Сыбайлас жемқорлық ұғымы мен түсінігі

1.Сыбайлас жемқорлық ұғымы мен түсінігі.
Жауабы:Сыбайлас жемқорлық бұл лауазымды тұлғылар мен бизнестің əртүрлі заң
бұзушылықтарының жиынтық атауы. Латын тілінен аударылған corrupio сөзі
«жемқорлық жемқорлық» дегенді білдіреді. Сыбайлас жемқорлықтың ең кең тараған
көрінісі парақорлық болып табылады, қандайда бір қызмет көрсету немесе
бəсекелестік артықшылықтарды қамтамасыз ету үшін қайтарым алу. Жемқорлық жиі
тендерлер мен мемлекеттік сатып алуларда кездеседі. Сыбайлас жемқорлықтың бір
сұмдық көрінісі шенеуліктердің бюджет ақшасын əртүрлі схемалар арқылы ұрлау,
заңсыз іс əрекеттер, заңсыз пайдалану жəне т,б
(100%)
2.Сыбайлас жемқорлық мінез-құлығының нышандары.
Жауабы. Сыбайлас жемқорлық мінез құлық беделді, жоғарыда отыратын азаматтардың
қызметін шектен тыс пайдалану арқылы жеке пайда табуға бағытқа бағытталған мінез
құлық. Яғни пара алу, пара беру, заңсыз қимылдар жасау
(100%)
3.Аристотель қай еңбегінде еңбегінде сыбайлас жемқорлықты мемлекетті
күйретуге əкелмеседе, азғындауына əкелетін маңызды фактор деп атап
көрсеткен?
Жауабы: Аристотель сыбайлас жемқорлықты қирауға əкелмеседе, азғынға əкелетін аса
маңызды факторлары деп «саясат» деген туындысында айткан. Аристотель «саясат»
деген туындысында былай деген; « барлық мемлекеттердің құрылысында ең
маңыздысы заң жəне билікте отыратын азаматтарын кылмыс немесе сыбайлас
жасамайтындай істеу керек» деген.
(100%)
4 . Сыбайлас жемқорлық факторлары.
Жауабы:Сыбайлас жемқорлық өзінің табиғаты бойынша саяси құбылыс, бірақ оның
əртүрлі салалардағы əртүрлі көрсеткіштері мен рөліне қарай адамдар сыбайлас
жемқорлықты саяси сыбайлас жемқорлыққа, экономикалық сыбайлас жемқорлыққа
жəне стильдік сыбайлас жемқорлыққа бөледі. Саяси сыбайлас жемқорлық деп
мемлекеттік қызметшілердің билікті жүзеге асыру процесінде əділдік пен əділдік
қағидаттарынан бас тартуы, өз міндеттерін орындамауы жəне билікті асыра
пайдалануы, ал экономикалық сыбайлас жемқорлық – саяси билік пен материалдық
игіліктерді заңсыз саудалау, мемлекеттік мүлікті заңсыз иемдену. жеке пайдалануға
арналған ресурстар;Сыбайлас жемқорлық қоғамдағы қоғамдық моральдан ауытқыған
мемлекеттік шенеуніктердің тұлғааралық қатынастарды реттеудегі мінез-құлқын
білдіреді.Заттардың сандық өзгерістен сапалық өзгерістерге дейін дамуы мен өзгеруінің
процесі жүреді. Сол сияқты сыбайлас жемқорлықтың да процесі бар. Сондықтан оның
себептерін анықтап, жемқорлықты жоюымыз керек. Менің ойымша, сыбайлас
жемқорлықтың факторларын көптеген нысандарға бөлугe болады .. Жеке адами
тұрғыдан алып қараған кезде , сыбайлас жeмқopлықтың негізгі факторыларының бірі -
пайдакүнемдік болып табылады .Енді отбасы мəдениетінің тұрғысынан алып қарасақ -
тəрбиенің əлсіздінен де туындауы мүмкін , яғни ұлттық жəне діни көзқарас
қалыптастырудың маңыздылығы . Ал жалпы мемлекеттік тұрғыдан алып қарастырсақ
менің ойымша негізгі факторлар : Саяси жəне құқықтық білім, мемлекеттік бекімділіктің,
саналылық жəне адалдық сезімінің жетіспеушілігі ; Қадағалау тұрғысынан тиімді
қадағалау тетігінің жоқтығы жəне құқықтық жүйенің əлсіздігі болып табылады .Ойымды

қорыта кетсем : сыбайлас жемқорлықтың алдын алып жəне түбегейлікті соған қарсы
болу үшін негізгі факторлары мен себептерін анықтап , солармен күресуіміз керек
.