Шығыс Қазақстан облысы әкімдігінің
жүктеу/скачать 15,32 Mb. Pdf көрінісі
|
| Серпентиниттер (змеевик) ультранегізді интрузивті жыныстардың қҧрамына су молекулалары кіріп, ӛз аттас
минералға кӛшіуінен тҥзіледі. Амфиболиттер – қою жасыл, жасыл қара, нығыз, тақталанған, қатты, қоңыр амфиболдан, плагиоклаздан, қосымша гранаттан, биотиттен тҧратын тау жынысы. Қорта келгенде, аймақты метаморфизм сатыларынан саз-балшық тӛмендегідей жабық циклден ӛтетінін аңғарамыз: Балшық аргиллит балшықты тақтатас филлит кристалды тақтатас парагнейс гранулит (кӛне архей мен тӛменгі протерезой қабаттарының арасында ғана кӛбіне кездеседі). Сабақ №31 Тақырып: Қҧрлық бедері дамуының және қҧрлықтық тҥзілімдер қалыптасуының негізгі заңдылықтары Жоспар 1. Жер бедердің пішіндері мен элементтері және оның морфографиясы мен морфометриясы 2. Бедер дамуы мен континенттік тҥзілімдер қалыптасуының негізгі заңдылықтары А) Бедер жасаушы процесстер. Эндогендік процесстер. Экзогендік процесстер. 3. Бедер жаралудағы геологиялық және географиялық факторлары. 4. Бедер пішіндері және олардың генетикалық жіктемесі. 1. Жер бедердің пішіндері мен элементтері және оның морфографиясы мен морфометриясы. Жер бедер - эндогендік және экзогендік процестердің ӛзара қарым-қат ы нас әрекетінен қалыптасқан қҥрлық беті және мҧхит тҥбі пішіндерінің жиынтығы. Кыскаша айтқанда, жер бедер (рельеф) - жер беті пішіндерінің жиынтығы. Жер бедер жеке пішіндерден, ал пішіндер элементтерден қҧралады. Рельеф элементтері - жер бетінің жай категориясы, мысалы, жеке беткейлер, шыңдар, тӛбешіктің етегі және т.б. Бірнеше рельеф элементтері рельеф пішіндерін қҥрайды. Рельеф пішіндері - биіктігі немесе тереңдігі, ҧзындығы немесе ендігі бар жер бетінің кӛлемді табиғи қҥрылымы. Рельеф пішіндері - оңаша (жеке шоқы, тӛбешік), немесе ашық (сай, жыра), оң мағыналы (дӛңес) және теріс мағыналы (ойыс), жай және кҥрделі болып келеді. Рельеф пішіндерінің элементтері кӛбінесе табиғат агенттерінің әсерінен ӛздерінің морфологиялык көрсеткіштерін жоғалтып дӛңгеленіп қалады, кҥрделі тҥрлерінде беткейлердің иілу арқылы пішіндері бір-біріне ауысып тҧрады. Экзогендік агенттер әрекетінен борпылдақ жыныстар ҥйіліп шоғырлану арқылы аккумулятивтік рельеф пішіндерін (қҥм тӛбе, шағыл) және шайылу, мҥжілу арқылы денудациялық немесе эрозиялық рельеф пішіндерін (сай, дефляциялық қазан шҧңқырларды) қалыптастырады. |