Доплер-
эффектісі
БАОӨЖ 3
Болатов Рамазан
Маятниктер
Доплер эффекті — ба
қылаушы қабылдайтын толқын
жиілігіні
ң сол тербеліс көзінің қозғалу жылдамдығына
қарай өзгеруі. Мысалы, дыбыс (электромагниттік
тербеліс) к
өзі бақылаушыға жақындаса, онда бақылау
орнында жиілікті
ң артатыны, бақылаушыдан алыстаса,
жиілікті
ң кемитіні байқалады.
Доплер эффектісі
Осы эффектіні 1842 жылы австрия физигі әрі астроном Христиан
Доплер (1803–1853) акустикалық және оптикалық құбылыстар үшін
теория жүзінде ашқан. Доплер эффектісі 1845 жылы тәжірибе жүзінде
расталған. 1848 жылы француз физигі Арман Физо (1819 – 1896)
«доплерлік ығысу» деген ұғымды ғылыми тілге енгізген. 1867 жылы бұл
ығысудың жұлдыздар мен тұмандықтарда кездесетіндігі анықталған.
Доплер эффектісі сәуле көздерінің немесе нысандардың
(объектілердің) шашырататын толқындарының қозғалыс
жылдамдықтарын өлшеуге мүмкіндік береді. Бұл эффект
астрофизикада жұлдыздардың қозғалыс жылдамдықтарын анықтау
үшін қолданылуда. Бұл эффект спектрскопияда атомдар мен иондар
сәулелерінің спектрлік сызықтарының таралуы негізінде әлгілердің
температурасын өлшеу тәсілдерін жасауға жол ашқан.
Достарыңызбен бөлісу: | 
