтамберді, Үмбетей, Бұқар, т.б. есімдермен қатысты кейін­ ге нақыл, мақал­мәтел болып қалыптасқан тіркестер мен үлгі сөздер көп. Толғаудың нақыл, мақал­мәтел, шешендік сөздерден айырмашылығы – белгілі бір мақалмен, аспаптың сүйемелдеуімен айтылатындығында. Терме – қазақ тіліндегі ғибраттық мәні бар мораль идеялары ай­ тылатын, нақыл сөзге құрылып, үлгі­өнеге беретін ұйқасты сөздер. Мазмұны мен пішіні толғауға жақын. Толғау қоғамдық­әлеуметтік, танымдық, т.б. мәселелерге арналса, термеде көпшілікке ғибрат­ тағлым, тәрбие, мораль айтылады. Тыңдаушының қабылдауын ескеріп: – сөздің мағыналы, әсерлігіне; – ырғағының ширақтығына; – екпінінің тегеурінділігіне назар аударылады.